Rabîa Onver

 

COLEMÊRG - Şermîn Ertunç ke 5 tutê ci tepişte yê û surgunê bajaranê dûrî ameyê kerdiş, dîyar kerd ke yewin waştişê aye tutî ci sewqê zîndanê nêzdî bêrê kerdiş û vat, aye nê roşanî de wazena 5 tutanê xo zî bivîna.

 

Zîndanan ke tecrîd her şino giran beno, hîrê mengê peyîn de 15 tepişteyan dinyaya xo bedilna. Îhlalkerdişê heqan zîndanan de her ke şino zêde beno û goreyê dayeyê  ÎHDyî 600 ci ra cinî tewr tay hezar û 605 tepişteyê nêweşî estê. Merdimê tepişteyan bi amancê ke tepişteyê nêweşî bêrê dermankerdiş û polîtîkayê tecrîdî bêrê wedaritiş, Stenbol, Amed, Wan û Îzmîr de çalakîya nobeta edeletî dayî destpêkerdiş û hewl danê ke hemverê nê polîtîkayan vengê xo bidê eşnawitiş.

 

Cinîya bi nameyê Şermîn Ertunç ke taxa Bulakî ya Colemêrgî de ciwîyena, fotografê polîtîkayê zîndanan ramojnena. 5 tutê Şermîne tepişte yê. Emrê tutanê aye mabêne 14 û 27ine de vuryenê, çarçewaya endamîya rêxistine de  demê cîya de ameyê tepiştiş û bi cezayê giranî ameyê mahkumkerdiş. Lajê ci Firat 2009ine de bi îdiayê endamîya rêxistine 16 serrî ceza ci rê ameya dayîş. Serrêke zîndanê Tîpê Fyê Wanî de yeno tepiştiş û dima ra surgunê zîndanê Rîze, dimayê demêk zî surgunê zîndanê Tîpê Tyê amedî yeno kerdiş. Lajê ci Ferhat zî serra  2014ine de 14 serrîya xo de bi îdiayê endamê YDG-Hyî ame tepiştiş û vernê de berdî zîndanê Tîpê Fyê Wanî û dima ra zî surgunê Sîncanî yê Anqara û Trabzonî ame kerdiş. Lajê ci Alî 2012ine de bi îdiayê hetkarîya rêxistine ame tepiştiş. Alî nika zîndanê Asayîşê Berzî yê Wanî de tepişte yo. Murat 2010 de bi îdiayê ‘endamîya rêxistine’ 20 serrî ceza, Recep zî eynî sûcî ra 10 serrî ceza ci rê ameya dayîş. Murat û Recep zîndanê Tîpê Fyê Wanî de mendî û dima ra surgunê Muşî uca ra zî surgunê Tekîrdagî ameyî kerdiş.

 

Şermîne dîyar kerd ke seba polîtîkayê surgunî û seba her yewî cayêk de yê nêeşkena tutanê xo bivîna û vat, wa no zulm peynî bo.

 

‘Êdî bes o, wa no zulm peynî bibo'

 

Şermîne dîyar kerd ke 5 tutê ci zî surgunê zîndanê bi kîlometreyan dûrî de yê kerdê û bi serran o tutanê xo nêvînena wina vat: “5 tutê mi tepiştî. Heme zî zîndanan ra dûrî yê. Ez nêeşkena şêrî yewî zî bivînî. Wan de zîndan de esto çira benê ê cayan? Lajê mi Ferhat Wan de 4 mengî verê berdî Trabzon. Xebera ma çinbî. Embazê uca keyan ra vatibî. No zulmo ke ma rê yeno kerdiş, wa êdî peynî bibo."

 

‘Yewî ra zî zanayîşê ma çin o'

 

Şermîne vat, îdarekarê zîndanî, tedayan nêweşîyan rê kenê û bi kelepçe dermankerdişî ferz kenê, heqê weşîye înan ra yeno girewtiş. Şermîne wina reaksîyon ramojna: "Ma keyeyî nê tedayan qebûl nêkenê. Lajê mi Recep nêweş o. Her tim serê hişê xo ra şino. Berdê nêweşxane, destê ci kelepçekerde bîyo û o zî nêwaşto ke wina derman bibo. Lajê mi Firat nêweşîya ey kronîk û yê qelbî esto. Ez tutanê xo ra dûrî ya. Xebera mi înan ra çin a. Hewte ra reyke telefon kenê. O zî  10 deqe dewam keno. Ma çîyêk qiseykerdişê xo ra fam nêkenê."

 

‘Ez wazena roşan de 5 tutanê xo zî bivînî'

 

Şermîne tewr peyîn wina vat: "Verê pîyê tutanê mi estbi, Dimayê ke dinyaya xo bedilna ez tena menda. Bi 5 serrî yo tutanê xo nêvînena. Tena lajê xo yê Wanî vînena. O zî şertê zehmetî de yo. Ez wazena 5 tutanê xo zî roşan de bivînî. Kezeba mi veşena. Yewin waştişê mi no yo ke tutanê mi berê zîndanêk nêzdî."