HABER MERKEZİ - Yapılan bir araştırmada Taş Devri insanlarının bilinenin aksine et ağırlıklı beslenmediği ortaya çıktı. Bu dönemdeki avcı-toplayıcı toplulukların bazılarının bitki ağırlıklı beslendiği saptandı.

 

Paleolitik Çağ’da yaşayan insanların sanılanın aksine et ağırlıklı bir beslenme biçimine sahip olmadığına dair ortaya çıkan yeni bulgular ezberleri bozdu. Son dönemlerde yapılan araştırmalarda, yaklaşık 15 bin yıl önce bugünkü Fas’ta yaşayan Iberomaurusian adlı topluluktan 17 kişiye ait 25 diş ve 7 kemik örneğini analiz eden araştırmacılar bitki temelli bir beslenme biçimiyle karşılaştı. Bilim insanları, Taforalt mağarasından çıkarılan insan kalıntılarını kararlı izotop analizi adlı yöntemi kullanarak inceledi. İzotop, bir elementin farklı seviyede nötron içeren atomları anlamına geliyor.

 

İnsandaki çinko oranı bitkisel kaynağa işaret

 

Nature Ecology & Evolution adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmada insanlardaki çinko izotop oranının aynı bölgede yaşayan otçul hayvanlara yakın olduğu tespit edildi. Gıda yoluyla alınan çinkonun hayvansal kaynaklardan gelme ihtimalinin daha yüksek olduğu düşünülse de bu yakınlık bitkisel bir kaynağa işaret ediyor.

 

‘Beslenme biçimine ilişkin anlayışımızı değiştiriyor’

 

Araştırmacılar izotop oranlarının otçul hayvanlarla tamamen aynı olmamasından dolayı bu avcı-toplayıcı halkın tamamen bitkisel beslenmediğini de belirtiyor. Ayrıca Berberi koyunu ve ceylan gibi canlıların kalıntıları üzerindeki kesik izleri, bazı hayvanların yiyecek amaçlı kesildiği ihtimalini arttırıyor. Araştırmanın başyazarı Zineb Moubtahij konuyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Analizimiz, bu avcı-toplayıcı grupların beslenme biçimlerine kayda değer miktarda bitkisel madde ve yabani bitki dahil ettiğini göstererek tarım öncesi popülasyonların beslenmesine ilişkin anlayışımızı değiştiriyor.”

 

Alanda öğütme taşları bulundu

 

İzotop örnekleri hangi bitki türlerinin tüketildiğini göstermese de bölgede meşe palamudu, Antep fıstığı, çam fıstığı, yabani yulaf ve bakliyat gibi bitkisel kalıntılar bulunması Iberomaurusian topluluğun ne yediğine dair fikir veriyor. Alanda ortaya çıkarılan öğütme taşları da yakınlarda bitkilerin işlendiğini gösteriyor.

 

‘Bu alışılmadık bir durum’

 

Araştırmanın ortak yazarı Klervia Jaouen da aynı konuya ilişkin olarak, “Taforalt’taki tüm bireylerin öncelikli protein kaynağı bitkiler olmasa da tarım öncesi bir popülasyonun beslenme biçiminde bu kadar yüksek oranda bitki olduğunu belgelemek alışılmadık bir durum” diyor.

 

‘İnsanlar beslenme alışkanlıkları konusunda dayanıklı ve esnektir’

 

Yeni araştırma, Paleolitik Çağ’da yaşayanların büyük ölçüde et tükettiğine dair bulguları tamamen çürütmese de beslenme alışkanlıklarının bölgeden bölgeye değişebildiğinin altını çiziyor. Zineb, “Bu dönemdeki herkes için standart bir diyet olduğunu düşünmüyorum; bu çevreye göre değişiyor. İnsanlar beslenme alışkanlıkları konusunda dayanıklı ve esnektir” diyor.

 

Bitkisel gıdaların bolluğu önemli bir faktör

 

Araştırmacılar Iberomaurusian halkının bitkisel gıdalara bağımlılığının altında muhtemelen yenilebilir bitki türlerinin bolluğu ve belki de büyük av hayvanlarının azalması gibi çeşitli faktörlerin yatabileceğini düşünüyor.