Dilan Babat

 

ANKARA - Yılın yarısından fazlasını tatile girerek geçiren Meclis, geriye kalan zamanda ise AKP ve MHP’ye çalıştı. Meclis’te muhalefet partilerinin verdiği önergeler ve komisyon talepleri reddedildi. Meclis’in bir yıllık karnesinde kadına yönelik bütçe, kadına yönelik şiddete karşı verilen önergeler, komisyon talepleri ise yine AKP ve MHP eliyle şiddet sarmalına itildi. 

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bir yıl boyunca yoğun tartışmalara sahne oldu. Bir yıl boyunca farklı tarihlerde açılması beklenen Meclis 10 ayda sadece 4 kez açıldı.  24 Şubat’a kadar çalışmalarına iki kez ara veren Meclis 31 Mart’ta yapılan yerel seçimlerden dolayı bir kez daha tatile girdi. Yerel seçimlerin sonuçlarına itiraz eden AKP, 16 Nisan'da açılması beklenen Meclis'in açılış tarihini 23 Nisan’a erteledi. Bu nedenle Meclis'te görüşülmesi planlanan, yeni Askerlik Kanunu, Hal Yasa Tasarısı, ek gösterge ve nafaka düzenlemeleri ise sürekli ertelendi. Yenilenen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin yapıldığı 24 Haziran sonrasında açılması planlanan Meclis mesaiden çok tatil yaptı. Çalışmalarına bir türlü başlamayan Meclis yeniden 1 Ekim'e kadar tatile girdi. Ekim ayı öncesi Meclis'te sadece, Suriye, Irak tezkeresi, kabul edildi. Muhalefetin itirazları yine havada kalırken, AKP ve MHP,  Meclis’in içtüzüğünü değiştirdi. Muhalefetin, "Meclis'in sesi kısılacağı" gerekçesiyle karşı çıktığı bu düzenlemenin ardından çalışmalara yeniden ara verildi. Aralık ayında yeni yılın bütçe görüşmeleri yapıldıktan sonra Meclis yeniden tatile girerek çalışmaları yeniden aksatıldı.

 

1 Ekim'de tatiline ara veren Meclis yeni döneme bütçe görüşmeleri ile başladı. Bütçe görüşmelerinde muhalefet partileri halka ayrılan bütçeye tepki gösterirken, Mecliste kadına yönelik şiddet, taciz ve tecavüze dair verilen önergeler ile komisyon kurulması talebi AKP ve MHP eliyle reddedildi. Sürekli ara tatil veren Meclis bir yıl boyunca sadece AKP ve MHP ittifakına çalıştı. Geçtiğimiz günlerde yapılan genel kurul görüşmeleri ardından Meclis yeniden iki haftalık tatile girmeyi planlıyor.

 

Meclis’te yıl boyunca tatilden geriye kalan zamanlarda yapılan çalışmalardan bazıları şöyle; 

 

Açlık grevlerine dikkat çekildi 

 

Meclis’te tatile verilen aralarda yaşanan önemli gelişmelerden biri de “Beyaz Tülbentli Anneler”in PKK Lideri Abdullah Öcalan’a yönelik tecride karşı cezaevlerinde devam eden açlık grevlerine dikkat çekmek için yaptığı 5 günlük oturma eylemiydi. 10 Mayıs’ta başlayan ve 14 Mayıs’ta Meclis Başkanı Mustafa Şentop ile yapılan görüşmeyle sonlanan annelerin eylemine HDP milletvekilleri de destek verdi. Annelerin eyleminin ardından HDP milletvekilleri de açlık grevlerine dikkat çekmek için Meclis’te oturma eylemi gerçekleştirdi. Ayrıca HDP’li kadın milletvekilleri, Meclis Genel Kurulu’nda kürsü işgali eylemi ile açlık grevlerine işaret ederek, diğer siyasi partilerin seslerini çıkarması için 200 gün boyunca açlık grevi eylemlerinin sesi olacağını duyurdu. 

 

Meclisin yeni döneminde de kadın vekiller fezlekelerle hedef alındı

 

Açlık grevleri, araştırma önergeleri ve ekonomik krizi tartışmak bir yana hızlıca milletvekilleri hakkında fezlekeler hazırlandı. Haklarında fezleke hazırlanan vekiller, HDP Eş Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Pervin Buldan, Feleknas Uca, Serpil Kemalbay, Ayşe Acar Başaran, Pero Dündar ve Gülistan Kılıç Koçyiğit oldu. 

 

Kadına yönelik şiddet önergeleri reddedildi

 

Yıl boyunca HDP’nin verdiği 322 araştırma önergesinden 7’si kabul edilirken, 1’i reddedildi. CHP’nin verdiği 927 araştırma önergesinden 13’ü kabul edildi. AKP’nin araştırma önergeleri kabul edilirken, birçok soru önergesi de gündeme alındı. Muhalefet partilerinin verdiği araştırma önergelerinden sadece 27’si kabul edilirken,  komisyon kurulmasına ilişkin sadece Rabia Naz Vatan başta olmak üzere şüpheli çocuk ölümlerinin araştırılması için komisyon kuruldu. HDP’li kadın vekillerin kadın katliamlarına, kadına yönelik şiddetin araştırılması, kadına dönük şiddete karşı verilen soru önergeleri, eşbaşkanlık için verilen önergeler, nafaka hakkı, kadın yoksulluğu, MEB’in toplumsal cinsiyet eşitliğinin ibaresinin web sitesinden kaldırılmasına, kadınların kürtaj hakkı ve teşhir edilmesine ilişkin İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından sorulmasına kadar verilen soru önergeleri ve komisyon kurulma talepleri yeniden AKP - MHP eliyle reddedildi. Böylece kadına yönelik şiddet sorunu yine devlet eliyle bir kez daha sorun sarmalına itildi.

 

Torba yasası gibi bütçede de kadına yer verilmedi

 

Mecliste görüşülen bütçe görüşmeleri,  torba yasalarında kadınlara dair bir bütçeye rastlanmazken, AKP ve MHP ‘aile bütünlüğü’ diyerek yeniden kadınları eve hapsetme yolunu seçti. Torba yasalarında kadınlara istihdam alanları oluşturulması dahi konuşulmazken, yapılan bütçe görüşmelerinde, kadınlara yine yoksulluk, şiddet, boyun eğme çıktı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un “Evlenen gençler için çeyiz bütçesini ayırdık, aile bütünlüğü için elimizden geleni yapacağız”  açıklamaları torba yasalar da olduğu gibi bütçede de kadının yoksullaşmasının gündemde olduğunun sinyali verildi. 

 

HDP dışında bütün partiler sınır ötesi operasyonu kabul etti

 

Kuzey ve Doğu Suriye ile Federe Kürdistan Bölgesi’ne yönelik sınır ötesi operasyonu öngören tezkere HDP dışında diğer bütün partilerin oyları ile Meclis’te kabul edildi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “içimiz yana yana evet dedik” söylemlerine tepki gösterilirken, Kuzey Suriye’ye yönelik saldırılardan en fazla sivil halk başta olmak üzere kadınlar ve çocuklar katledildi. Genel Kurul’da kabul edilen tezkereye tepki gösteren HDP ise, “Meclis bir savaş tezkeresini daha onayladı. Lüks odalarında oturarak gençlerin hayatlarıyla oynayanlar, annelerin gözyaşlarını siyasetlerine alet edenler bilsinler ki biz bu suça ortak olmadık, olmayız. Bu suça ortak olanlar tarihe bir kara leke olarak geçecektir” diyerek tepki gösterildi.

 

İfade özgürlüğüne dair bir alanla karşılaşılmadı

 

Tatile ara verilen Ekim ayında da yine Meclis’te önemli gelişmeler yaşandı. AKP’nin uzun süredir görüştüğü “ Yargı Reformu Strateji Belgesi” çerçevesinde hazırladığı 1. Yargı Paketi’ni muhalefete sunduğu taslak metinde küçük değişiklik yaparak Meclis Başkanlığı’na verdi. 39 maddelik yasa teklifinde AKP birçok özgürlükçü paket olduğunu savunmuştu. Pakete cezaevlerinde tutulan hasta tutsaklara ilişkin bir şey olmazken, pakete ifade özgürlüğüne dair bir alanla da karşılaşılmadı. Kadına ve çocuğa yönelik şiddet taciz, tecavüzlerde artışlar yaşanırken, meclis gündeminde yer alamayan kadınlar pakete de yer alamadı.  Paket iktidarın istediği gibi düzenlenerek kabul edildi.  Yapılan strateji paketine ilişkin Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Hakların Demokratik Partisi (HDP), Saadet Partisi (SP), Demokrat Parti (DP) ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) iktidarın Yargı Reformu Strateji Belgesi'ne alternatif olarak ortak bir kanun ve anayasa değişikliği teklifi hazırladı.

 

Kadın vekillerden Meclis’te Las Tesis eylemi

 

Yılın son ayı ile beraber ilk kez Şili’de gerçekleştirilen ve kadına yönelik şiddete karşı yapılan Las Tesis eylemi bütün dünyaya yayıldı. Türkiye’de ise İstanbul’da ve Ankara’da kadınların bir araya gelerek kadın katliamlarına dikkat çekmek için yapmak istedikleri dansa polis saldırdı. İstanbul ve Ankara’da kadınlar gözaltına alındı. İstanbul’da gözaltına alınan kadınlar “adli kontrol şartı” ile serbest bırakılmış, Ankara’da gözaltına alınan kadınlara ise para cezası kesilmişti. Kadınların eylemine yönelik engellemelere karşı HDP Milletvekili Züleyha Gülüm bütçe görüşmelerinde Meclis’te Las Tesis’in sözlerini kürsüde söylerken, CHP’li kadın vekiller ise bütçe görüşmelerinin kapanışında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun olduğu oturumda “Las Tesis” şarkısını söyleyerek kadınların gözaltına alınmalarına ve kadın katliamlarına tepki gösterdi.  

 

Kadına yönelik şiddete karşı kadın vekillerin yıl içinde verdiği önergelerin birkaçı şu şekilde:

 

“*Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay Milletvekili ve Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) üyesi Suzan Şahin, haklarında koruma kararı verilen ancak bu karara rağmen erkek şiddetine uğrayan kadınları,  İçişleri Bakanı Sayın Süleyman Soylu’ya sordu.  

 

* HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan, kadınların intihara sürüklenmelerini Meclis’e taşıyarak, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a  “Risk altındaki kadınların intihara yönelmemesi için ne gibi çalışmalar yürütülmektedir?” diye sordu.   

 

* CHP Tekirdağ Milletvekili ve Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanvekili Candan Yüceer, artan kadın katliamlarına ilişkin Meclis Başkanlığı’na kanun teklifi verdi.

 

* HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy,  Antep, Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu tarafından dağıtılan ve kadına yönelik şiddeti meşrulaştırmayı ayrıntıları ile ele alan “Aile Saadeti” kitabını Meclis’e taşıdı. Oya, konuya ilişkin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması için Meclis Başkanlığı’na soru önergesi verdi. 

 

* HDP Milletvekili Meral Danış Beştaş, Fıkıh-Der’de çocukların cinsel istismara maruz bırakılmasını Aile Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a sordu. Meral, “İhmal ve istismar mağduru çocukları korumak ve bu hadiseleri engellemek birincil göreviniz iken neden bu çocukları yeni mağduriyetlere teslim ediyorsunuz? Neden misyonunuzu yerine getirmiyorsunuz?" diye sordu. 

 

*  İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nün, İl Sağlık Müdürlüğü’ne gönderdiği yazı ile kürtaj yaptırmış kadınların bilgilerini istemesine ilişkin Meclis’e soru önergesi sunan HDP milletvekili Meral Danış Beştaş, 'Yapılan uygulama yeni bir fişleme yöntemi mi?' diye sordu.

 

*  HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya 'Eşbaşkanlık sisteminin Bakanlığınızın hedefinde olmasının sebebi nedir?' diye sordu.

 

* HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, nafaka hakkına ve kadın yoksulluğuna ilişkin kapsamlı verilerin toplanması amacıyla bir Araştırma Komisyonu kurulması istemiyle Meclis’e araştırma önergesi sundu. 

 

* HDP’nin kadınlara yapılan her türlü şiddetin araştırması talebiyle verdiği araştırma önergesi Meclis Genel Kurulu’nda AKP-MHP oylarıyla reddedildi.”

 

Yarın: 2020'ye doğru giderken: Kadınlar katledildi, failler 'ak'landı