Elfazî Toral

 

STENBOL - Şukran Demîr ke yew rejîsora belgefîlma "Sey hacetê şîdetî û asîmîlasyonî YÎBO" yo bi vatişê, "YÎBO parçeyêk hîkayeya mi zî bî" dîyar kerd ke YÎBO problemêk komelî yo û bale ant rîameyîşê komelî.

 

Dibistanê Herêmî yê Seretayî yê Rakewtişî (YÎBO) ke hedef keno ke tutanê kurdan asîmîle bikero, 2023ine de bî babeta xebatêke belgefîlmî. Nuştoxa e-kîtab ê bi sernameyê "Sey hacetê şîdetî û asîmîlasyonê YÎBO" ke çarçewaya Porojeya Ciwanan ê Merkezê Bîrî ra ameyo amadekerdiş, Şukran Demîr û Ozgur Onal nê kerdî belgefîlm.

 

Bîra civakî dertê holê

 

Di belgefîlm de tê dîtin ku YÎBO piştî salên 90’î bi valakirin û şewitandina gundan zêde bûne û tê dîtin ku polîtîka asîmîlasyonê ya li van deran bandor li her qada civakê dike. belgefîm bi zimanê vegotina dîtbarê hatiye avakirin û şahidiya mezunan, arşîv û avahiyên dibistanan yên hatine terkirin jî cih digirin.

Belgefîlm di 9’emîn Mîhrîcana Belgefîmlan a Fîlm Amed ya bi hevkariya Akademiya Sînemaya Rojhilata Navîn û Şaredariya Peyasê ve hat organîzekirin cih girt. Fîlm navbera 26-30’ê îlonê de wê derkve pêşberî temaşevanan.

 

Yew rejîsora belgefîlmî Şukran Demîr JINNEWS’î rê qisey kerd.

 

‘YÎBO hîkayeya mi bî’ 

 

Şukran Demîr va ke dibistana YÎBO de wenda û polîtîkayê asîmîlasyonî dir ameya rî bi rî û va: “Mi dibistana mîyanên, Dibistana Herêmî ya Rakewtişî ya Colemêrgî de wend. Na babete her tim hişê mi de bî. Min û Ozgur Onal na xebate pîya kerd. Ma her tim qalê YÎBO’yan kerdêne. Na proje vejîya vernîya ma. Ma muracat kerd û qebul kerdî. Ma dest bi xebatan kerd. Ma formatê E-kîtap de vet. Bi aşman kesê pê dir pêvînayîş kerdêne dîmen zî antî. Hîkayeya înan xeylêk bierj bî. Ma qerar da ma açarnê belgefîm. YÎBO parçeyêk hîkayeya mi zî bî. Mi zanayîne ke kesê uca wanenê keyfweş nîyê. YÎBO çîyêk rêze ra nêbî. Asîmîasyonî dir xizmet kerdêne.”

 

‘Nêverdayî ma kurdkî qisey bikerê’

 

Şukran Demîr dîyar kerd ke YÎBO serrê 1962ine de abîyê û va: “Qanûn de yeno vatiş, cayê roniştişî yê vila semedê tutan xizmetê perwerde bivînê, ameyê akerdiş. La zêdeyêr bajarê kurdan de yenê akerdiş. Nimûne Behrê Sîya zî herême de vila yê. La pêwa nê bajarê kurdan de hûmara YÎBO’yan zêde bî. Pêvînayîşê ke ma bi kesê YÎBO de wendê kerdî, eşkera yo ke no ca cayê asîmîlasyonî yê. Asîmîlasyonî rê xizmet kenê. Nêverdayîne ma kurdkî qisey bikerê. 6 aşmî reyke ma keyeyê xo vînayîne. Têkiliyê ma keyeyî ra birnayîne.”

 

‘Problemêk komelî yo’

 

Şukran Demîr wina erjna: “Destpêkê komare de kurdî asîmîlasyonî dir ameyî rî bi rî. Dibistanê YÎBO’yî dir waştî komelî şikil bidê. Cayê ke wendekarî bivuryê, keyeyî zî vuryenê. Komel zî vuryeno. Tutî asîmîle benê û vuryenê. Nê semedî ra zî tesîrê YÎBO’yan xeylêk pîl o. Wexto ke mi muracatê na xebate kerd, mi va şexsî nîyo û no problem komelî yo û ma wina dest pêkerd.”

 

Şukran Demîr prosesê aştî û komelê demokratîkî zî ard vîr û bale ant serê rîameyîşê bi vîrê komelî û va: “Ganî komel nê dir bêro rî bi rî. Ma di bi belgefîlmê dibistananê YÎBO’yî merdiman dir ruşê û munaqeşe bikerê.”