Derya Ren 

 

AMED - Endama Heyetê Îdarekarîya MED-TUHAD-FEDî Aslihan Bûlût, da zanayene ke hewl yeno dayîş ke zîndanê Tîpê Syî bêrê zêdekerdiş û wina vat: "Dimayê tepişteyê ke bişik dinyaya xo bedilnenê ma rastê rêçê îşkenceyî yenê. Nê polîtîkayî, dewamîyê sîstemê nîzamî yê eskerî yo di wextê prosesê derbeyê 80yî de ameyê ciwîyayîşî yê." 

 

Sere de Zîndanê Asayîşê Berzî yê Îmrali û di zîndanê Tirkîya û mintiqa de tecrîd û binpaykerdişî zêde bîyî û îdarekerdişê tîpê neweyî yê zîndanî dir tecrîd her ke şino giranêr beno. Di prosesê peynî de zîndanê Tîpê Syî yenê zêdekerdiş û di nê zîndanan de tepişteyî di hucreyê yew kesî de bişik dinyaya xo bedilnenê û yeno vînayîş ke rêçê îşkenceyî estê. 

 

Tepişteyo bi nameyê Hogir Batû di 23yê Çeleyê 2021î de Zîndanê Asayîşê Berzî yê Hûmara Yewî ya Amedî ra sirgunê Zîndanê Tîpê Syî yê Îdîrî ame kerdiş û di dekewtişê zîndanî de cigêrayîşê viranî ro ci amebi kerdiş. Hogir serê nê ra derheqê babete de waştişnameyêke nuştekî dabi gardîyanî û serê nê de reyna îşkence vînabi. Di 29ê Adare ya 2022yî de Sînan Kaya yo 28 serre di Zîndanê Tîpê Syî yê Îdirî de mendêne, bişik dinyaya xo bedilna. Vejîyabi werte ke Sînanî ke bi îdîayê propagandayê rêxistine hîrê serrî ceza ro ci ameya birnayîş, her tim di hucreya yew merdimî de ameyo vindarnayîş. 

 

Endama Heyetî yê Îdarekarîya Federasyonê Komeleyê Hetkarî ya bi Keyeyê Tepişteyanê Mezopotamya(MED-TUHAD-FED) Aslihan Bûlût derheqê binpaykerdişê heqan ê di zîndanan de erjnayîş kerd. 

 

'Polîtîkayê qirkerdişî anê ca' 

 

Aslihane vat binpaykerdişê heqan ê di zîndanan de bi merg netîce benê û wina vat: "Tepişteyê ke di hucreyê yew merdimî de manenê dinyaya xo bedilnenê. Pêwa nê tepişteyê nêweşî dinyaya xo bedilnenê. La nê mergî goreyê ma bişik ê. Nê seba ma cînayet ê. Nê polîtîkayî yê kiştişî yê. Tepişteyê ke cezayê muebetî girewtê di hucreya yew merdimî de yenê girewtiş û dima ra bi îdîayê ke xo întîxar kerdê û ciwîya xo bedilnayê, bêşik na rewşe êdî nêbena bêro qebûlkerdiş." 

 

'Tepişteyî komele ra dûrî fînayê' 

 

Aslihane, wexto ke cezayê muebetî yê giranî vejîyayê vernî ard vîr û wina ard ziwan: "Qanûnî bedilnayî û cezaya muebetî yê giranî dayî. Derheqê nê de seba ke caza ro Birêz Ocalanî ameya birnayîş muracatê DMMEyî ame kerdiş. Dimayê nê DMMEyî derheqê nê de vat, ganî bedilyayîşî bêrê kerdiş û yew merdim di hucreyî de vindarnayîş duştê huqûqî de yo. Dimayê nê reyna muracat amebî kerdiş, eynî qerarî vejîyayî. Derheqê muracatî de waştişê bedilyayîşê qanûnî ame kerdiş. La vurîyayîş nêame kerdiş û tepişteyî di hucreyan de vindarnayî. Pêwa nê bi polîtîkayê tecrîdê giranî tepişteyî komele ra dûrî fînayê." 

 

'Heqê ciwîye yeno binpaykerdiş' 

 

Aslihane qiseyê xo wina dewam kerd: "Caardişê di zîndanan de merdimî nîyê. Serê bedenê tepişteyî yê dinyaya xo bedilnayê de rêçê îşkenceyî yenê vînayîş. Dimayê tepişteyo bi nameyê Siddik Ûgûro ke di Zîndanê Tîpê Tyî yê Beşîrîyî de dinyaya xo bedilna pey ra di dîyayîş de rêçê îşkenceyî ameyî vînayîş. Bêşik no heme zîndanan de yeno vînayîş. Di proseso peyîn de binpaykerdişê heqan bi merg netîce benê." 

 

'Komele zî tecrîd kenê' 

 

Aslihane qal kerd ke di prosesê zîndananê Tîpê Fyî ke ameyê akerdiş de bi desan tepişteyî dinyaya xo bedilnayê û wina dewamkerd: "La dima ra zîndanê Asayîşê Berzî akerdî û kampûsî ameyî awankerdiş. Dewlete çiqas vaja nê asanêrê zî la wina nêbî. Teberê şaristanan ra kampusî awan kerdî û tepişteyî sirgunê bi kîlometreyan dûrî kerdî. Bi nînan dir zî komele amî tecrîdkerdiş. Keyeyê ke şîyî pêvînayîşê tutanê xo bi bêvengîya mergî dir rî bi rî verdayî." 

 

'Nîzamîyê eskerî hema dewam keno' 

 

Aslihane bale ante serê rewşa tepişteyê nêweşan û vat: "Heqê dermankerdişê tepişteyan manî kenê. Sewbîna tepişteyê ciwanan kenê wedeyêke û tena verdenê. Nê eynî polîtîka yê. Nê dewamîyê sîstemê nîzamîyê eskerî yê derbeyê 80yî yê. Binpaykerdişo tewr pîl serê nîngan de hûmartiş o. Nîzamîyê eskerî yê Zîndanê Amedî yê Derbeyê 80yî yenê domnayîş. Di Zîndanê Tîpê Syî yê Îdirî de cigêrayîşê viranî û serê ningan de hûmaritiş amebi rojeve û ma vîna ke Sînan Kaya uca de di hucreya yew merdimî de ver bi mergî berdê."