ÎZMÎR - Rojnamegeran dîyar kerd ke tedayê ke yenê kerdene, bi amancê nimitişê heqîqetî yo û pêwa her çî, key bo zî rastê rojêke vejêna werte.

 

Heyetê Pêroyî yê Neteweyê Yewbîyaye 3ê Gulane  1993ine de, qerar girewt ke 3ê Gulane Roja Azadîya Çapemenîya Dinya bêro pîrozkerdene. Her serre 3ê Gulane de her çiqas bale yena antişê sansurê serê çapemenîye zî, teda, sansur, şîdetê polîsan û tepiştişî dewam kenê. Cinîyan dîyar kerd ke tedayê serê çapemenî bi amancê ke rastî nêvejê meydan û vatî, rastî her tim vejênê werte. Cinîyan sewbîna dîyar kerd ke sektorê çapemenî de azadîya cinîyan semedê zêdebîyayîşê hûmara camêrdan, bi sînor a û vatî, ê bi bîyayîşê xo hemverê nê têkoşîn kenê.

 

‘Rojnamegerî yena muhakemekerdene'

 

Muxabira Ajansa Mezopotamya Sevda Aydin, vat ke îqtîdar semedê şar bi rastîyan nêmuso, her tewir teda çapemenî û welatijan keno û wina dewam kerd: "Tirkîya de vetişê rastîyan asan nîyo. Îqtîdar pêro xeberê ke yenê viraştene çarçewaya,  ‘têkoşînê bi terorî dir' erjneno û rojnamegeran muhakeme keno. Tirkîya de yew meslegê ke tewr zêde yeno muhakemekerdene rojnamegerî yo. Zîndanî pirî rojnameger ê. Hukm, goreyê xo vurnenê. Semedê rastî nêvejîyê meydan, çiman tersnenê. La rastî kam roje bo, vejêna werte. Ez nêvejî, do yewo/a bîn vejo/a werte."

 

'Zanê ke ma çapemenîya muxalefî yê'

 

Sevda dewam de wina vat: "Polîsî ajansê xeberan nas kenê. Hemverê çapemenîyê bînan caardişê înan cîya yo. Hemverê ma bi caardişê kêfî astengîyan viraznenê. Nimûne; tewr peyîn zî dewaya Kobane ya Enqereyî de ame vînayene. Muxabirê Ajansê Mezopotamya polîsan înan kerd binê ablûqa. Muxabira ma ra vatî, 'ma nêverdenê Mezopotamya dîmen bianco, ma amîr ra talîmat girewto.' Ma rewşê tewr xirab dî. Polîsî zanê ma çapemanîya muxalif ê. Semedê nê astengîyan vejenê û tacîzê fîzîkî û vatişî kenê."

 

'Ma hewl danê weşanê azadî bikerê'

 

Edîtora Îz Gazete Şermîn Çolak zî reaksîyonê xo wina ard ziwan: "Amancê ma oyo ke ma şarî bi rastî xeberdar bikerê. Ma hewl danê ke bibê çapemenîya azad. Goreyê rojnameyê bînan ma hewl danê weşanêke azad bikerê. Ma platformêk ke xeylê xo ciwanî ci de ca gênê yê. Ma xeberanê xo dîyar kenê. Kes mudaxaleyê xeberanê ma nêkeno, nêzdîbîyayîşê wina yê patronî babeta vatişî nîya. Problemê çapemenîya herêmî ya tewr pîl oyo ke azad nîyê. Xeylê rojnameyê herêmî bi reklaman serê lingan de yê. Semedê nê zî tercîhê xo yê xeberan vurnenê. Merdim manşetê rojnameyê herêmî de bi eşkera vînenê ke îqtîdar ra tersenê û tersêke hemverê nê babeta vatişî ya."

 

Mecbûr ê otosansur bikerê

 

Muxabira Ege Postasi Ozlem Kara zî dîyar kerd ke rojnamegerê newe mektebe qedênenê, vanê qey do her xebere bieşkê viraznê la senî kewenê sentorê otosansurî, fam kenê û Ozleme wina dewam kerd: "Sebebê nê zî oyo; ma bi endîşeyê ke çîyêk bêro sereyê ma, yan zî bêro sereyê kesê ke ma înan dir roportaj kenê. Sektorê de stajyerî zaf zêde xebityenê. Tay pere gênê. Barê înan giran o. Wendekarê unîversîta bêpere danê xebitnayene."

 

Rojnamegerê cinî serdestîyê camêrdan şikinenê

 

Ozleme qiseykerdişê xo wina qedêna: "Yew sektorê ke hûmara camêrdan zêde ya, rojnamegerîye ya. Semedê nê zî wareyê azadîya rojnamegerê cinîyan tîya de bi sînor a. Demê muracatê karî de tewr zêde camêrdî yenê tercîhkerdene. Goreyê rolê cinsê komelî, wareyê karî semedê cinîyan yeno dîyarkerdene. Nimûne; çapemenîya hetgir de cinî rastê nêzdbîyayîşê camêrdê kameraman yenê. Ganî ma vera nê têkoşîn bikerê. Ez wextê cilan gêna mecbûr manena bi baldarî bigîrî. Semedo ke ma yenê tacîzkerdene. Ganî komel xo bivurno. Cinî eşkenê her karî bikerê. La ma nê şikinenê."