Sema Çaglak

 

AMED - Cinîyê ke Amed de ciwîyenê, bale antî serê problemanê Tirkîya û vatî: "Bi prosesê pandemî dir tewr zêde problemî kûr bî. Polîtîkayê çareserî nênê awankerdene û bêhuqûqî û bêedaletî her ware de ameyo averbîyayîş. Bi vilakerdişê kartol û pîyazan zî wazenê probleman çareser bikerê."

 

Tirkîya de bi pandemî dir problemê bîyaye her ke şî tewr kûr bî. Krîzê sîyasetî, akonomî, asayîşî, perwerde û weşîye tewr zêde prosesê pandemî de vejîya werte. Welatijî semedê bêçaretî hêvîya xo ameyox ra birnayê û tena rojane fikirîyenê. Derheqê problemê bîyaye de ma verê xo dayî meydan û kuçeyanê Amedî. Cinîyê ke Amed de ciwîyenê ajansê ma rê qalê rewşa xo û rewşa Tirkîya kerdî.

 

‘Bi kartol û pîyazî feqîrî nêna çareserkerdene'

 

Sevîm Îlhan derheqê babete de wina vat: "Semedê krîzê ekonomîye, dest û lingê ma ameyê girêdayene. Her kes êdî bêkar o. Labelê yê ke xebityenê zî pereyê ke qezenc kenê, danê kredîyanê xo. Nika vernîya ma de Roşanê Remezanî esto la ma bi na rewşe nêzanê senîn lazimîyê xo bi ca bîyarê. Rewşa şarî perîşan a la ê zî kartol û pîyaz vila kenê. Çareserî kartol û pîyaz nêyê. Nika ma nêeşkenê rûn bigîrê û çî vay bîyê. Tena bi vatişê xo yê ke zereyê înan vengê, wazenê şarî bixapênê. La rewşa şarî verê çiman de ya. Ne merdimayî ne zî merhamet mendo. Ma êdî şaş mendê û nêzanê se bikerê. No kêm bi, na rey zî qedexekerdişê teberî îlan kerdî. Nika şar do bê paştdayîş senî debara xo bikero. Ma semedê senî fature û kîrayê xo bidê, sereyê xo heknenê. Semedê problemê feqîrî ma nêeşkenê tu çîyêk bifikrîyê."

 

'Zereyê dolabê ma veng ê'

 

Guler Ayriç zî wina vat: "Tewr zêde krîzê ekonomî serê ma de tesîr kerd. Zereyê keyeyî de tu çîyêk nêmendo. Êdî dolabê ma veng . Pêro kesî na rewşe de yê. Par zaf tay hetkarîyê pere kerdî, sey çimê ma boyax bikerê. La milyarêk qîmê çi keno? Nifûsê keyeyê ma 13 kesî ra yenomeydan. Nika zî roşan yeno, ma nêzanê se bikerê. Tu çareserîyêk çin o, semedê ke çareserîyêk bêro vînayene, lebatêke çin a. Hema şarî halê xo de verdayê. Keyeyê wina estê ke nêeşkenê nanêk keyeyê xo rê bigîrê."

 

Betalkerdişê Pêkerdişê Stenbolî rewşa Tirkîya ramojneno

 

Wendekar Tuba Asana zî bale ant serê rewşa cinîyan û vat: "Her çiqas bi xeyrê rêxistinê cinîyan, hetê heqê cinîyan de wayîrvejîyayîş bibo zî çi heyf qîm nêkeno. Nimûne; Tirkîya de cinî çiqas qisey bikera zî vatişê ci zêde derbas nêbenê. Sewbîna wareyê ekonomî de zî bêtêduştîyêk pîl esto. Wexto ke cinî vera nê çîyan vejîyena, yena pelçiqnayene. Pêkerdişê Stenbolî semedê cinîyan destkewtişêk bi, ame betalkerdene. Bi betalkerdişî dir cuya cinîyan kewte mîyanê tehluke. Tirkîya semedê cinîyan averşîyayîşêk nîya û verpayê ci polîtîkayê dişminî awan kena. Babeta cinîyan de dewlete xemsar têgeyrena. Goreyê mi ganî hûmara rêxistinê cinîyan tewr zêde bê û ma bieşkê vengê xo berz bikerê."

 

'Welatijî ameyî mexdûrkerdene'

 

Melîha Bozdogan zî wina vat: "Verê keyeyê ma Sûr de bi. Uca de keyeyê ma xira kerdî. Tu çîyê ma nêmend û ma verê xo da taxa Ben û Senî. Uca de zî keyeyî ameyî xirakerdene û ma reya diyîn mexdûr bî. Şarê Tirkîya rewşêka xirab de ciwîyenê. Ez nêzana dewlete şarî ra çi wazena. Nika kar çin o, îmkan çin o û şar pêro perîşan o. Gama ke şar rastî vano, yeno tepiştene. Homa heqê ma înan rê nêverdo."

 

‘Ne edalet û ne zî huqûq esto’

 

Zarîfe Aytaş wina qal kerd: "Rewşa Tirkîya qet baş nîya. Rewşa welatijan baş nîya. Hetêk ra feqîrî, hetêk ra bêhuqûqî û bêedaletî esto. Semedê nê probleman, ma êdî nêeşkenê qalê merdimayî zî bikerê. Tirkîya de her tewir suc estê la bê ceza manenê. Par xeylêk tepişteyê edlî serbest ameyî veradayene. La tepişteyê sîyasî nêameyî veradayene. Nika teber de xeylêk sucdar estê."

 

Halîme Bozdogan zî sey cinîyê bînan bale ant serê problemê ke Tirkîya de yenê ciwîyayîş û dîyar kerd ke 50 serrî yo tîya ciwîyenê û vat: "Bi serran o ma probleman dir rî bi rî yê. Nika cuya ma ameya tarûmarkerdene. Ma perîşan bîyê û tu erje destê ma de nêmenda."

 

‘Problemê Tirkîya nêqedênê'

 

Fatma Korkutan zî wina vat: "Keye de heme bê kar ê. Bêkarî bi taybetî serê ciwan û cinîyan de tesîr kena. Ciwanê ma yê ke mektebî qedênayê zî bêkar ê. Ma qey ê guna nîyê. Sewbîna serê cinîyan de zî zulmêko pîl esto. Hende problemê Tirkîye estê ke ma çiqas bimarê nêwedênê. Vera ke vernîya probleman bêro padayene, tewr zêde şarî ver bi kaosî benê."