VAN - "Normalleşme" adımları kapsamında iş yerlerini açan esnaf,  “Dükkânlarımızı açtığımız gibi üç aylık faturalar, birikmiş kiralarla karşı karşıya kaldık” dedi. 

 

Dünya ve Türkiye’ye hızlıca yayılarak milyonlarca insanın yaşamanı mal olan koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle, esnaf aylarca iş yerini açamadı. “Normalleşme” ile birlikte 1 Haziran’da kepenk açan esnaf, bir haftayı geride bıraktı. Biriken borçlar ve faturalar nedeniyle esnafın ilk haftası oldukça zor geçti. 

 

‘Borçlar için çalışıyoruz’

 

Büyük Halk Pazar’ında bulunan dükkânını açan Eylem Nilli, açar açmaz birikmiş faturalarla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Salgın öncesi var olan ekonomik krizden kaynaklı zaten çok zor günler geçirdiklerini belirten Eylem, salgın döneminde de ödenmemiş faturaların kendilerini çok daha zor duruma soktuğunu ifade etti. “Borçlar için çalışıyoruz” diyen Eylem, “Hükümet salgın sürecinde esnafa hiçbir destekte bulunmadı. Bırakın desteği kiracısı olduğumuz dükkân sahipleri bizlere ödeme kolaylığı yapıyor. Yoksa işin içinden çıkamayız. Bu hafta itibariyle artık dükkânlarımızı açtık.  Müşteri bekleyişine geçerken bir de baktık ki faturalar geldi. Salgın öncesi aylık 60, 70 TL ödediğimiz elektrik faturaları 400 TL olmuş. Kiramız aylık 600 TL ve birikti. Banka hesapları, kredi kartı borçlarına bir de bunlar eklendi” dedi. 

 

‘Satış yapamayınca maaşımı alamadım’ 

 

Aynı pazarda ayakkabı tezgahında çalışan Bahar Patır ise sabah saat 06.00’da işe başladığını gün içinde sürekli bir koşuşturma içinde olduğunu belirtti. Gün boyunca çalışmasına rağmen aylık sadece 800 TL aldığını kaydeden Bahar,“Patronlar desteklenmeyince ya da satış yapmayınca ben de iki ayda bir para alabildim. 800 TL de olsa ödeyemiyorlar. Siftah bile yapamıyoruz” ifadelerini kullandı.İki aydır dışardan yeni ürün alamadıklarını, ürün çeşidinin az olmasının müşteriyi çekmediğini söyleyen Bahar, “Üstelik bu süre zarfında mesela 50 TL’lik bir ayakkabıyı 90’TL ye satmak zorunda kalıyoruz. Bu tüketici için çok büyük bir fark demek. Bundan kaynaklı çok zorlanıyoruz” diye belirtti. 

 

‘Zararına satış yapıyorum’

 

Dışarıdan ürün getiremediğini ve sınırların kapalı olmasından kaynaklı da turistlerin gelmediğini vurgulayan Nejla Çelçuk da yaşadıkları zorlukları şöyle anlattı: “İki aylık kiramı ödeyemedim. İnsanlar ekonomik kriz nedeniyle alışveriş yapamıyor. Fiyatları yükseltmedim. Çünkü tüketiciyi iyi anlıyorum. Bölge insanı zaten büyük bir işsizlikle boğuşuyor. Gelen müşteriye elimden geldiğince indirim yapıyorum. 80’TL’le aldığım bir ayakkabıyı 60’a satabiliyorum. Bu aradaki 20 TL benim zararım oluyor. Zarar edince de mal alamıyorum.”

 

‘Esnaf çözümü kepenk kapatmakta arıyor’

 

Yıllardır aynı pazarda iç giyim ürünleri satan Hanife Güzel de satış yapamadıkları için birçok esnafın kepenk kapattığını aktardı.Hanife,“Bizler de kapatmak durumundayız. Faturaların eklenmesiyle birlikte kazandığımız üç beş kuruşu da buraya harcıyoruz. Gelen müşteri fiyatların artması sebebiyle bakıp gidiyor. Yasaklardan önce de bir fark yoktu. Şu an tek fark dükkânlarımızı açtığımız gibi üç aylık faturaları, birikmiş kiralarla borç içinde açmak oldu” ifadelerini kullandı.