Melike Aydın

 

MUĞLA - Pandemi nedeniyle turizm sektöründe yaşanan krizin en fazla küçük işletmeleri etkilediğini belirten kadın esnaf, “Devlet destek değil borç verdi. Büyük işletmelere iki ay dahi yetecek ama biz kasım ayına kadar açmak zorundayız” dedi. 

 

Koronavirüs salgını nedeniyle Türkiye’de bugüne kadar 5 bin 206 kişi yaşamını yitirdi. Salgına karşı çeşitli kısıtlamalar getirilse de 1 Haziran itibariyle kısıtlamalar kaldırılarak, “normalleşme” sürecine gidildi. Ancak bu süreçte birçok kentte vaka sayısında ciddi bir artış yaşandı. Uzmanlar normalleşmenin erken olduğu konusunda uyarı yapsa da birçok kesim de iktidarın ertelenen turizm sezonunun açılması ve turizm gelirleri için normalleşme adımlarını attığını dile getirdi. Turizm bölgesi Bodrum’da küçük işletmeciler ise ekonomik olarak büyük sorunlarla karşı karşıya olduklarını ancak bir destek alamadıklarını söylüyor. 

 

‘Devlet destek değil borç verdi’

 

Bodrum’da geçen yıl açtığı restoranın gelirlerinin en az üçte bir oranda düştüğünü belirten Ayda Emiroğlu, haziran ayında elde ettikleri gelirin şubat ayı kadar olmadığını dile getirdi. Bunun en önemli nedeninin pandemi olduğuna işaret eden Ayda, bu yüzden uzun süre restoranı açamadıklarını kaydetti. Ayda, “Geleceğe dair belirsizlikler yaşıyoruz. Herkeste bir temmuz beklentisi var ama ben o beklentide de değilim. Herhangi bir destek almadık, devlet destek değil kredi verdi. Verdiği parayı 6 ay sonra geri alıyor. Yani borçlandırdı. Geçen sene yaz sürecinde bir çalışanım vardı ama bu sene eşim ve ben duracağız. Böyle giderse ekim, kasımda artacak gibi duruyor” diye konuştu. 

 

‘Küçük esnaf kepenk kapatmaya devam edecek’

 

Çarşı içindeki butikte keten tekstil ürünleri satan Leyla Mutlu, 33 yıldır bu işi yapıyor. Çok zor bir süreç geçirdiklerini, yılsonuna kadar da devam edeceğini söyleyen Leyla,  “Biz küçük esnaf olduğumuz için belirli bir müşterimiz var. Yerli turist veya burada oturanlara uygun fiyata satış yapabiliyoruz. Ama açılmayan çok işyeri var çünkü onlar turistlerle çalışıyor. Dükkanların yüzde 40’ı açılmadı. Kapananlar, mağazaları boşaltanlar artacak. Büyük esnaf önlemini aldı. Temmuzdan sonra açacak ve iki ay dahi yetecek onlara. Ama biz kar etmek için Kasıma kadar açmak zorundayız. Sadece 6 ay açığız” şeklinde konuştu.

 

‘Kaymakamlık desteği zengin ailelere sağladı’

 

Çamaşırhane işletmecisi Eylül Kuzgun, pandemi sürecinde çalışamadıklarını ve kirayı, faturaları ödemekte zorlandıklarını kaydetti. 4 aylık kira borcu biriktiğini, krediye geri ödemesi olduğu için başvurmadığını ifade eden Eylül, “Biz genellikle esnafın ve çalışanların kıyafetlerini yıkıyoruz. Bu dönemde de restoranlar açılmadığı için bizi etkiledi. Pandemi nedeniyle de hiç iş olmayacak. Bu süreci atlatamayacağım. Başlarda kaymakamlık yardım ediyordu ama sonra buranın yerli zengin ailelerine yardım ettiğine şahitlik ettim” dedi. 

 

‘Kadın esnaf önemli oranda etkilendi’

 

33 yıllık pansiyon işletmecisi Semra Taşan ise ailece çalıştıkları için personel giderlerinin olmadığını ancak yine de yıllık ödedikleri kira bedelini iki aydır geciktirdiklerini ifade etti. Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bir restoran sahibi ile hediyelik eşya satıcısının intihar girişiminde bulunduğunu hatırlatan Semra, “Önceden sezon nisan ayında başlardı oysa şu an doluluk oranı yüzde 30. Önümüzü göremiyoruz. Kiracıyız. Kredi aldık ama geri ödemesi var. Dezenfektan malzemeleri de maliyeti arttırdı. Zaten kadın işletmeci genelde küçük esnaf olduğu için onları önemli oranda etkiledi” diye konuştu.