Melîke Aydin

 

ÎZMÎR - Aktivîsta TJAye Emîne Înane da zanayîş ke sebebê krîzî ke cinî û komel ci reyde rî bi rî manenê, tecrîd û polîtîkayê şerî yo. Emîneye vat ke çareserî bi têkoşînê hempar ê cinîyan do mumkun bo. 

 

Tirkîya de tewr tay roje de yew cinî yena qetilkerdiş. Bedelê netîceyê krîzê ekonomîk, ekolojîk û nêtêduştîya cînsîyetî zî cinî bi hawayêkê giran danê. Aktîvîsta Têgêrayîşê Cinîyê Azade (TJA) Emîne Înane dîyar kerd ke no krîz netîceyê serdestîya camêrdî de vejîyeno raşte, bi polîtîkayê şer û tecrîdî komel yeno piştiş, şexsê cinî û tutan de komel yeno qirkerdiş. 

 

 ‘Sebebê krîzan polîtîkayê tecrîd û şerî yo’ 

 

Emîne da zanayîş ke sebebê krîz û kaoso ke yeno ciwîyayîş tecrîd û şer o û vat: “Polîtîkayê tecrîdî ke Tirkîya de pê yenê bi amancê bêîradeverdayîşê komelî yenê kerdiş. Wazenê bi no hawa şarî kontrol bikerê. Bîyayîşê tecrîd û şerî, yeno manaya ke dormeyê dîyalogî çin o. Cayêk de dîyalog çinî bo tecrîd est o. Krîzê ekonomîye her hetî ser de tesîr kerdo. Qirkerdişê komelî, cinî û ciwanan est o.”

 

 ‘Tecrîd seba serdestîya komelî est o’ 

 

Emîne dîyar kerd ke sebebê şerî tabî qet şik çin o ke tecrîd o û wina dewam kerd: “Her komel goreyê exlaq û miqyasê xo şekil beno. La îqtîdar xîret keno ke komelan bindest bikero. Nê girêdayeyê krîzê ekonomîk, ekolojîk û yê bînan o. Komel bedelê giran dano. Sebebê şerî tabîî qet şik çin o ke polîtîkayê tecrîdî yo. Serê Birêz Ocalanî de tecrîdêke giran est o. Eke tecrîd nêbayêne do muzakere bibayêne. Do prosesê krîzî nêbayêne. Do hetê şerî nêbayêne. Ganî sîstemê serdest ê camêrdî nêbo.”

 

 ‘Hemverê destkewtişê cinîyan de hêriş’ 

 

Emîne dîyar kerd ke cinî serkêşê komelêk exlaqî û awankarê ci yê û wina ard ziwan: “La cinî yena qirkerdiş. Bi qirkerdişê cinîye reyde komel zî yeno qirkerdiş. Cinî bedelê giranan dana. Krîzê ekonomî tewr zêde tesîr serê cinîyan de keno. Cinî wexto ke wayîrê îradeyê xo vejîyena zî bi canê xo kewena tede. Destkewtişê cinîyan est bî. Dezgehê cinîyan est bî. La dewlete nê dezgehan girewt. Dewrê polîtîkayê şerê taybet kerd. Her ca de asayîşê canê cinîyan çin o. Cinî raşteyan de têkoşînê ci kenê la yenê hedefgirewtiş.” 

 

‘Polîtîka veng vejîya’ 

 

Emîne da zanayîş ke têgêrayîşê cinîyê kurdî, bi têgêrayîşê femînîst û platformê cinîyan reyde têkoşînê xo hempar rayîr ra beno û faşîzm nêwazeno hêzê hempar bivîno. Emîneye wina ercnayîşê xo dewam kerd: “Wexto ke babete bena têgêrayîşê cinîyê kurdî, hema kewenê dewre û wazenê proses rayîr ra berê. Polîtîkayê tena verdayîşî dewre de bî la cinîyê kurdî nê çîyî veng vetî. Nika cinîyê kurdî prosesi reyde serkêşîye kenê.”

 

 ‘Ganî cinî çareserîye awan bikera’ 

 

Emîneye dîyar kerd ke yeno waştiş ke serê cinîyan de polîtîkayê xo bifînê dewre û wina qiseykerdişê xo peynî kerd: “Serê cinîyan ra wazenê polîtîkayan bifînê cuye. La vera nê çîyan de ganî cinî bê ke biewnê nasname, îdeolojîye ganî bêrê têkişt, têkoşînê hempar rayîr ra berê. Sebebê krîzo ke cinî û komel ci reyde rî bi rî manenê, tecrîd û polîtîkayê şerî yo. Çareserîya nê probleman bi têkoşînê hempar ê cinîyan do mumkun bo.”