Seba CPTyî venga ‘Muracatê defacto’ yê lezkî
- 11:54 16 Nîsane 2022
- NAROJANE
STENBOL - Buroyê Huqûqî yê Asrî seba tecrîdo ke hemverê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî de bêro wedaritiş sere ro CPTyî da û waşt serra 2022yî de muracatê lezkîyê defactoyî bêro ca û heqê Abdullah Ocalanî ke ameyo binpaykerdişî, bêro dayîş.
Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ke 23 serrî yo Îmralî de binê tecrîdê giranî de yeno tepiştiş û tepişteyê bînî Omer Hayrî Konar, Hamîlî Yildirim û Veysî Aktaş 25ê Adare ya 2021î ra heta nika înan ra tu malûmat nîno girewtiş. Avûkatê Buroyê Huqûqî yê Asrî, ê tarîxî ra heta nika sere ro xeylêk sazgehê neteweyî û mîyanneteweyî dayê û waştişê pêvînayîşê muvekîlanê xo dir bikerê kerdê. La heta nika tu verpersêk pozîtîfî nêmeyê dayîş. Reyna organîzasyonê huqûqî yê mîyanneteweyî zî duştê tecrîdo ke Îmralî de kewto hereket û waştî lezkî pêvînayîşî bêrê ca. La hema zî hewldayîşî nêameyê cewabdayîş.
Seba CPTyî muracato newe
Buroyê Huqûqî yê Asrînî reyêk bîn sere ro Komîteyê Vernîgirewtişê Îşkenceyî yê Ewrûpa (CPT) dayî û waştî ke îşkence û caardişî peynî bêrê. Avûkatan muracatî de waşt derheqê şert û mercê Îmralî de bêrê hayîdarkerdiş.
Muracatî netîce nêdanê
Avûkatan muracatî de eşkera kerdî ke ê wazenê muvekîlanê xo dir pêvînayîş bikerê, hayîdarî înan ra bigîrê û goreyê huqûqî heqê înan bêrê dayîş û vatî seba nê serrêke yo muracatan kenê, la heme muracatî bê netîce mendê. Muracatî de ame eşkera kerdiş ke tena serra 2021î de 71 muracatê keyeyan ke seba persêrî û Îdarîya Îmralî ameyê kerdiş, 202 muracatê avûkatan ameyê kerdiş û vatî: "La bi tu tewirêke destûr nêdayê pêvînayîşan. Muracatê seba Dadgerîya Înfazê Bûrsayî, Wezaretê Edlî, Koalîsyonê Heqê Merdiman ê Meclîsî ya Pîlî ya Tirkîyayî, Dadgeha Destûrî ya Asasî tu netîceyêke nêdayê."
Încommunîcado de şert û mercê giranî dewam kenê. Avûkatan dîyar kerd ke, na rewşe ke verîyê CPT zî sey 'încommunicado' pênas kerdene, ewro zî binê şert û mercê giranî de dewam kenê û nê prosesî de mektûbê ke avûkatan şawitê zî verpersê înan nêameyê dayîş.
Destûr nêdanê muracatê keyeyan û avûkatan
Muracatî de sewbîna ame ramojnayîş kerdiş ke, no 11 serrî yo peyîn de tena 2019î de 4 mengan de 5 pêvînayîşê avûkatan ameyê kerdiş û 7ê Tebaxe ya 2019î ra heta nika pêvînayîşê avûkatan, 3yê Adare ya 2020î ra heta nika pêvînayîşê keyeyan nêameyo kerdiş.
Qerarî nimitkî yenê rayîrşîyayîş
Dewamîyê muracatan de eşkera kerdî ke 30ê Adare ya 2021î û 22yê Teşrîna Peyîne ya 2021î de sere ro Dadgerîya Înfazî ya Bûrsayî dayo û muracatê înan bi tewirêke duşthuqûqî ameyê redkerdiş û netîceyê nînan de bander bîyê ke qerarê qedexeyê avûkatî û cezayê dîsîplînî ke duştqanûnî ameyê dayîş.
Seba CPT venga muracatê defacto
Avûkatan muracatî de ramojnayîş kerdî ke rejîmê tecrîdê giranî yê bîyayeyî ke dewam kenê, qaso binê verpersîyarîya neteweyî de yê, binê verpersîyarîya CPT û mercîyê mîyanneteweyî de yê zî û wina ame îzah kerdiş: " Nê şertê bîyayeyî de heme heqê muracatî ameyê manîkerdiş û coka nê zî ferz bîyo ke komîteya şima muracatî bîyaro ca û heme şert û mercan bigîrê verê çiman û heq û azadîyê ke ameyê binpaykerdişî bikewê ciwîyayîşî. Hema na rewşe ke rayîrê verê zirarê ke telafîyê ci nînê kerdiş anêkerdê, ganî peynî ro ci bêro û no wezîfeyo asasî yo huqûqî yo. 2007î ra heta nika muracatê komîteyî ke hîrê serrî ra reyêke ameyo kerdiş, ganî 2022yî de muracatê defactoyî bêro kerdiş."
Waştişî ganî lezkî bêrê ca
Avûkatan di dewamîyê muracatan de nê waştişî rêz kerdî:
"*Ganî komîte bi tewirêke lezkî Girawa Îmralî de serdayîş bîyaro ca,
*Ganî serdayîşê avûkatan bi lezkî dest pê bikero û dewamîya ci bêro ca,
*Ganî pêvînayîşê keyeyan zî bêrê ca, dewamîya ci bibo û peynî ro cezayê dîsîplînî ke duştê huqûqî yê de bêrê,
*Ganî pêwa pêvînayîşan, heqê telefonî zî bi tewirêke raste rast bêrê ca,
*Ganî peynî ro manîyê teslaqan û faksan bero ardiş,
*Ganî peynî ro manîyê hemverê kovaran, rojnameyan û kitaban de bêro,
*Ganî şert û mercê caardişê xirabî û duştmerdimî, îşkence meydan ra bêro wedaritiş û prosedurî û tedbîrî bêrê ca."