DİYARBAKIR - Yaşanan ekonomik krizin nedeninin iktidarın savaş politikalarını olduğunu söyleyen kadın esnaflar, “Bu iktidar değişmeli” dedi. 

 

AKP-MHP iktidarının kaynakları savaşa aktarmasından dolayı ekonomik kriz giderek derinleşiyor. Ekonomik krizden dolayı halk temel ihtiyaçlarını karşılayamazken, esnaflar da kepenk kapatıyor. Diyarbakır’da da esnaf kadınlar ekonomik krizden etkilendiklerini belirterek, krizin sebebinin AKP-MHP iktidarı olduğunu söyledi. 

 

‘İnsanlar evine ekmek götüremiyor’

 

1999 yılından bu yana ulusal kıyafetler dikerek satan Nurhan Özcan, Türkiye’de ekonomik kriz yaşandığını, bunun yaşamın her alanını ve kendilerini olumsuz etkilediğini söyledi. Yaşanan ekonomik krizin ahlaki çöküntüye de neden olduğunu belirten Nurhan, “2000 yılındaki ekonomik krizi de yaşadım. Ancak bu günkü kadar derin etkilemedi beni. Ekonomik kriz, yaşamın tüm alanlarını etkiliyor. Bu bizim ürünlerimizi satmamızı da etkiliyor. İnsanlar artık bir şey satın alamıyor. Kadınlar çocuklarına bakabilmek  ve doyurabilmek için çabalıyor.  Ancak ne yazık ki çocuklarını doyuramıyor. Bunu yapamadıkları için nasıl gelip elbise alabilsinler. Bu durum bizi de çok etkiliyor. 2000 yılında ekonomik kriz en üst seviyeye ulaşmıştı, dolar yükselmişti. Ancak şimdi uzun zamandır kriz devam ediyor ve dolar günden güne yükseliyor. O zaman yine de çalışma imkanı vardı  ancak şimdi bu da yok. Dükkana müşteri geldiğinde düğüne gideceklerini ancak bir şey alamadıklarını söylüyorlar. Bu yüzden ben de bazen hiç paradan söz etmiyorum ve elbise veriyorum.  Krizi en derin biz yaşıyoruz.  Kışın bu kriz daha da derinleşecek. Pazarlar kalktığında insanlar gidip atılan sebzeleri topluyor.  Bazen bunun üzerini kavga bile çıkıyor. Ancak bunu görmüyorlar. İnsan halkın içine girmedikçe, ekonomik krizin halkı nasıl etkilediğini de göremiyor. Biz bugün biraz da olsa evimize ekmek götürebiliyoruz. Ancak evine ekmek götüremeyen insanlar var ve pazarlara gidip arta kalan sebzeleri topluyorlar” diye konuştu. 

 

‘Krizin nedeni bu savaş’

 

Krizin hem dışarı da hem de evde kadınları etkilediğini dile getiren Nurhan, şöyle devam etti: “Çocukların sorumluluğu kadınlarda. Biz de  nasıl bir savaşın içinde olduğumuzu görüyoruz. Bunun siyasi, ekonomik ve daha farklı yönlerden etkileri var. Bugün bütün krizler iç içe girmiş durumda. Yıllardır bu kriz sürüyor ve de bu süreçte daha da derinleşti. Krizin savaşı yürütülen savaş. Tüm kaynakları savaşa aktarıyorlar.  Krizin sebebi bu savaşı yürütenler. Ortadoğu’da savaş var ve her yeri etkiliyor. Bu üçüncü dünya savaşının başlangıcı. Eğer kaynaklar savaşa değil de halka aktarılsa bu kriz bu kadar derinleşmez. Bugün satış yapamıyoruz. İşlerimiz durmuş.  Diktiğimiz elbiselerimiz elimizde kalmasın diye bazen çok ucuza satıyoruz. ‘Çözüm sürecinde’ tüm sorunlar ve ekonomik sorunlarımız çözülmüştü.  Hiçbir destek almadan da birlikte ekonomik sorunlarımızı çözebiliyorduk. Ancak şimdi bunu yapamıyoruz. Tüm sorumluların oturup bu soruna çözüm bulmaları gerekiyor.”

 

‘Bu yoksulluğa çözüm bulunmalı’

 

Tuhafiye dükkanı işleten Oya Süer de ekonomik krizin kendilerini etkilediğini, büyük umuklarla açtığı dükkanında şimdi satış yapamadığını belirtti. Ürünlerin günden güne zamlandığını söyleyen Oya, “Doların yükselmesinden dolayı bir şey alamadığımız gibi satamıyoruz da. Tüm ürünlerimiz dolara bağlı.  10 TL’ye sattığım bir ürünü, daha sonra almaya gittiğimde toptancıda 15 TL’ye alabiliyorum ve bu da beni zarara uğratıyor. Esnaflar dükkanlarını kapatma aşamasına gelmiş durumda. Bazen ben de dükkanı kapatmayı düşünüyorum. Ancak yine de direniyorum.  Ekonomik kriz ülkeyi çok kötü bir duruma getirdi. Ekmek her gün zamlanıyor. Elektrik faturaları yüksek geliyor.  Yakmadığım elektriğin parasını veriyorum. Bu krizin sebebi o adam. O adam on maaş alıyor. Halkın her türlü emeğini sömürdü. Diğer yandan bugün sürekli savaş uçakları kalkıyor ve bu savaş ekonomik krizin nedeni. Bunu kendi iktidarları için yapıyorlar. Öncelikle siyasi sorun çözülmeli ki bu ekonomik kriz de çözülsün. 

Öncelikle de bu mevcut sistem gitmeli. Yeni bir sistem kurulmalı ve bu kriz çözülmeli. Artık yeter diyoruz. İnsanlar açlıktan intihar ediyor. Bu yoksulluğu bir çözüm bulunmalı. Ellerini vicdanlarına koysunlar.”

 

‘Bu iktidar gitmeli’

 

Krizin devam etmesi durumunda ülkenin durumunun  giderek kötüleşeceğini ifade eden Oya,  insanların artık evlerine ekmek dahi götüremediklerini belirtti.  Dükkanını bir buçuk yıldır açtığını söyleyen Oya, “Büyük umutlarla açtım dükkanı.  Ancak umduğumu bulamadım. Daha önce 1 TL’ye sattığım çorap şu anda 15-20 TL. Kimse alamıyor. Destek için birçok yere başvurdum ama alamadım.  Sadece kendi destekçilerine veriyorlar.  Bu sorunlar çözülmesi için bu iktidarın gitmesi lazım.  Giderse Türkiye’nin ekonomisi de düzelir.  Bu iktidardan dolayı bu ülke bu duruma geldi. Onlar sarayda biz çöp içinde yaşıyoruz.  Halkımız artık gözünü açsın ve artık yeter desin. Hiç kimse bu duruma şükür dememeli. Bunların Allah ve din ile hiçbir alakaları yok” şeklinde konuştu. 

 

‘Elbet bu zulüm bir gün bitecek’

 

Kuaförlük yapan Ayfer Özpamuk da krizden dolayı eskisi gibi müşterilerinin gelmediğini söyledi.  Bazen gelen müşterilerinden para almadığını dile getiren Ayfer, “Birçok kadın kendi ayakları üzerinde durmaya çalışıyor. Yaşanan kriz özellikle kadınları etkiliyor. Yaşanan ekonomik krizin sebebi hükümet ve iktidar.  Bizi yönetenler ülkeyi bu hale getirdi.  Hırsızlıkla halkın emeğini sömürdüler ve bu krize neden oldular.  Benim dükkanımın ismi Kürtçe olduğu için geçen gün polisler geldi önüne oturdu ve bu şekilde halkı korkutmak istediler.  Halkı aç bırakmak istiyorlar. 5 yıl önce çocuklarımızın durumu gayet iyiydi. Ancak şimdi iş olmadığı için uyuşturucuya yöneliyorlar.  Neredeyse tezgah açacak duruma gelmişler ve polisler de bunu görüyor. Halkı açlıkla terbiye ediyorlar.  Bu durum bir yere kadar gider. Elbet bu zulüm bir gün bitecek.  Bizler faturalarımızı ödeyemiyoruz.  Buradan geçimimizi sağlayamadığımız için kızım da tekstil de çalışıyor. Tekstilde emekleri sömürülüyor. Bu krizin çözülmesi için bu iktidarın gitmesi gerek. Bu gün ekmek 7 TL olmuş. Özellikle yoksullar bundan etkileniyor. Önümüzde seçimler var. Bu fırsatı iyi değerlendirmeliyiz. Gemi batıyor. Bizi de kendisi ile batırmak istiyor.  O da her şeyin bittiğini biliyor. Tek başına gitmek istemiyor ve bizi de kendisi ile götürmek istiyor. Halk bu sessizliği kırmalı.  Bir ülkede üretim olmadan o ülke kurtulamaz. Hırsızlık, fuhuş, taciz ve tecavüz arttı. Bu iktidar olduğu sürece de artmaya devam edecek. Eğer el ele verirsek, o gemide olmayız. Batmayız. Onlar tek başına batan gemide olur” dedi.  

 

‘Enflasyondan dolayı iş yapılamıyor’

 

Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği’ne bağlı Terziler Odası Başkanı Saniye Atmaca da, ekonomik kirizn sadece kendi sektörlerini değil, tüm sektörleri etkilediğini söyledi. Saniye şöyle dedi: “Toplumsal ve ekonomik olarak kadınlar  birçok sorun yaşıyor. Çünkü hem evde hem de ekonomik ve toplumsal  olarak sorunlarla karşı karşıya kalıyorlar. Ekonomik kriz yaşayan esnaflara destek verilmiyor. Ürün alamıyoruz. Bu da en çok kadınları etkiliyor. Buna çözüm bulunmasını istiyoruz. Bu süreçte enflasyonun bu kadar yükselmesinden dolayı geçim sıkıntısı da artmış durumda.  Kumaşları dolar üzerinden alıyoruz. Ancak, diktiğimiz ürünleri pahalı satamıyoruz. Çünkü müşteri kaybediyoruz.  Bu yüzden büyük sorunlar yaşıyoruz.  Kimse evini geçindiremiyor. Biz esnaflar konuştuğumuz zaman onlar da satış yapamadıklarını söylüyor.”

 

‘Fakir iyice fakirleşti’

 

Zenginin zengin, fakirin de iyice fakirleştiğini dile getiren Saniye, ülkenin büyük bir yoksulluk içine sürüklendiğini belirtti. Önceleri durumun böyle olmadığını ifade eden Saniye, “Herkes geçimini sağlayabiliyordu. Ancak şimdi yapamıyor. İnsanlar geçimini sağlayabilmek için mecburen ikinci bir iş yapmak zorunda kalıyor. Eğer böyle devam ederse durum giderek kötüleşir”  diye konuştu.