Oznur Deger

 

EQERE - Vîrûsê korona her ke şino zêde beno û welatijan dîyar kerd ke xebata aşîye qels a. Welatijan sewbîna dîyar kerdî ke hem xebatê aşî qels ê û hem zî baş îdare nêkenê.

 

Dinya û welatê ma de bi serrêke zêde yo hemverê covîd-19 têkoşîn esto û rewşa welatî zî her ke şina tewr tehluke bena. Hûmar kesê ke bi vîrus kewenê roj bi roje zêdeyêr bena û dayeyê her roje serê 54 hezarî de yo, hûmara kesê ke mirenê zî serê 350 ya. Goreyê dayeyê wezaretî welat de 20 û 910 hezar û 928 hezar kesî ameyê aşîkerdene. Kesê dozê yewin kerdê bîyê 12 mîlyon û 962 hezar û 795, dozê diyîn zî 7 mîlyon û 948 hezar û 133. Wezaretî eşkera kerd ke emrê kerdişê aşî vistê 55ine û hewteyê vîyarte de zî 150 hezar aşîyê ke erşawitibî Lîbyayî rayîrê reaksîyonî akerd. Welatijê ke Enqere de ciwîyenê reaksîyon vera rewşe dayî û ercnayîş kerdî.

 

'Ma vernê de xo dima ra Lîbya bifikrîyê'

 

Ayşe Altaş ke emrê ci 65 o û semedê kanserî yena dermankerdene wina vat: "Ez di dozê aşî bîya. Randevuyan de problem nêame ciwîyayîş. Bi asanî aşî bîya. La reaksîyonê mi vera aşîyê ke erşawitê Lîbyayî yo. Wa vernê de şarê ma aşî bibo û dima ra ma Lîbya û yê bînan bifikrîyê. No caardişêko şaş bi. Ez wazena ke tut, ciwan her kes aşî bibo. Hende kesê ke aşî bibê estê, la kesê ke ganî aşî bibê estê la ê erşawenê welatê bînan."

 

'Mantiqê erşawitişê aşî çin o'

 

Aynur Arican emrê ci serê 65î de yo dîyar kerd ke di dozê aşî bîya û vat: "Xebatê aşî qels ê. No qelsî semedê acizîyetê hukmatî beno. Semedo ke welatijê ma hema se ra 8 aşî nêbîyê. Erşawitişê aşîyan yê semedê Lîbyayî tu mantiqê ci çin o."

 

'Îdareyêko pêşnîyazîyan peygoş keno esto'

 

Nurten Çavuş ke serê emrê 60yî wina vat: "Ez dozê yewin bîya û yê diyîn zî dorê randevuyî de ya. Semedê 27ê Gulane de aşî bibî, ez o randevû bigîrî. Wexto ez aşî bîya, rewşe tehluke bî, mabêne çinbî. Însanan kerdibî wareyêko qij. Ez Nêweşxaneyê Numune yê Enqereyî de aşî bîya. Xebatê aşî qet hîjyen nêbî. Ganî vernê de xebate kesê ke teber de yê biameyîne aşîkerdene. Kesê ke serê emrê 65 de yê xora zere de yê. Keye de pîyê min o 90 serre û kênaya min a 17 serrî esta. Ganî her di zî paştdayîş bigîrê. Bi serrêke yo zere de yê. Heyetê Zanistî esto, la îdarekarîyêke pêşnîyazan verê çimê de nêgîno esto. Kongre yenê kerdene. Ê bi vîrus nêkewenê, la şar vîrus keweno."

 

'Ganî hûmara aşî hûmaranêweşan tewr zêde bibayîne'

 

Ergul Şîmşek zî dîyar kerd ke 53 serrî ya û vat: "Ganî her kes aşî bibo. Hûmara kesê ke aşî bîyê nîmeyê nufusî zî çin ê. Ez wazena ke hûmara aşîyan, hûmara nêweşan ra hîna zêde bibo."

 

'Ganî selahîyetdarî bibê wayîrê hişmendî' 

 

Kiymet Karataş wina qalê rewşa xo kerd: "Ez nêweşa kronîk a. Pêwa ke aşî bibî, ez nêeşkaya randevu bigîrî. Sebebê cîya danê vernîya ma û ma nêeşkenê aşî bibê. Polîtîkayê ke yenê kerdene şaş ê. Ganî her kes bibo wayîrê hişmendî. Ganî selahîyetdarî bibê wayîrê hişmendî. Aşîy ke şawiti Lîbyayî rê zî ganî welatijan rê biameyîne kerdene. Welat de merg her ke şino zêde beno."

 

'Dayeyê aşîkerdişî kêm ê' 

 

Cinîya bi nameyê Buket ke nêwaşt nameyê xo bido, bale ant serê  ke ê sewîyeya aşîkerdişî de nîyê la ganî yê ke vernê de yê bêrê aşîkerdene û vat: "Xebatê aşîkerdişî lezabez nînê kerdene. Ame vatene ke 20 mîlyon kesî aşî bîyê. La nufus serê 80 mîlyonî de yo. Dayeyê aşîkerdişî zaf kêm ê."