Sema Çaglak

 

AMED - Fatma Çitîl ke dewa Yiwacixê Çinarê Amedî de ya, nêzdîyê 40 serrî yo bi karê ramitişî dir eleqedar bena û pê debara xo kena. Fatma dîyar kerd ke karê ke kenê zehmet o û vat: "Karê ma qet nêqedêno û ma heta şan de xebityenê. La ez karê ke kena, ci ra hes kena."

 

Ramitiş yew metodêko dewamkerdişê cuye yo. Nê wareyî de tewr zêde cinî ca gênê û bi ramitişî dir zî debara xo kenê. Dewa Yiwacixî ya girêdayê qezaya Çinarê Amedî ya, hetê ramitişî de wayîrê herrêka bi bereket a. Serê na herre de xeylêk berardişê sey  balîcan, îsot, firîngî, kuye, zebeş, xiyar, ûsn yenê ramitiş. Xeylêk roniştixê dewe bi karê baxçeyî dir eleqedar benê.

 

Nînan ra yew zî Fatma Çitîl a (50). Fatma nêzdîyê 40 serrî yo bi karê ramitişî dir eleqedar bena. Fatma dorê baxçeyê xo kerdo sera, xeylêk tewirê sewze û fêkîyan ramitê. Fatma hem kêfweşîya karê xo, hem zî zehmetîyê ke ciwîyena ajansê ma rê qal kerd.

 

'Karê ma qet nêqedêno'

 

Fatma destpêkê qiseykerdişê xo de vat ke aye verê ra Bazarê Taxa Jiyanî de xebityaya û vat: "Ez demêk derg bazarê taxa jîyanî de xebityaya. Uca de zî berardişê mi xeylêk ameyîne rotene û ecibnayene. La dimayê ke kênaya mi dir nêweşîya şekirî vejîya ez mecbûr menda ke nê karî ra vejîya. Bi no hawa mi zî dewe de karê xo dewam kerd. Tîya hem karê pesdewarî, hem zî karê ramitişî. Xora xeylê kesê dewe nê çîyan dir eleqedar benê. Ez serê sibayî 5ine de wirzena. Ez destpêk de heywanan wey kena û dima ra derbasê baxçeyê xo bena. Karê ma qet nêqedêno. Heta şan de ma xebityenê."

 

'Ziwabîyayîş tesîr serê karê ma de kerd'

 

Fatma bale ant serê zehmetîyê karî û vat: "Helbet karê baxçeyî çiqas weş bo zî zehmetîyê ci zî estê. Ez semedê her şitilêke kedêke dana. Wexto ke şitilan ramnenê, naylon erzenê ser. Semedê ke ma şitilanê xo hawayê serdî ra bipawê, yan zî toz û varanî ra bipawê, naylon kenê. Eke ma naylon nêkerê ser, hawayê ser de wişk bibê. Sewbîna şitilan de xeylêk vaşê xerîbî benê zergûn. Semedê nê zî lazim o ke ma her wext aşêfe bikerê. Emsar semedê varanê tayî ra bereketê zîyanê ma zî kêm bi. Nika erdê ma ziwa bîyê. Coka ma mecbûr manenê ke roje 2-3 rey baxçeyê xo awe bidê. Nimûne; mi vizêr şan de baxçe awe da, no serê sibayî zî awe da la nika sey mi awe nêdayo aseno. Verê ma mabêne di rojan de awe dayîne. Sewbîna ganî awa zêde zî nêra dayene. Eke awa zêde bêro dayene zî pêro xirab benê, yan zî awa kêm bêro dayene pêro wişk benê. Yanî karê baxçeyî de pêmayîşê ewnîyayîşî esto."

 

'Cinî xo xozaya de vînenê'

 

Fatma tewr peyîn vat, hîna zaf cinî bi karê baxçeyî dir eleqedar benê û vat sebebê nê zî nêzdîbîyayîşê cinîye, bi xozayî dir o.  Fatma, wina qiseykerdişê xo qedêna: "Êdî semerê herre kê bîyo. Gerek tim pak bibê û toz nêkewo ser. Kedêka zaf pîl semedê nê lazim a. Keda tewr pîl destê cinîyan ra derbaz bena. Pêro dewijî karê ramitişî kenê. Cinî tewr zêde xo nêzdîyê nê karî kenê. Ez karê xo ra hes kena. Nêeşkena betal vindera. Xêrcê nînan di mangayê mi estê. Ez karê pesdewarî zî kena. Bi no hewl dana ke debara xo bi hawayêke bi ca bîyara."