Sema Çaglak

 

AMED - Cinîyê ke Pîranê Amedî de bi firindarî dir debara xo kenê, dîyar kerdî ke dayîşê kede xozaya cinîyan de esto û dîyar kerd ke ganî cinî xo hewceyê camêrdan nêkerê, wayîrê ekonomîyêka xoser bê û serê linganê xo de vinderê.

 

Seba polîtîkayê çewt yê îqtîdarî  Tirkîya de krîzê ekonomî her ke şino tesîrê xo tewr zêde keno. Krîzê ekonomî tewr zêde tesîr serê cinîyanê esnaf ke hewl danê ke bi keda xo debara xo bikerê kenê. Nê cinîyê ke wareyê ekonomî de zahmetîyan ancenê Nevîn Akgûndûz û Zulfiye Umut qezaya Pîranê Amedî de seba debara xo bikerê firinêke akerdê û bi firindarî debara xo kenê.

 

‘Xebatêke kollektîf esta’

 

Nevîne (58), 18 serrî verê vernîyê ke firine ci bibo, der û dorê xo rê firindarî kena û bi kedêke erjan nan pewjena. Nevîne dimayê demêke qerarê ke seba xo rê firinêke abikero dana. Nevîne, dîyar kerd ke aye wazena seba cinîyan wareyê îstîhdamî pê abikero û bi nê amancî zî gamêke eşta. Nevîne, wina vat: “Pîran de seba cinîyan hende cayê xebate çin bi. Mi waşt ez bi nê karî seba cinîyan wareyêke xebate abikerî. Gama mi newe firine akerd, mi zahmetî ant labelê karê xo de bi israr bîya. Seba ke mi pewtişê nanî ra xeylêk hes kerdêne û çîyo ke tewr zêde mi baş kerdêne, mi waşt aver berî. Vernî de mêrdeyê mi hetkarîya mi kerdêne la dima ra mi bi tena sereyê xo na firine îdare kerd. Nika di kênaya mi zî mi dir xebutyenê û cinîyê ke yenê firine zî hetkarî kenê. Tîya de xebatêke kollektîf esta.”

 

'Ganî cinî wareyê ekonomî de xo hewceyê camêrdan nêkerê'

 

Nevîne dewam de wina vat: “Ganî cinî bixebityê û serê linganê xo vinderê. Cinî û camêrdî têduşt ê. Eke camêrd bieşko, cinî zî eşkena xeylêk karan de eşkena serkewte biba. Karê ma her çiqas zehmet bo zî ma ci ra hes kenê. Pîran de hûmara cinîyê esnafan tewr zêde bena, no zî kêfweşîyêke û motîvasyonêke dano ma. Tîya de tewr zêde firinê ke cinî xebityenê estê."

 

‘Krîzê ekonomî tesîr keno'

 

Nevîne tewr peyîn wina vat: “Ma mecbûr mendî ke nane bi 4 TL biroşê. La hêzê şarî ke bi nê pereyî bigîrê çin o. Ma zî nêeşkenê xo rê ardan bigîrê. Na rewşe de hem esnafî û hem zî şar zehmetî anceno. Sewbîna seba faturayan kes nêeşkeno lazimîyê xo zî bi ca bîyaro. Ma verê tonêke ardan bi 200-300 TL girewtêne nika tonêke ard nêzdîyê hezar TL yo. Ma xêrcê nan, goreyê waştişê kulîçe û lehmecûnan zî viraznenê. Sewbîna cinîyê ke mîrê xo anê eşkenê bi xo zî eşkenê nanê xo bipewjnê.”

 

‘Eke cinî biwazo eşkena bikero'

 

Zulfîye Umut zî 2 serrî yo firine de xebityena wina vat: “Xebata cayê ke camêrdî ci de çin ê zef weş a. Ma tîya cinîyan dir sohbet û munaqaşan kenê. Cinîyê ke yenê tîya, ma înan rê sey wayê û embaz ê. Hem hetkarî kenê hem zî wext weş derbas bena. 2 serrî yo tîya de xebityena. Destpêk de no kar mi rê xeylêk bi zehmet ame la bi demî dir  êdî ez musaya û karê xo hes kena. Hîsêke xeylêk weş a. Lazimîyê xo bi xo eşkena bi ca bîyarî yan zî eke çîyêk mi rê lazim bi, hewce nêkeno ke mêrdeyê xo ra vajî û xo rê gêna.  O zî xobawerîyêke dano mi. Cinî wa  bawerîya xo bi xo bîyarê û xo hetê ekonomî de xoser bikerê."