'Tutê multecî derbasê qeydan nêkenê'

  • 13:57 30 Nîsane 2021
  • NAROJANE
 
Derya Ren
 
DÎLOK - Sereka Heyetê Îdarekarîyê Odaya Tabîban a Dîlok-Kîlîsî Ayşegul Ateş Tarla derheqê zêdebîyayîşê merdişê tutan de dîyar kerd ke derheqê cuya tutan de tedbîrî nînê girewtene û vat: "Vera ke derheqê nê merdişan de cigêrayîş bêro kerdene, ê tutî yenê definkerdene û tutê multecî derbasê qeydan nêkenê."
 
Goreyê netîceyê Sîstemê Qeydê Nufusî Xo Seperneno Adresê (ADNKS) yê Sazgehê Îstatîstîkê Tirkîya (TUÎK) ke raporê Dayeyê Tutan ê Bi Îstatîstîkan ê Serra 2020ine weşan kerdê, goreyê raporê peynîya serra 2020ine ra dima nufusê Tirkîya 83 mîlyon û 624 hezar û 362 kesî yo û nînan ra zî 22 mîlyon û 750 hezar û 657 tutê. Tirkîya de çi heyf derheqê tutê ke rastê binpaykerdişê heqan yenê de tu xebate û tedbîrî nînê girewtene. Welat de bi seyan tutî sebebê nêdîyar de mirenê, derbasê qeydan nînê kerdene û sebebê merdişê înan nîno eşkerakerdene.
 
Bi pandemî dir Tirkîya û herême de problemê weşîye roj bi roje zêde benê. Bêguman yê ke tewr zêde mexdur benê zî cinî û tut ê. Kêmîyê wareyê weşîye de, merdişê xeylêk tutan seperêno binpaykerdişan. Rewşa tutê multecîyan tewr xirab o. Bi hawayêke baş kontrolê weşîye nîno kerdene û wexto ke nêweş kewenê zî nêeşkenê şêrê nêweşxane. Sewbîna yeno zanayene ke multecîyê ke dinyaya xo bedilnenê zî qeydan ra derbas nêbenê.
 
Sereka Heyetê Îdarekarîya Odeya Tabîban a Dîlok-Kîlîsî Ayşegul Ateş Tarla derheqê merdişê tutê ke Dîlok de zêde bîyê û mergê tutan ser o ercnayîş kerd.
 
'Merdişê dergûşê multecîyan nînê cigêrayîş'
 
Ayşegule dîyar kerd ke dayeyê welidnayîşê cinîyan ê multecîyan zêde yo la nîno taqîbkerdene û vat: "Tutê multecî yenê dinya, la derheqê înan de zanayîşê ma çin o. Derheqê merdişê ê tutan de cigêrayîş nîno kerdene û wina yenê definkerdene. Merdişê tutê multecîyan tu wext nêkeweno îstatîstîkan. Komîsyonê derheqê merdişê tutan de çira sebebê ci cigêrayîş nêkenê. Semedo ke wextê welatijê Tirkîya bê, ganî ma înan mudurîyetî rê neql bikerê. Dimayê nê ganî komîsyonî zî cigêrayîş bikerê. La çi heyf tutê multecîyan tewrê nê nêkenê. No zî erco ke ma danê cuya merdiman eleqedar keno. Merkezê weşîye yê multecîyan esto, la qîm nêkenê. Uca de zî merdişê tutê multecîyan nîno cigêrayîş."
 
'Ganî problemî bêrê çareserkerdene'
 
Ayşegule dewam de wina vat: "Dimayê  ke dergûşî yenê dinya ganî derbasê qeydan bêrê kerdene. Nokteyê taqîbkerdişî estê. No tena semedê tutan nîyo, semedê weşîya dayîkan zî lazim o. La nê tena serê merkezê weşîye multecîyan kenê. No zî qîm nêkeno. Heto bîn ra zî problemê ziwanî esto. Ganî cinî û tutê multecî derbasê qeydan bêrê kerdene û problemê ziwan bêro çareserkerdene. Ganî sazgehê komelê sivîlî zî cigêrayîş bikerê û bibê destek."
 
'Ganî modelê paştdayîşî bêrê awankerdene'
 
Ayşegule tewr peyîn wina vat: "Ganî sazgehê komelê sîvîlî, pêşnîyazîyê xizmetê weşîye newe ney, ganî muhtewayê sîstemê dewlete xurt bikerê. Ganî rêxistinê komelê sîvîlî modelê paştdayîşî aver berê. Sîstemê xizmetî, xizmetêke cidî yo. Standîzayson û sîstemê ci lazim o."