‘Heyetê Îdarî û taqîbkerdişî, mekanîzmayêk hemverê heqê hêvîye yo’

  • 10:47 29 Êlule 2025
  • NAROJANE
Neslîhan Kardaş
 
WAN - Avûkate Leyla Kaplan Kertîş qerarê ‘heqê hêvîye’ yê KWKE’yî ercna û va: “Bi hawayêko zelal werte de yo ke Tirkîya derheqê heqê hêvîye de sererastkerdişêk nêkerdê. Mekanîzmaya Heyetê Îdarî û Taqîbkerdişî, nê sererastkerdişî derheqê heqê hêvîye de yo, eksê ci nê mekanîzmayî hemverê heqê hêvîye yê.”
 
Semedê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî no demêk derg o ‘heqê hêvîye’ rojeve de yo. Komîteya Wezîran ê Konseya Ewropayî (KWKE) qerarê xo yê derheqê “Koma Gurban” ê “Heqê hêvîye” yê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî û tepişteyê bînî 18ê êlule de, da. Komîteya ke demê verî semedê eştişê gamê serrêke dem dabî Tirkîya, reyke bîn heta Hezîrana 2026ine dem da Tirkîya. KWKE'yî heta hezîrana 2026ine Tirkîya gamêke somutî pawenê.
 
Endama Komeleya Huqûqnasê Semedê Azadîye (OHD) ya Wanî Leyla Kaplan Kertîş, derheqê heqê hêvîye de qisey kerd.
 
Heqê hêvîye çin o? 
 
Leyla Kaplan Kertîş derheqê heqê hêvîye de agahî dayî û va: “Heqê hêvîye semedê tepişteyê ke cezaya muebetî girewtê îmkanê dayîşê azadîye yo. Heqê hêvîye, fikro ke do rojêke azad bibo yo. Heqê hêvîye yewin rey 2014ine de kewt rojeva Tirkîya. Heqê hêvîye bi qerarê Ocalanî dir Tirkîya de kewt rojeva ma. Dima ra qerarê Ocalanî ser o Tirkîya de qerarê Gurban-Tirkîya, Boltan Tirkîya ameyî rojeve.  DMME’yî qerarê Ocalan-Tirkîya de sebebêk ard. Qerar ame dayîş ke Tirkîya qedexeyê îşkenceyî yê madeyê hîrêne ê Peymana Heqê Merdiman ê Ewropa binpay kerda û hemverê Tirkîya qerarê binpaykerdişî ame dayîş. Heqê hêvîye zî 2014-2015ine de bi no hawayî kewt rojeva ma.”
 
‘ÎGK mekanîzmayek li dijî mafê hêviyê ye’
 
Leyla Kaplan Kertîş bale ant serê komîsyonê meclîsî û va: "Abdullah Ocalan 27ê Sibate de vengdayîşê aştî û komelê demokratîkî kerd. Dimayê nê Komîsyonêk meclîsî ame awankerdiş û KWKE’yî bale ant serê nê komîsyonî û babeta sererastkerdişî de pêşnîyazîyê komîsyonî kerd. No muhîm o. KWKE’yî dîyar kerdo ke pêvînayîşê ke Tirkîya de yenê kerdiş, muhîm ê. 2020î de Tirkîya qanûnê înfazî de şî vurnayîşê caardişû Heyetê Îdarî û Taqîbkerdişî û îdia kerd ke derheqê heqê hêvîye de mekanîzma aver berda. La KWKE’yî qerarê 18ê êlule de heyetî ser o nêvindert û no mojneno ke tu tesîrê heyetî çin o. Mekanîzmayê Heyetê Îdarî û Taqîbkerdişî, sererastkerdişî de nê derheqê heqê hêvîye de yo.”
 
‘Hewcedarî bi sererastkerdişê bitesîr est o’
 
Leyla Kaplan Kertîş tewr peyîn wina va: “Bêvatiş ke no qanûn derheqê Abdullah Ocalan de derbazdar o zî bi hezaran tepişteyan eleqeder keno. Na rewşa ke kronîk bîya ganî bêro çareserkerdiş. KWKE’yî na babete de pêşnîyazî zelal kerdê. Ma huqûqnasî wazenê no problem bêro çareserkerdiş. Dimayê qerarê Ocalan-Tirkîya ya DMME’yî KWKE’yî wayîrê heqê înfazî nê qerarî kontrol bikero. La Plana Çalakîya Heqê Merdiman, Tirkîya de tesîr nêbî.”