Sema Çaglak

 

DÊRSIM - Bi ameyîşê hamnanî dir Mazgirtê Dêrsimî de cinîyan dest bi viraştişê meşlûl, bastêq û dimsê tuyan kerd. Refîka Dogan, dîyar kerd ke viraştişê bastêq û dimsî xeylêk zehmet o û vat: "Ma hem kulturê xo yê kanî dewam kenê û hem zî pê debara xo kenê."

 

Dêrsim yew şaristanêk ke bi cografya û xozaya xo ya rengîne herême de bi name û veng o. Xeylê roniştoxê dewa Dêrsimî bi pesdewarî û ramitişî dir eleqedar benê. Dêrsimijî her mewsîm adetê xo danê ciwîyayîş. Nînan ra yew zî viraştişê meşlûl, bastêq û dimsê tuyan o.  Viraştişê meşlûl û bastêq adetêk kan o. No kultur bi serran o hetê cinîyan ra yeno dewamkerdene. Mazgirtê Dêrsimî de bi ameyîşê hamnanî dir bastêqê tuyan dest pêkeno.

 

'Kedêka pîl serê viraştişê ci de esto'

 

Nînan ra yew ke nê adetî dana dewamkerdene Refîka Dogan a. Refîka dîyar kerd ke zehmetîyê viraştişê bastêq û dimsî tuyan esto. Refîka wina dewam kerd: "Ma şefeq ra wurzenê. Naylonan danê verê daranê tuyan. Dima ra ma şanenê ra. Ma dima ra mîyanê telîsan de pelixnenê, dima ra kenê mîyanê satilan û girnenê. Karê ke ma kenê zaf zehmet o. Ma pabeyê serdinbîyayîşê înan vindenê. Ma reyna kenê mîyanê satilî û adir gur kenê. Ma wina dan têmîyan ro. Dimayê tehmê ci virazya ma serê adir ra wedarnenê. Tuyanê girnaye ma serê paçikan de fînenê ra û danê serê banî ke wişk bibê."

 

'Xeylêk wext gêno'

 

Refîka dewam de wina vat: "Xeylêk wext gêno. Hem hetê pakkerdişî, hem hetê pelixnayîşî û girnayîşî. Herême de bi taybetî bastêqê tuye û dimsê tuye yeno viraştene. La ganî no bastêq roj bi roje bêro kontrolkerdene û vurnayene. Dimayê ke ma bastêq fetelna awe kenê piro û reyna danê verê tîjî. Her roj û her saete ganî bêro  kontrelkerdene."

 

Viraştişê dimsê tuye

 

Refîka bale ant serê viraştişê tuye û vat: "Ma reyna tuyan weşênenê. Ma ê tuyan ke ameyê komkerdene kenê qazanan û girnenê. Dimayê ke tuyan kenê mîyanê laçikêke û awa înan gênê. A awa tuyan ke tuyan ra girewtê, reyna qazanan de hêdî û hêdî yenê girnayene heta ke benê dims. Dimayê ke awa tuyan bî dims, ma kenê serê tepsîyan. Semedê tam bibo dimsêko baş nêzdîyê mengêke binê tîjî de danê vindarnayene. Dimayê ke tehmê xo girewt merdim eşkeno biwero. Labelê semedê ke toz û kêzikî nêkewê ci, ma serê înan padanê. Semedê pawitişê ci zaf xesas o."

 

Refîka tewr peyîn qiseykerdişê xo de vat, Dêrsim de xeylê roniştoxî hem pê debara xo kenê û hem zî kulturê xo dewam kenê. Refîka dîyar kerd ke ê nêroşenê tena goreyê lazimîyê xo viraznenê.