AMED - Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin Türkiye genelinde 15 kentte yaptığı mahalli idareler genel seçimine ilişkin saha araştırmasında, seçimlere katılıma dair görüşler ölçüldü. 

 

31 Mart yerel seçimlerden sonra Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 10-23 Nisan 2024 tarihleri arasında Ankara, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Mêrdîn, Mersin, Riha (Urfa), Şirnex, Amed, Wan, Êlih (Batman), Qers (Kars), Çewlîg (Bingöl), Xarpêt (Elazığ) ve Dîlok (Antep) olmak üzere toplam 15 kentte, 31 Mart 2024’te gerçekleşen yerel seçimlere ilişkin saha araştırması gerçekleştirdi. Online olarak gerçekleştirilen çalışmaya bin 291 kişi katılırken çalışmada ağırlıklı olarak seçimler sonrası en çok tartışma konusu olan “katılım oranlarına dair” seçmen algısı ölçülmeye çalışıldı.

 

Araştırmaya katılanların yüzde 62,3’ünün erkek, yüzde 37,7’sinin kadın olduğu belirtilen verilerde, araştırma grubunun yüzde 51,1’inin üniversite, yüzde 22,9’unun lisansüstü mezunu oldukları kaydedildi.

 

Yüzde 10’luk kesim oy kullanmadı

 

Araştırmaya katılanların yüzde 51,4’ü CHP’ye, yüzde 18,7’si AKP’ye, yüzde 15,3’ü Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’ne (DEM Parti) oy verdiğini belirtirken, yüzde 10,7’si “Oy kullanmadım” dedi. Oy kullanmayanların yüzde 30,4’ü “Partimin yanlış tutumlarından kaynaklı”, yüzde 21,7’si “Gerek duymadım”, yüzde 13’ü “Şehir dışında olduğum için”, yüzde 12,4’ü “Alternatifler arasında tercih yapmamak için”, yüzde 10,9’u “Sağlık sorunlarımdan kaynaklı”, yüzde 10,2’si “Mevcut düzeni meşrulaştırmamak için”, yüzde 1,4’ü “Adil bulmadığım ön seçimlerden kaynaklı” gerekçeleriyle oy kullanmadığını kaydetti.

 

Seçmen, oy verdiği partinin başarısını değerlendirdi

 

Seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdikleri partiyi başarılı bulup bulmadıkları sorulan katılımcıların yüzde 52,4’ü “başarılı”, yüzde 12,9’u “başarısız”, yüzde 23,3’ü “kısmen başarılı” yanıtı verdi. Bu soruyla bağlantılı olarak “31 Mart 2024’te yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz” şeklindeki soruya AKP’ye oy veren katılımcıların yüzde 31,4’ü, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 67,6’sı, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 54,5’i, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 95,2’si oy verdikleri partiyi başarılı buldu. AKP’ye oy veren katılımcıların yüzde 36’sı, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 5,9’u, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 18,7’si, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 2,4’ü “Hayır başarılı bulmuyorum” dedi.

 

Seçime katılımın düşük olduğu eğilimi

 

Seçime katılım oranına dair katılımcılara sorulan “31 Mart 2024 Belediye Başkanlığı seçiminde, oy kullandığınız kentte, seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz” sorusuna yüzde 62,3 “Evet”, yüzde 37,7 ise “Hayır” yanıtı verdi. Araştırma grubunun yüzde 35,5’i AKP’nin, yüzde 22,4’ü DEM Parti’nin, yüzde 11,5’i AKP’nin ve DEM Partinin, yüzde 9’u bütün partilerin seçmenlerinin, yüzde 7,2’si ise AKP-MHP seçmeninin en çok katılım göstermediğini düşündüğünü belirtirken, AKP’ye oy veren katılımcıların yüzde 81,8’i, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 46,1’i, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 83,8’i, “Oy kullanmadım” cevabını verdi. Bu katılımcıların yüzde 71’i oy kullandıkları kentte seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşündüğünü de bildirdi.

 

Oy kullanmama nedenleri

 

Araştırmada katılımcılara sorulan “Sizce kentinizde seçime katılmama nedeni nedir” sorusuna katılımcıların yüzde 15’i ekonomik kriz, yüzde 12,7’si partilere olan tepki, yüzde 9,5’i siyasetin çözüm üretememesi, yüzde 7,2’si aday profillerinden kaynaklı, yüzde 6,4’ü parti yönetimlerinin yaklaşımlarından kaynaklı yanıtlarını verdi.

 

Araştırma grubuna yöneltilen “31 Mart 2024 Belediye Başkanlığı Seçiminde, Türkiye genelinin seçmen katılım oranının düşük olduğu düşünüyor musunuz” sorusunu katılımcıların yüzde 71,2’si evet, yüzde 28,8’i hayır şeklinde cevapladı.

 

Türkiye genelinde seçimlere katılımın düşük olduğunu düşünenlere yöneltilen “Türkiye genelinde en çok hangi parti seçmeninin katılmadığını düşünüyorsunuz” sorusuna, katılımcıların yüzde 50,5’i AKP, yüzde 12,3’ü AKP ve DEM Parti, yüzde 11’i bütün partiler, yüzde 7,6’sı AKP-MHP, yüzde 6,5’i DEM Parti yanıtlarını verdi.

 

Türkiye genelinde seçimlere katılmama nedeni olarak katılımcıların, yüzde 18,5’i ekonomik krizi, yüzde 10,7’si partilere olan inancın yitirilmesini, yüzde 10,3’ü izlenen politikaları, yüzde 9,8’i küskün seçmenleri, yüzde 9,3’ü tepkili olan seçmenleri gösterdi.