Elfazî Toral

 

STENBOL - Cinîyan reaksîyon mojna Nazli Elmana ke hetê şikdar Enîz Kurtuluşî ra pê çekê suîqastî ameye qetilkerdiş û vatî: “Senî beno ke xo resnayî çekê suîqastî? Ganî no bêro cigêrayîşî. Selahîyetdarî berpirsîyarîya xo nêanê ca. Hukmato ke desturê bingeyîn û huqûqî nas nêkeno est o. Vera înan de hêzê ma yê rêxistinkerde est o. Seba ke kiştişê cinîyan bêro vindarnayîş ma do têkoşînê xo dewam bikerê.” 

 

Şîdetê camêrdî yê hemverê cinîye her ke şino zêde beno, hema aşma çeleyî nêqedîyaya 20 cinî hetê camêrdan ra ameyî qetilkerdiş. Stenbol yew bajarê ke tewr zêde şîdet serê cinîyan de yeno kerdiş o. Taxa Altintepe ya Bayrampaşa de 18ê Çeleyî de şikdar Enîz Kurtuluş pê çekê suîkastî ‘uzî’ cinîya bi nameyê Nazli Elmase birîndar kerd û nêweşxane de di rojê komaye ra dima dinyaya xo bedelnaye. Cigêrayîşê keyeyî de şikdar pê çekê suîkastî ame dîyîş û şikdar ame destbendkerdiş. 

 

‘Bi şaşî piro dayo!’ 

 

Kar û barê emnîyetî yê şikdarî Enîz Kurtuluşî temam bî û şikdar îdîa kerd ke bi şaşî gule reşênayo Nazliye. Şikdar ame tepiştiş û dima ra her ca ra reaksîyon ame mojnayîş. Cenazeya Nazliye Goristanê Beşyuzevlerî de ameye definkerdiş. 

 

Temsîlkarê rêxistinê cinîyan, huqûq û sivîl derheqê qetilkerdişê Nazliye de û polîtîkayê îqtîdarî de JINNEWSî de qisey kerd. 

 

Bêcezaverdayîş kiştişê cinîyan awan keno! 

 

Sekretera Pêroyî ya Platformê Ma Do Kiştişê Cinîyan Vindarnî (KCDP) Fîdan Ataselîme reaksîyon mojna bahaneyê şikdarî û wina vat: “Kiştişê cinîyan zêde beno. Kiştişê cinîyan nîno vindarnayîş û senî Pêkerdişê Stenbolî ame feshkerdiş nika zî qanûnê 6284î yeno hedefgirewtiş. Semedo ke selahîyetdar û dezgehê eleqedar çîyêk nêkenê, mergê cinîyan her ke şino zêde beno. Cinîyê ke yenê qetilkerdiş seke întîxar kerdî, yan zî sey qeza nîşan danê. Mergê cinîyan ê şikin de şikdar vano ‘Ma yewbînan reyde yarî kerdêne’. Yagmur Onuke zî odeye de hetê heskerdoxê xo ra pê tifingê pompeyî ameye qetilkerdiş. Kiştoxî vat ‘Ma yewbînan reyde yarî kerdêne’. Raybazê ke şuxilnenê manenê yewbînan. Ma raporê xo yê 2023yî de vînenê ke cinî tewr zêde keye de hetê camêrdê nizdîya xo ra yenê qetilkerdiş.”

 

‘Vera qanûnan hêzê rêxistinkerde yê cinîyan’ 

 

Fîdane dewamê qiseykerdişê xo de wina vat: “Kiştoxî yewbînan ra metodan musenê û zanê ke bi nê metodan do cezaya înan bêra şenikkerdiş. Vera nê de ganî wezîrî cipersayîşêk hîra bikera la çi heyfo ke wezîfeyê xo nêano ca. Dewlete û hukmatêk ke qanûnê Desturê Bingeyîn nas nêkenê est ê. Ma vînenê ke nêtêduştîya cinsîyetî komelî de tesîr her raşteyê cuye de kerdo û no muhakeme de zî est o. La vera heme çî de têkoşînê ma zî est o. Hêzê ma yê rêxistinkerde est o. Seba ke kiştişê cinîyan bêro vindarnayîş çi destê ma ra bêro ma do bikerê.”

 

‘Ganî bi lezkî qanûnê vernîgirewtişî bêrê vetiş’ 

 

Endama Merkezê Heqanê Cinîyan û Verfeka Heqanê Merdiman a Baroyê Stenbolî avûkate Bîrsen Baştopalogluye dîyar kerd ke kiştişê cinîyan de şikdar zafane çek şuxilneno û wina dewam kerd: “Cinîyî zafane pê çekê bê ruhsat yenê qetilkerdiş. Bi asanî zî xo resnenê çekê bêruhsatan. No problemêk cidî yo. Senî hende asan çekan temin kenê, ganî bêro cigêrayîş. Na rewşe de beno ke faktore cîya bibê. No problemêk cidî yo. Nê çekî dikan yan zî marketan de nînê rotiş. Ganî bi lezkî qanûnê ke vernîya qetilkerdişan bigîrê bêrê vetiş. Ganî vera nê de cezayê giran bêrê dayîş.”

 

Problemo esas vernîgirewtişê şîdetî yo

 

Bîrsene wina qedêna: “Semedê vernîya şîdetî bêra padayîş, ganî têkoşînêk komelî bibo. Ganî cezayî bêrê zêdekerdiş. Hewce bi înfazê nê cezayan zî est o. Efûkerdiş çareserî nîyo. Ganî hemverê nêtêduştîya cinsê komelî xebatî bêrê kerdiş. Ganî cinî û camêrdî têduşt bibê. Têduştî bêro zêdekerdiş. Şîdetê serê cinî dewam keno. Problemê ma yê esas oyo ke vernîya şîdetî bêro padayîş. Ganî hewldayîşê ma no het ra bibo.”

 

Cinî fek têkoşînî ra vera nêdanê 

 

Endama Komeleya Rojnamegerê Hemdem û Endama Platforma Cinîyan ê Semedê Têduştî (EŞÎK) Salîha Yayla zî wina vat: “Cinî her raşteyê cuye de binê zextan de yê. Bêtêduştîyêk pîl est o. Roje tewr tay 3 cinî yenê qetilkerdiş. Pêro cinî hemverê qetilkerdişan her tim têkoşîn kenê. Kesê hemverê polîtîkayê îqtîdarî veng vejenê zî yenê tepiştiş. Rojnameger, siyasetmedar û cinî wexto ke veng vejenê yenê tepiştiş. Ez pêro kesê ke têkoşîn kenê silam kena. Ez têkoşînê pêro rêxistinê cinîyan bi erc vînena. No het ra ganî têkoşînê ma dewam bikero.”