Melek Avci

 

ANQARA - Aktîvîsta Îranije Shaghayegh Noruzî da zanayîş ke dimayê qetilkerdişê Mahsa Jîna Emînî  ke Îran de tevgerêkê heta nika nêameyo ciwîyayîş esto û vat: “Merdimî êdî wazenê hukmat şêro. No wina nêbeno. Ma rejîmêkê ke bi welatê bînan dir peymanê sîyasî kenê de ciwîyenê. La demo ke merdimê welat de ciwîyenê sey DAIŞî têgêrenê.”

 

Îran de 13ê êlule de cinîya bi nameyê Mahsa Amînî hetê polîsê exlaqî ra bi bahaneyê laçika xo goreyê metodê şerîatî nêdaya sereyê xo bi îşkence ameye destbendkerdiş û netîceyê îşkenceyî de kewte koma û 16ê êlule de dinyaya xo bedelnaye. Dimayê qetilkerdişê Mahsa bi hezaran Îranijî vejîyayî kuçeyan û sere wedarnayî. Cinîyan hemverê rejîmê dîktator û ferzkerdişê laçike de sloganê ‘Cinî ciwîyayîş azadî’ berz kerdî û her het ra vejîyayî kuçeyan. Îran û Tirkîya de hemverê qetilkerdişê Mahsa reaksîyonî dewam kenê. Aktîvîsta Îranî Shaghayegh Noruzî ke Ispanya de ciwîyena JINNEWSî rê ercnayîş kerd.

 

‘Seba tena por aseno nêame kerdiş’

 

Shaghayeghe da zanayîş ke Masha netîceyê îşkenceyî de ameya qetilkerdiş û rejîmê Îranî nê dir nîşanê heme dinya dayo ke hukmê înan ê şerîatî çiqas giran o û wina vat: “Merdişê Mahsa çibo rejîmê Îranî zî oyo. Îslamê siyasî yê nê welatî oyo. Dimayê şorişê Îranî ra cinîyê Îranî ameyî girewtiş, bi zor sereyê înan ame padayîş. Ser bi serre polîsê exlaqî teda bi ca ardî, kuçeyan de cinîyan kuyayî, kerdî zîndanan. Nê pêro bêguman seba ke tena tena por yeno mojnayîş nêyo. Seba ke cinî goreyê hukmatê îslamê siyasî tênêgêrenê, nê yenê kerdiş.”

 

‘Esasê rejîmî de operasyonê hemverê cinîyan de esto’

 

Shaghayeghe vat, hîn kesan vato cil û belgê Mahsa de problem çinbîyo û no ewnîyayîş zî rast nêyo û vat: “Zaf yan zî tay vînayîşê porî problem nêyo. Problem oyo ke Mahsa û bi mîlyonan cinîyê bînî yê Îranîjî nêkewenê qalibên Îslamî yê ke ê wazenê. No sîstem û ewnîyayîşê ke no rejîm çiqas tarî û bi xof o. Esasê rejîmî de hemverê cinîyan de operasyonêk esto.”

 

‘Rejîm sey DAIŞî têgêreno’

 

Shaghayeghe wina vat: “No qetilkerdiş welat de rayîr ver bi hêrsêkê pîl akerd. Tevgerêkê ke verê Îranî de nêameyo ciwîyayîş esto. Di sebebê nê estê. Vernîya operasyon û qetilkerdişê cinîyan de wina zêde nêbi. Merdiman zêde reaksîyon nêmojnayîne. La nika  merdiman hetê lêşin ê nê serebûtan dî. Heto bîn ra zî merdimi êdî wazenê no hukmat şêro. Wina derbaz nêbeno. Ma rejîmêkê welatê bînî de peymanê siyasî kenê ciwîyenê. La demo ke merdimî welat de ciwîyenê sey DAIŞî têgêrenê. Cinî keyeyê x ora vejênê, sax nêgêrenê. Nika cinî porê xo qesnenê û hunermendê ke verê tersayîne zî nika reaksîyon mojnenê. Laçikanê xo vejenê û rexne kenê. No averşîyayîşêkê  girîng o. Seba ke her çî beno ke bêro sereyê hunermendanê cinîyan. La reyna zî reaksîyon mojnenê. Pêwa ke no rejîm hêrişê merdiman keno û kişenê. Nê protestoyan de tewr zêde 10 kesan kiştî.”

 

‘Yê ke laçike danê sereyê xo û serê masayan de nişnenê ro, cinîyan beno felaket’

 

Shaghayeghe dewam de nê ercnayîşî kerd: “Roja dimayê Mahsa, rojnamegera Amerîkayî Lesley Stahl, bi serekkomarê Îranî Ebrahîm Raîsî dir seba pêvînayîş bikero, laçike da sereyê xo. Kesê wina namdarî bi nê nêzdîbîyayîşan rewşa ke cinîyê Îranî ci de yê normal kenê. Sîstemê dîktator vano ke bê mi reyde serê masa de roşe ez zî to cîya gêna. Xeylêk aktor û hunermendî nê qebûl kenê û şinê pê kenê. Netîceyê nê peymanan de çi beno? Sey Mahsa cinî yenê qetilkerdiş. Kesê namdarî sereyê xo gênê û şinê bi rejîmê DAIŞî reyde pêvînayîş kenê û laçika ferzkerde normal kenê. Çi heyf, cinî mecbûr manenê ke heme bedenê xo bigîrê, felaket o. Yê ke na rewşa tarî ya Îranî rê şîroveyan kenê zî vanê, ‘çîyan pîl mekerê, tena seragirewtişkêk o’ La çi heyf no problemêkê pîl o. Çîyê ferzkerde cinîyan dano kiştiş. Şima pêrûne dî.”

 

'Polîsê exlaqî yê cinîyan trajediyêkê pîl o’

 

Shaghayeghe tewr peyîn wina vat: “Ganî ma hemverê şîdetê polîsê exlaqî yê cinî kenê, ma şaş nêmanê. Şîdet û qetilkerdiş derheqê cinsî yê biyolojik nêyo. Ma cinî hetê biyolojîk nêdanê nasnayîş. Seba ma ganî bêtêduştîya hemverê cinî bêro vînayîş. Nê cinî polis ê la bi zîhniyetê serdestî yê camêrdan têgêrenê. Heta reyan xeylê şîdet benê. Eke merdim Îran de cinî bo, merdim sûcdar o. Her roje ma vejîyayîne kuçeyan û m abi ters agêrayîne. Ma vatêne gel oma do ewro bêrê tepiştiş yan ney. Polîsê exlaqî yê cinî trajediyêkê pîl ê.