MERKEZÊ XEBERAN - Seke xeylêk cinîyê xoverdarî û erjîyaye ya cinîya Kurde Leyla Qasime zî di mîyanê rîpelê tarîxî de bî wayîrê cayêke xusûsî. Leyla bi perspektîfê xo yê ciwîyêka azade xeylêk Kurdan rê bî îlham. 

 

Wexto ma ewnenê tarîxî ra ma benê şahid ke xeylêk cinîyê têkoşînê înan ê erjîyaye yê pesindayîşê, bi cesaretê xo bîyê fînakê verçimî. Seba rojê avêr de ciwîyêka bi rûmete, azade abo ciwîya xo bi têkoşîn derbas kerdê û merg dayê verê çimanê xo. Cinîya bi rûmete û têkoşêre Leyla Qasime zî sere nêtewêna û merg da verê çimanê xo. 

 

Cinîyê Kurdî bi xoverdayîşan, têkoşîn û serekîyê xo, nameyê xo di Tarîxê Şarê Kurdî de nûştê. Her rîpelê Tarîxê Şarê Kurdî de cinîyêka têkoşêre esta. Yew nê cinîyan ra rayîrê azadîyî weçînayo  Leyla Qasime ya. 

 

Leyla Qasime bi  vindertiş û fikr û fehmê xo hemverê neyarî de vinderta û bi merşê xoverdayîşî qîrîyaya. Wexto merşê xoverdayîşî fekê aye ra berz beno ciwîyêka bi rûmete xeyalê aye de geş bena. Aye seba na ciwîya bi rûmete heta helmê xo yê peyîn umîdê xo di zerra xo de germin kerda. 

 

Leyla Qasime seba deyîrvatişan bîya çimeyêke, xeylêk keyeyî xoverdayîşê Leyla ra bi tesîr bîyê û nameyê kênayanê xo kerdê Leyla. Bi têkoşîn û xoverdayîşê xo cinîyanê Kurdan rê bîya fînak û sereke. Leyla yewin cinîya Kurde bi Vaşurê Kurdistanî de coka têkoşîn û fikrê xo amî aliqnayîş. Serê aleqnayîşê Leyla Qasime ra 46 serrî derbas bi. 

 

Leyla qando ke sey fizîkî di mîyanê Şarê Kurdî de nêbo zî bi fikir, fehm û vindertişê xo bî rûmete sey quwetêke di zerra Şarê Kurdî de cayê xo pawena. Aye têkoşînêko seba dewaya bi rûmete sey mîrasî verda. A bi serewedaritişê xo bîya fînak û neynikê xoverdayîşê dewaya seba azadîyî. 

 

Leylaye seba ke sere nêtewêna bî hedef 

 

Leyla Qasime serra 1952yî de şaristanê Xaneqînî yê Vaşurê Kurdistanî de mîyanê keyeyêke welatperwer de çimê xo dinya rê kena ya. Ê her ke keyeyêk feqîrî bî zî la bextewarî bî, tutê xo mîyanê feqîrîyî de pîl kerdî. Pêwa ke keyeyêke feqîr bî zî babê Leyla waşto a biwano. Dimayê dîbîstanî, keye vera feqîrîyî di serra 1958î de koçê Bexdayî bîyê. Aye lîse Bexda de qedêna. Dima ra Qismê Komelnasî yê Unîversîteyî qezenc kerd. Leyla wexto 20 serrî bî Yewîyîya Wendekarê Kurdistanî nas kerd û makaleyêke nuşt. Aye makaleyê xo serê neyarîya Seddam Huseynî de ke duştê Şarê Kurdî yo nuşto û vera nê hedef ameya girewtiş. Xora her tim cinîyê têkoşêrî bîyêne hedef ameyêne tepiştiş. Leylaye zî vera ke sere nêtewêna bi hedef.

 

Leylaye xebate seba xo sey felsefeyêke ciwîye weçînabi 

 

Serra 1972yî de mîyanê şaristanê Bexdayî de  hereket û têkoşîna Yewîyîya Wendekarê Kurdistanî de pêwa tehdayê îstîxbaratê BAASî yê Iraqî her ke şîyê zêde bîyêne. Ê serran zafêrî hêz û şorişê Kurdan binê rayberîya PDKyî de, koyanê Vaşurê Kurdistanî de û mintiqayê azadkerdeyî de kom bîbî. Seba nê zî wexto Leyla Qasime vîna ke her kes vano; Kurdî tena eşkenê dewan û koyan de sere wedarê û cinî nêeşkenê tewirê karê mêrdeyan û xebate ya şorişgêrî bibê û xebatê cinîyan, ê mêrdan ra cîyayê, la Leyla qerar dabi ke tewirê wendekarê ciwanan bi tewirêke çalakêrî û verhîrayêrî xebata xo ya Kurdîyî şaristanê Iraqî de û bi xusûsî zî Bexda de zêdeyêrî bikero. A xebate ra nêremayêne. No yew seba xo sey felsefeyêke ciwîye weçînabi. 

 

Seba ayabîyayîşî çalakîye bi tesîr kenê 

 

Serranê wendişî de hema zêdeyêrî serê bindestîya welatî de xo konsantre kena. Embazê xo yê wendekaran dir hewl dana ke seba ayabîyayîşê Şarê Kurdî çalakîye bi tesîr bikero. Wexto ke paytextê Iraqî de Qismê Komelnasîyî wanena hema zêdeyêrî serê rastîya komelan û bindestîya Kurdan de vindena. Serra 1974î de Rejîmê BAASî duştê Şarê Kurdî de şerê xo pîlêr kerd. Keyeyê Kurdî Bexda ra vetî. Rejîmê Iraqî şaristanê Qeladizî bombevaran kerd. Şarê Kurdî di netîceyê bombevaranî de ameyî qetilkerdiş. Leyla Qasime ya ke seba bale bianco serê qirkerdişî yê duştê Şarê Kurdî  teyare remna. 24ê Nîsane ya 1974î de amî tepiştiş. Bi qerarê Seddam Huseynî Leyla û 4 embazê xo, di 13ê Gulane ya serra 1974î de ameyî aleqnayîş. Leylaye sere verê neyarî de nêtewêna û waştişê cil û belgê neweyî keyeyê xo ra kerd. Aye çimê xo têkoşînêke mendeyî dir pada. 

 

Leyla Qasime dimayê xo de mîrasêke pîl yê têkoşînî verda 

 

Goreyê doneyan Leylaye dimayê ke binê muşahîdîya îstîxbaratê dewlete de bîya zî bi cesaretî verpersê persanê karbidestê dewlete dayo û dadgehe de rîyê perserê BAASî de bi vengêke berz wina vato: "Mi bikişê la na rastîye zî bizanê ke kiştişê mi bi hezaran Kurdî do hewno giran ra aya bikero, ez zaf kêfweşa ke bi serfîrazî û di rayîrê azadîya Kurdistanî de ganê xo feda kena." Leyla Kurdistan de bî sembole û fînakêke. Zerra her Kurdêke de cayê xo girewt. Cinîyêke jîyatî û xosere bî û di 22 serrî ya xo de amî aliqnayîş. Leylaye dimayê xo de mîrasêke pîl yê têkoşînî verda û bi şewlê azadîyî bîbikê xo de sibarojê tutê Şarê Kurdî roşin kerd.