Sema Çaglak

 

DÎLOK - Eynîye Ayhan seba ke debara xo bikero, bi şewe û roje xebityena. Eynîye vana ke aye 23 serrî yo bi karê şiknayîşê goz û fistiqan debara xo kena la hemverê keda ke dana tam nêgîna.

 

Tirkîya de her ke şino krîzê ekonomî pîl beno û tesîrê xo temamê komelî keno. La cinîyê ke keyan de ameyê hepiskerdiş û keda înan nîna vînayîş tewr zêde ê nê krîzî ra tesîr benê. Cinîyê ke seba înan wareyê îstihdamî nînê akerdiş û keyan de yenê hepiskerdiş, hewl danê ke karêke keye de yê bieşkê bikerê. Xeylêk ê cinîyan ra xora kar nêkeweno destê înan û yê ke bi destê înan keweno zî keda înan pelçiqnayîş û bi vayîyêke xeylêk erjan yenê xebitnayîş. Nê cinîyan ra yewe zî Eynîye Ayhana 76 serrî ke Dîlok de ciwîyena û seba debara xo bikero şewe û roj kede dana. Eynîye bi roj gozan şikinena û şandînan zî lifîk û papikan viraznena. Eynîye vana ke  krîzê ekonomî tesîr serê karê aye de zî kerdo.

 

‘Lajê mi 18 serrî yo tepişte yo’

 

Eynîye, dîyar kerd ke aye dayika 11 tutan a û tutê xo bi zor û zehmetî pîl kerdê û wina vat: “Tutê mi dimayê ke pîl bî, heme cayêk rê vila bî. 5 kênayê mi zewicyayî û şî cayêk bîn. Çend kênayî zî verê mi de yê û ê zî sey mi xebityenê. Lajêk mi zî tepişte yo. 18 serrî Zîndanê Şakranî yê Tîpê Tyî de tepişte yo. Nameyê ci Necmettîn Ayhan o. La cezaya mûebetî ya  36 serran ameya birnayîş. Ez tewr peyîn 5 serrî verê şîya serdayîşê ci û seba ke dûr o êdî nêeşkena şêrî. Lajê mi zî zîndan ra mi rê xeylêk tablo û eşyayê ke bi hunerê destan yenê viraştiş şaweno. Ez sebra xo bi înan ana û ez gama ke ewnîyena înan ra kêfweş bena. Tay bo zî hesreta mi derbaz bena.”

 

‘Ez bi serran o goze û fistiqan şiknena’

 

Eynîye vat, aye xo hewcadarê tu kesî nêkena û her çiqas zehmet bo zî seba ke debara xo bikero xebityana. Eynîye wina qisey kerd: “Ez bi serran o goze û fistiqan şiknena û pûşê mewişan cîya kena. Ez serê sibayî heta şan de nê karan kena. Dimayê nimajê sibayî dest pêkena û heta nîmerojî tûrê mi pirr beno. Verê mêrdeyê mi zî hetkarîya mi kerdêne. Ma pîya rojêke de 2-3 tûrî gozê şiknaye viraştêne. La dimayê ke mêrdeyê mi şi rehm, êdî ez bi tena viraznena û roje de eşkena yew tûrî pirr bikerî.”

 

‘Şandînan zî lîfik û papikan viraznena’

 

Eynîye, tewr peyîn wina vat: “Lajêke mi zîndan de yo, ez ci dir eleqedar bena û tutê mi ê bîn zî wanenê, ez înan zî wey kena. Ez xo hewceyê tu kesî nêvînena. Ez tûrêke gozê nêşiknaye yê bi kakil bi 15 TL gêna û dendikanê înan bi 20 TL roşena. Ma zimistanî şiknenê û hamnanî zî roşenê. Ez şan de zî lûfik û papîkan viraznena û roşena. La mecbûrî erjan roşena. Ez xeylêk zehmetî zî ancena. Dest û engiştê mi seba şikinayîşê gozan heme perityayê. Serê destê mi de xeylêk birînê kardan estê. Seba krîzê ekonomî zî ma mecbûr ê ke erjan biroşê. Kes nêeşkeno bigîro, seba nê ma vayî kêm roşenê. Di tûrê ke ez di rojan de qedênena benê heqê di kilo firîngî. Keda destê ma bi nê krîzî dir heme veng şina.”