Zeynep Durgut

 

HAKKARİ - Hakkari'de onlarca yayla ve meraya yasaklar nedeniyle çıkılamıyor. En verimli yaylalarının yasaklandığını söyleyen berivanlar, “Tek geçim kaynağımız hayvancılık ama yasaklarla onu da elimizden alıyorlar” diyor. 

 

Hakkari'deki en verimli onlarca yayla ve mera, “Özel Güvenlik Bölgesi” adı altında yıllardır yasaklı. Yasaklar, bölgede yaşayan yurttaşların tek geçim kaynağı olan hayvancılığın önünde büyük bir engel. Yaylalara çıkamayan köylüler, bir an önce verimli yaylalarına kavuşmak istiyor. Çünkü yasaklar nedeniyle hayvancılık bitme noktasına geldi. Çukurca ilçesine bağlı Çığlı (Aşûtê) köyündeki berivanlar da yasaklanan yaylalara çıkamıyor. 

 

'Hayvancılık bitme noktasına gelecek'

 

40 yıldır berivanlık yapan Ayten Ediş, yaptıkları işin zorluklarının yasaklarla arttığını belirterek, hayvancılık yapmadan geçinemediklerini ifade ediyor. "Eskiden hayvanlarımızı en temiz ve güzel yaylalara götürüyorduk. Orada hem otlatıyor hem de sağıyorduk” diyen Ayten, “Son 10 yıldır her gün bir bölge yasaklanıyor. Bizler için yaylalar daha sağlıklı ve daha verimli oluyor. Ama artık keçileri köyde sağmak zorunda kalıyoruz. Otlatmak için yasaklı olan bölgelerin sınırlarını geçmemeniz gerekiyor. Bu bizi oldukça zorluyor. En verimli yaylalarımız yasaklı. Eskiden hayvancılıkla uğraşmak daha kolaydı ama yıllar geçtikçe daha da zorlaşıyor. Bu şekilde devam ederse hayvancılık bitme noktasına gelecek” sözlerine yer veriyor.

 

'Hiçbir zaman bu son yıllar kadar zorlanmadık'

 

Gurbet Berk de 20 yıldır berivanlık yapıyor. Yasaklı olan yaylalara ne ot toplamak için ne de hayvan otlatmak için gidebildiklerine değinen Gurbet, “Hiçbir zaman son yıllardaki kadar zorlanmadık. Bölgenin tek geçim kaynağı hayvancılık ama bu bile elimizden alınıyor. Yaylalarımızın yolları açılsın istiyoruz" diyor.

 

'Yayla yasaklarına son versinler'

 

“Hayvancılık olmazsa uğraşabileceğimiz başka bir iş yok” diyen Rabia Ecer, yaylalarda hayvancılık yapmanın daha verimli ve sağlıklı olduğuna işaret ediyor. 30 yıldır berivan olan Rabia, tek geçim kaynakları olan hayvancılığın da yasaklarla birlikte ellerinden alındığını söylüyor. Rabia, “Dağlarımız ve yaylalarımız hayvancılık için elverişli, hiçbir yerde görülmeyen yaylalar buralarda var. Ama bizi onlardan mahrum bırakıyorlar. Yaz, kış yasak ilan ediliyor. 15 gün geçiyor tekrar yasak ilan ediliyor. Yayla yasaklarına son versinler" çağrısında bulunuyor.

 

'Yaylalarda hayvancılık yapmak istiyoruz'

 

Ayten Yiğit de yıllar geçtikçe hayvancılıkla uğraşmanın zorlaştığını söyleyerek, şunları belirtiyor: "Sabah erkenden uyanıyoruz akşama kadar çalışıyoruz. Ama emeğimizin karşılığını alıyor muyuz? Tabii ki hayır. Kışın bizim burada 2 metreye yakın kar yağıyor ve kış mevsimi burada çok uzun sürüyor. Biz dört gözle baharın gelmesini ve bir an önce yaylalara çıkmayı bekliyoruz ama yasaklar nedeniyle her bahar aynı şeyle karşı karşıya kalıyoruz. Yıllar geçtikçe karnımızı doyurmak ve yaşamak daha da zorlaşıyor. Temiz havanın, suyun ve otun bol olduğu yaylalarımızda hayvancılık yapmak istiyoruz."