Dêr û awanîyê keldanîyan yenê rijnayene

  • 13:18 15 Nîsane 2021
  • NAROJANE
 
Rojda Aydin
 
ŞIRNEX - Dewa Şiyê ya Qilebanî de dêr û awanîyê Keldanîyan hetê kesê ke xezîneyan gêrenê, ameyê rijnayîş û çinkerdiş.
 
Dewa Şiyê ya girêdayê qezaya Qilebanê Şirnexî de, awanîyê ci pêro bi kerra ameyê viraştiş û awa mîyanê dewe de ya heta ewro zî herêkêna. Serra 1984 de semedê teda û zordarîyê dewlete Keldanîyan, koçê Ewropa û Iraqî kerdî. Dimayê ke Keldanîyan dewa xo terk kerdî û pey xo de awanîyê xo û dêrêke kan verdayê.
 
Serra 1985 de zî keyeyê derûdorî yê musulmanî dewe de bi ca benê. Kesê ke dewa Keldanîyan bi ca benê, dêre açarnenê camî. Labelê dewe serra 1993 de semedê tehdîdê qorîcîtî reyke bîn ameye vengkerdene û dewe terkê qedera xo ameya kerdene. Kesê ke na dewe ra koçê dewanê derûdorî kenê, nika tena semedê ramitişî yenê dewe û dewe veng a.
 
Dêr ame kolnayîş û rijnayîş
 
Sewbîna dêrê dewa kane ke Keldanîyan ra menda zî bîya hedefê kesê ke xezîneyan gêrenê û hetê ê kesan ra ameya rijnayîş. Ame zanayîş ke 1996 de wexto ke dêre ameyo rijnayîş, kitabo ke bi destê 12 Hewarîyan ameyo nuştiş, esteyêke merdimî yê bi dergîyê 120 santîmî û ame îdakerdene ke cilêke îdarekarî dêrî ra mendo, ameyo vînayîş. A roje ra heta ewro zî dêrî de hema zî kolnayîş dewam keno û no zî beno sebebê rijnayîşî.
 
Ne bi tena dêro kan, eynî wextî de awanîyê Keldanîyan zî pêro ameyê rijnayîş û bi çinbîyayîşî dir rî bi rî ameyê verdayîş. Sewbîna gorê verê dêrî zî ameyo rijnayîş. Na dewa ke ewro bi çinbîyayîşî dir rî bi rî ya, nîna pawitene. Bi rijnayîşê dewe dir tarîxê Keldanîyan zî yeno vînîkerdiş.
 
Dewe bi wisarî dir xemilya
 
Dewe pêwa rijnayîşî bi ameyîşê wisarî dir bi gûl û vilan xemîlîyaya û merdiman bi weşikîya xo heyran verdana. Wexto ke merdim keweno mîyanê dewe, şireşirê awe yeno û vengê çûçikan zî merdimî sermest kena. Dewa ke bi weşikî û xozaya xo namdar a her serre hetê kesê ke derûdor de ciwîyenê ra seyran yena kerdene.