Rojda Aydin

 

ŞİRNEX - Maryetta 105 serrî ya û bi zilmê keyeyî, herdî û dewlete dir rî bi rî menda wina veng dana: "Ciwîya mi her tim bi tehda û zordarîyî derbas bî û ez tu reyî înan xo vîrî ra nêkena. Ganî duştê her tewirê zilmî de Kurdî wayîr ro yewbînan vejîyê. 

 

Maryette Demîrcî 105 serrî ya. Hendêke bi emrê xo yo pîl bale ancena serê xo zî ciwîya aye zî bale ante ya. Ciwîya xo de şahidîya xeylêk prosesan kerda. Her proses ci rê bîyo tecrûbeyêke. Nika seba çîyê ciwîyayeyê ke nêrê xovîrkerdişî ra, derûdorê xo ra vana. Maryetta ke eslê xo şarê Botanî ra ya ajansê ma rê behsê vîrameyîşanê xo kerd. 

 

'Dewa ma dewêka tarîxî bî' 

 

Maryette dewa Şaxî ya Cizîra Botanî de yena dinya. Tutîyîya aye dewe de derbas bena. Maryette wina behsê tutîyîya xo kena: "Dewa ma dewêka tarîxî bi û wayîrê xozayêke dewlemende bi. Xozaya dewa ma xeylêke weş bî. Dewe de dehlê ma bîbî. Sewbîna keyeyê mi hem weçînayîşî dir û hem zî bi pesdewarî dir mijûl bîne. Keyeyê mi mehsûlê xo ardêne şaristan de rotêne û pê debara xo kerdêne. Sewbîna nîmeyê keyeyê mi hem dewe de bi hem zî Cizîrî de bi. Keyeyê min ê Cizîrî zî karê asinkarî dir mijûl bîyêne û hacetê asinî viraştêne û rotêne." 

 

Baro girano serê kiftanê tuta 12 serrî... 

 

Wexto bena 12 serrî Maryette bi darê zorîyî yena zewejnayîş û di emro qij de, zor û zehmetî yê ciwîye nas kena. Maryette wina hîkayeyê xo yê zewajî ana ziwan: "Ez tute bîya mi nêzanayêne zewaj çîyo. Mi vatê ez o dimayê demêk kilm de agêrî keyeyê xo. La roj bi roje mi zana ke êdî agêrayîş çinî yo. Ez keyeyê mêrdeyî de menda. Mi tu karêk nêzanayêne, mi nêzanayêne werd virazî û karê keyeyî bikerî. Ez roj bi roje musaya heme zor û zehmetîyê ciwîye. Her serrê ke derbas bîyêne mi zafêr çîyî fam kerdê û ez bîyêne wayîrê tecrûbeyî." 

 

Zilmê axayan û tehdayê dewlete 

 

Maryette pêwa zor û zehmetîyê ciwîye, mîyanê keyeyî de zor û zehmetîyê ciwîya dewe dir zî rî bi rî menda. Verê ke dewe de axa bîbî. Tena aye ney, heme dewijê dewe eynî çîyî ciwîyayêne. Maryette wina bale ante serê têkilîya dewijê dewe û axayan: "Dewa ma de axa bîbî. Heme kesî seba înan xebetîyayêne. Hetêke ra zilmê axayan û hetêk ra zî zilmê dewlete bîbî. Ma bêçareyî ra xulamîya axayî kerdêne. Çîyêke ma bikerdê zî çinîbî. Ciwîya ma înan dir wina derbas bîyêne. Sewbîna pêwa zilmê axayî zî tehdayê dewlete zî serê ma de bîbî." 

 

'Dewe  ma rê amî qedexekerdiş' 

 

Maryette qiseyanê xo de bale ante serê serrê 90yî û vat: "Serrê 93 û 94î de dewlete serê dewa ma de girewt. Qorîcîtî ro ma ferz kerdî. Roj bi roje zilmê dewlete zêdeyêr bîyî. Hêrişê dewe kerdî, dewe amî gulevarankerdiş û banî ameyî sotiş.  Dewijê dewe bêçareyî ra ca û wareyê xo terk kerdî û verê xo dayî şaristanan. Kesêke dewe de nêmend. Ewro zî ameyîş û şîyayîşê ma yê dewe qedexe yo. Destûr nîno dayîş ke ma şêrê dewa xo. Nika dewe de tena esker esto." 

 

'Çîyê ke ez ciwîyaya ez tu reyî xo vîrî ra nêkena' 

 

Zehmetîyê ciwîye 12 serrî ra heta ewro bîyo para Maryette. Zilm û zordarîyê keyeyî, axayê dewe û dewlete tesîrê pêroyîn ciwîya Maryette kerd. Maryette bi nê cumleyan hîsê xo ana ziwan: "Ez tu reyî ê rojê zor û zehmetîyan xo vîrî ra nêkena. Merdimî ne weşîyî, ne zî nêweşîyî xo vîrî ra nêkenê. Ez tutîyîya xo ra heta ewro bîya şahida xeylêk çîyan. Nê çî yew bi yew di vîrê mi de yê û ez tu reyî xo vîrî ra nêkena. Heta ez bimrî zî xo vîrî ra nêkena." 

 

'Ganî Kurdî bibê yew' 

 

Maryette peynîyê qiseyanê xo de wina bale ante serê zilmo ke nika serê Kurdan de yeno kerdiş: " No bi serrano hemverê ma Kurdan de zilmêk esto. Duştê zilmî de ganî Kurdî wayîr ro Kurdan vejîyê! Ganî yewîyîya ma Kurdan bêro ca! Coka Kurdî neyarîya yewbînan kenê û nêeşkenê bibê yew zî. Fînak PDK ewro neyarîya birayê xo keno. Xora neyar hêrişê ma keno. O(PDK) zî sey neyarî hêrişê ma keno. Heme bîyê neyarê Kurdan. Ma wazenê PDK fek nê xîyanetî ra verado. Labelê heta ma saxîbê ma do na neyarîyî xo vîrî ra nêkerê."