Rojda Aydin

 

ŞIRNEX - Dewa Govîkî ya qezaya  Elkê, serra 2001ine de hetê dewlete ra amebî veşnayene û semedê zulm û tedayê dewlete dewijan koç kerdibi. Refîka Aşan ke a dewe ra ya û dimayê serran ameya dewa xo wina vana: "Wextê ma ameyî dewe, dewe de çîyêk nêmendib. Ma cinîyan reyke bîn bi destê xo kerd zergûn. Dewa ma zaf weş a. Ganî ma wayîrê dewa xo vejîyê."

 

Wextê merdim vano serrê 90î, hêriş, qetilkerdiş, veşnayîş, rijnayîş û koçberkerdişê şarê Kurdî serê herra  Kurdistanî yena hişê merdimî. Semedê serrê 90î de dewlete eşt serê xeylê dewe û şaristanê kurdan û polîtîkayê asîmîlasyon û koçberkerdişî kerdî. Dewa Govîkî ya qezaya Elkê ya Şirnexî zî nê dewan ra yewa ke dewlete na dewe de tedayê pîlî kerda. Serra 2001 de dewlete bi bahaneyê, “ PKKyij ê" dewijan tehdîd kerda, dewa veşnaya û koçberî dewijan rê ferz kerda. Dewijê na dewe zî mecbûr mendê verê xo dayê cayê cîya. Refîka Aşan (60) dayîka 8 tûtan a ke dewa Govîkî ra ya, qalê teda û zulmê dewlete ke înan rê ameyo kerdene û cuya xo ya nika kerd.

 

'Wareyê mi Govîk o'

 

Refîka dîyar kerd ke tûtî û cuya ci na dewe de derbaz bîya û vat: "Semedê dewa ma xeylêk weş bî, mêmanê ma xeylêk ameyîne û ma her wext mêmanan pêşwazî kerdêne. Cuya ma ya tîya zaf weş bî. Semedê ez dewa xo ra zaf hes kena, ez her wext kilaman ser de vana. Dişmin zordestîyêk pîl ma rê kerd. Wextê mîyanê dewijan de şer bivejîyayîne, hukmatî çîyêk nêkerdêne. Semedê hes kerdêne ma yewbînan bikişê. Hukmatî tim dişminîyê kurdan kerdo û hema zî keno. Cuya ma ya verê zaf weş bî. Verê ma debara xo bi ramitiş û pesdewarî kerdêne. Ma koçerî zî kerdêne û di rojan ra reyke şîne bêrî. Tûtê ma paşta ma de bî û ma xebityayîne. Ma şîne şit ardêne kerdêne mast û penêr. Dima ra ma ameyîne karê keyeyî kerdêne. Verê cuya ma weş bî û kêfweşî estbî. Tewr zêde serê keyeyî 10 pesî estbî. Ma meşke û rûn viraştêne. Ma karê ramitişî kerdêne. Semedê zimistanî ma vaş kom kerdêne û zimistanî dayîne heywanan."

 

'Ma dewe xo newe ra awan kerd'

 

Refîka dewam de wina vat: "Dimayê ke agêrayîşê dewan serbest bi, ma reyke bîn agêrayî serê herra xo. Wextê ma ameyî dewe, dewe de kerra serê kerra de nêmendibi. Pêro keyeyî amebî rijnayîş. Dar, daristan û baxçeyê ma nêmendibî. Ma dewa xo bi îmkanê xo newe ra awan kerd û ma newe ra xo rê keyeyî viraştî. Ma cinîyan dest bi ramitişê dar, daristan û baxçeyan kerd. Dimayê çend serran dewa ma sey verê reyna zergûn bî û zergûnayî xemilya. Nika dewe de zêde kes çin o. Ma nika dewe de karê ramitişî û pesdewarî kenê. Cuya ma êdî sey verê nêya. Semedê dewe de zêde kes çin o. Tena çend keyeyî estê. Ma dewe xo ra zaf hes kenê û ma cinîyan dewa xo reyke bîn zergûn kerd."

 

'Cuya dewe hizûr kena zerreyê mi'

 

Refîka tewr peyîn wina vat: "Ez her mewsîmê wisarî de yena dewa xo. Cuya dewe hizûr kena zerreyê mi. Ez o senîn fek dewa xo ra vera bidî. Ez wazena herdem dewe de bî. La semedê tûtê mi Mêrsîn de mektebî wanenê nêeşkena berî dewe. Dimayê ke dewa ma ameye veşnayene û yê ke mendibî zî binê aşîtî de mendibî. La cuya dewe xeylêk weş a. Semedê cuya dewe de parekerdiş esto. Ma nika dewe de her tewir ramitişî kenê. Ganî ma wareyê xo rê wayîr vejîyê."