‘Perwerdeyê bi yew ziwanî goreyê pedagojî nîyo’

2025-09-08 11:54:53


	 

	Pelşîn Çetînkaya    

	 

	AMED- Hemsereka Şaxa Humare 2ine ya Egîtîm-Senî Amedî Duygu Ozbay serra perwerdeyê newîye ya 2025-2026 ya dest pêkerdo û şuxulnayîşê yewziwanî ser o qisey kerde û va perwerdeyê yewziwanî bi tutan problemê pedagojîkî virazeno, ganî heqê perwerdeyê ziwan ê dayîke bêro dayene.

	 

	Serra newîye ya perwerdeyî bi xeylêk problemî dest pêkena û yew problemê ci zî meseleyê ziwan ê dayîke yo. Seba ke perwerdeyê bi ziwan ê dayîke nêyeno dayene tutan dir xeylêk problemê pedagojîkî yenê meydan.

	 

	Hemsereka Şaxa Humare 2ine ya Egîtîm-Senî Amedî Duygu Ozbay derheqê abiyayîşê dibistanan û bicaardişê yew ziwanî de ercnayîş kerd.

	 

	‘Bi hezaran tutî rewşêka bêîmkan de dest pêkenê’ 

	 

	Duygu Ozbay va seba ke perwerdeyê bi ziwan ê dayîke nêyeno dayene tesîrêko negatîf ser serkewtiş ê tutan de beno û va: "Serra newîye dest pêkena. Labelê Tirkîya de bi se hezaran belkî zî bi mîlyonan tutî rewşêka bêîmkan de dest bi perwerdeyî kenê. Nê tutî sîstemê perwerdeyî de bi ziwanêko bîn perwerde vînenê. Tena xeylêk hetê naye yê negatîfî est ê. Xora goreyê pedagojîya tutan nîyo. Seba naye zî tutî xo ewle hîs nêkenê. Xo uca aîd hîs nêkenê. No zî tesîr ser serkewtiş keno. Bi taybetî netîceyê îmtîhanan eşkera benê tutî na herême de rêza tewr peyêne de ca gênê."

	 

	'Tirkîya polîtîkaya yewziwanî de israr kena'

	 

	Duygu Ozbay dîyar kerd ke Tirkîya de perwerde sey hacetêk îdeolojîke yena şuxulnayene û va: "Dinya de 7 hezar ziwanê ke yenê qiseykerdene est ê. Labelê 200 netewe-dewletî est ê. Çi heyf ê zî polîtîkaya yewziwanî şuxulnenê. Tena tayê heqê ziwanî danê naskerdene. Ferasetê zafziwanî esas gênê. Labelê Tirkîya çi heyf polîtîkayêka yewziwanî de israr kena. Ganî êdî nê bivurno. Nika welat de prosesê aştîye yeno qiseykerdene ganî no vernîya çiman de bêro girewtene."

	 

	'Yew rayîranê ke ziwanî gane verdano perwerde yo'

	 

	Duygu Ozbay va heta ke ziwanê dayîke wareyê perwerdeyî û îstîmlakî de nêro şuxulnayene bi tehlukeyê vinîbîyayîşî dir rî bi rî yo û Duygu Ozbay va: "Wexto ke ma vanê perwerdeyê bi ziwanê dayîke ma tena seba tutanê kurdan nêwazenê. Ganî heqê pêro tutanê ke ziwanê înan tirkî nîyo bêro dayene. Ziwan wareyê îstîmlakî de nêro şuxulnayene vinî beno. Yew rayîranê ke ziwanî gane verdano perwerdeyê bi ziwanê dayîke yo. Ganî ziwanê kurdkî bi raştkerdişanê qanûnî bikewyo binê asayîşî û bibo ziwanê fermî."

	 

	'Wendekarî bi modelê "yewperest" xurt benê'

	 

	Duygu Ozbay wina dewam kerde: "Wendekarî bi sîstemêk perwerdeyî yê wayîrê ferasetê yewperestî, yewziwan û yewbawerî de xurt benê. Seba naye rexneyê ma vera yekperestî yo. Wendekarî bi modelê perwerdeyê yewperestî xurt benê. Tutî mexdûr benê."

	 

	'Ziwan ê dayîke haştîye xurt keno'

	 

	Duygu Ozbay wina qiseyê xo qedêna: "Sîstemê perwerdeyî nêganî ser bêtêduştî bêro awankerdene. Labelê ma vînenê ke bêtêduştî yeno awankerdene. Hetê ke tehemulê înan vera cîyayîyan çin o yenê resenayene. Waştişê ma o yo ke pêro bawerî bi ziwanê xo perwerde bivînê. Ziwanêk ziwanê bînî ra girdêr nîyo. Ziwanê dayîke cayêk de yo ke aştîye berz keno zî."