Şehriban Abi

 

VAN - Koronavirüs salgını nedeniyle “evde kalmak” için iş yerini kapatan, ücretsiz izin alan kadınlar, devletin aylık gelir sağlaması gerektiğine dikkat çekti. Faturalarını ve kiralarını dahi ödeyemeyen kadınlar, “Evde kal demek kolay geçimimizi nasıl sağlayacağız” diye soruyor. 

 

Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle Türkiye’de vaka sayısı 18 bin 135'e, yaşamını yitirenlerin sayısı ise 356'ya yükseldi. Hükümet bu süre zarfından Türkiye genelinde sokağa çıkma yasağı ilan etmezken, halka sürekli “Evde kal” çağrısı yapıyor. Ancak evde kalmak için işyerini kapatmak zorunda kalan ya da işten çıkarılanlar ya da ücretsiz izin alanlar için bir seçenek sunulmadı. Van ve Bitlis’te birçok kişi bu nedenle işinden oldu. 

 

‘Evde kalmak kolay, geçimimizi nasıl sağlayacağız?’

 

Van’ın İpekyolu ilçesinde çarşıda küçük market işleten Safiye Şin, günlük gelirinin 300 lira olduğunu ve bu paranın da dükkan ve ev kirası için harcandığını kaydetti. Salgından kaynaklı marketini belirli aralıklarla açabildiğini söyleyen Safiye, “Yemeden, içmeden kesiyoruz, parayı idareli kullanmaya çalışıyoruz. Salgın nedeniyle evde kalıyoruz faturaları dahi ödeyemiyoruz. Zaten insanlar Covid-19 salgınından kaynaklı dışarı çıkamıyorlar satış yapamıyoruz. Evde kalmış çaresiz bir şekilde nasıl gelir olacağını düşünüyoruz. Hükümetin belirli miktarda aylık destek vermesi gerekiyor. ‘Evde kal’ demek kolay peki geçimimizi nasıl sağlayacağız? Sosyal Yardımlaşma Kurumu'ndan yardım vereceklerini söylüyorlar fakat yeni başvuranlara verilmiyormuş. Devlet bize yardım edeceğine bağış istiyor” dedi. 

 

‘Kadınlara ödenek ayrılması gerekiyor’ 

 

Van’ın Erciş ilçesinde malzemeleri dönüştürerek geçimini sağlayan Kadriye Kurt ise ekonomik kriz nedeniyle zaten bir süredir zorlanırken, şu an durumunun daha da kötüye gittiğini kaydetti. Ev ve iş yerinin kira olduğunu, sağlık sigortasının dahi olmadığını belirten Kadriye, “İş yerini daha ne kadar kapalı tutabiliriz? Ailemizin yardımlarıyla hayatta kalmaya çalışıyoruz. Ev ve iş yerinin kirasını ödemek için arkadaşlarımızdan borç ettik. En büyük sıkıntımız geçim sıkıntısı. Ekonomik sıkıntılardan en çok etkilenen biz kadınlara acil bir ödenek yapılması gerekiyor” dedi. 

 

 ‘Devlet görevlerini yerine getirmeli’

 

Van’ın Edremit ilçesinde tekstilde çalışan kadınlar da büyük sıkıntı içinde. Beybun Aslan salgın nedeniyle ücretsiz izin almak zorunda kaldığını ifade ederek, “İhtiyaçları nasıl karşılayacağız? Faturalar nasıl ödenecek? En azından her ay belli bir maaşa bağlamaları gerekiyor ihtiyacı olanları. Temel ihtiyaçlar karşılanmalı devlet görevlerini bir an önce yerine getirmeli” diye konuştu. 

 

‘Asgari ücretle iki aile geçiniyor’ 

 

Bir diğer tekstil işçisi Bişenk Aslan, asgari ücretle iki ailenin geçimini sağladığını dile getirerek,  “İş yerimiz ödenek sağlayacak yalnız sigorta günleri dolmamış çalışanlar için bu ödenek sağlanmayacak. İş yerinin de sigorta hesabı yapmadan çalışanlara ödenek sağlaması gerekiyor” dedi 

Ailesinin geçimini sağlamaya çalışan tekstil işçisi Özlem Aslan da evde kaldıklarını fakat gıda gibi temel ihtiyaçların karşılanması için bir ödeneğin sağlanması gerektiğini vurguladı. 

 

‘Virüs değil yoksulluk öldürecek’

 

Bitlis’in Tatvan ilçesinde yaşayan ve geçimini sağlamak için gözleme evi açan Güner Çakmak da iş yerini kapatmak zorunda kalanlardan. Eşi cezaevinde olan Özlem, 3 çocuğunun bakımını tek başına üstlenmek zorunda kaldığını söyledi. Tek geçim kaynağı olan dükkan da kapanınca zor günler geçirdiklerini aktaran Güner, “Virüs mü öldürecek yoksulluk mu? Evim kira, dükkan kira.  Çalışamadığımız için ödeyemiyorum. Bunun dışında ödenmesi gereken faturalar var. Ben sadece bir örneğim benim gibi binlerce kadın var. Bizim gibi hayatını çok zor şartlarda idame eden insanlar için yaşam daha da zor oldu. ‘Evde kalın’ demek yetmiyor. Bu süreci atlatıncaya kadar gerekli olan yardımlar yapılmalı. Yoksa bu süreci sağlıklı atlatsak da ruh sağlığımız büyük bir hasar almış olacak” dedi.