Zalal Tûnç 

 

AGIRÎ - Serê çalakîya Sema Yuce ke vat 'Ez mezg û bedenê xo 8ê Adare ra heta 21ê Adare kena pirdê adirî' û bedenê xo da verê adirî û sero 24 serrî derbas bî. Zennûre Yuce ke têkoşînê kênaya xo vurîna deyîra xoverdayîşî wina vat: "Ez bi kênaya xo serberz a. Heta peynîyê ciwîya xo ez do girêdayeyê têkoşînê aye bî." 

 

Sema Yuce ya ke yew sembolê tarîxê cinîyan ê Kurdî ra ya, di serra 1971î de, di dewa Aşagî Kargalî ya qezaya Tûtakî ya şaristanê Agirî de ameya dinya. Rihê xo yê xoverdayîşî keyeyê xo yo ke Serewedaritişê Agirî rê serekî kerdbî ra girewta. Sema tutîyîya xo de hetê der û dormeyê xo ra jîyatîbî, cipersayîş û îtîrazê duştê neheqîyan de bale antêne. Vera nê xusûsîyan keyeyê aye sey Leyla Qasime xîtab kerdêne. 

 

Sema heta unîversîte Agirî de wanena, 1989î de Qismê Komelnasîyî yê ODTUyî qezenc kena û şina Anqara. Uca de wendekaranê welatparêzan nas kena û di xebatê ciwanan ê YCKyî de ca gêna. Sema di serra 1991î de dest unîversîte ra vera dana û tewirê Hereketê Azadîye bena. 

 

Sema ke tewirê têkoşînî bena, hetê xo yo komelî û merdimî seferber kena û serê hewceyîyê prosesî û demî de xurîn bena û hewl dana her çîyî fam bikero. Serê babetê seke 'Cinîya Kurde kam a?' û 'Ca û rolê cinîye çi yo?' bi xusûsî vindena û na babete sero xo aver fînena. Agirî de di netîceyê îxbarêke de yena destbendkerdiş û ser de zî vêşêrî hinî îşaretan tu çîyêke nêame vînayîş. Wextêk derg di cipersayîş û îşkenceyî de manena û dima ra yena tepiştiş. Dadgehe de 22 serrî cezaya girane ro ci yena birnayîş û şawenê Zîndanê Nevşehîrî û uca ra zî şawenê Zîndanê Çanakkaleyî. 

 

Sema di 21 Adare ya 1998î de bedenê xo dana verê adirî û 8ê Adare ra heta 21ê Adare bîya pirdo adirî ra. Sema 80 rojî zindan de yena dermankerdiş. Rewşa aye ver bi başbîyayîşî dir şina la 17ê Hezîrane de dinyaya xo bedilnena. 

 

'Nanê xo embazanê xo dir pare kerdêne' 

 

Dadîya Sema Yuce, Zennûre Yuce derheqê kênaya xo de qisey kerd û wina vat: "Kalikê Semaye, Sema ra vatê 'Leyla Qasim'. Roniştişê aye vindertişê aye tutanê bînan ra cîyayêrî bî. Vera ke wendekare bî tena hamnanan ameyêne keye. Merdimêke bêvenge bî. Wexto tute bî xeylêk jîyatî bî. Nanê xo embazanê xo dir pare kerdêne." 

 

Zennûre telikê Semaye verarde kerd û qalê kênaya xo kerd…

 

Zennûre di qiseyanê xo de di her rojê xo de bi vatişê manîdarî behsê kênaya xo kerd û verê xo da odeyê Sema. Zennûre pişkokê ke Sema kerdê mîyanê defter û kitabê xo mot û vat: "Ez bi kênaya xo serberz a. Heta peynîyê ciwîya xo ez o girêdayeyê têkoşînê kênaya xo bî." Zennûre telikê kênaya xo yê zîndan de kerdêne xo pay mot û telikê aye xeylêk kanî û qeleşnayeyî bî. Zennûre telikê kênaya xo verarde kerd vat. 

 

‘Verê edeb û ehlaq estbi’

 

Zennûre hêrsê xo yo duştê îqtîdarî de polîtîkayê şerî ferz keno ke ard ziwan û wina reaksîyon ramojna: “Ez PDK û Barzanî şermezar kena. Barzanî şerê Kobanê heta nika xîyanetê xo dewam keno. Verê neqlkerdiş hende xurt nêbi. Nika teknolojî aver şîya. La verê edeb û ehlaq estbi. Verê demêk pîlêke vatişêke bivatêne her kesî goşdarî kerdêne. Şaş bîne zî ser de nêvindertêne. Seba televîzyon û hacetê bînî hende aver nêşibî.”

 

Zennure bale ant serê operasyonê PDK û Tirkîya û vat: “Demê prosesê çareserî de serê vengdayîşê Erdoganî hunermend Şivan û Barzanî ameyî Amed. Ma o wext kêfweş bî. Ma vat, do aştî bibo. La ê plan û kayî bî. Bi no hawa xo pîl kerdî. Çîyê wina ro serekan yenê.”

 

‘Deşt û zozanî bi keda cinîyan pirr a’

 

Zennure dîyar kerd ke Şarê Kurdî xeylêk qedîm o û wina vat: “Tarîx de zî wina yo. Tu şar Kurdan ra ne pîl ne zî qij o. Kes bêwayîr nîyo. Serewedaritişê Cizîrî de Kurdî bî îrade. Kurdî xurt ê û wayîrê haysiyetî yê. Deşt û zozan bi keda cinîyê kurdî pirr a. Seba wedaritişê tecrîdê serê Abdullah Ocalanî ganî yewîya neteweyî bi ca bêro. Yan zî do tecrîd serê ma hemine de tewr giran bibo.”

 

Zennure dimayê sohbetî şîîra ke seba Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan nuşta wend û ma bi na şîîre oxir kerd.

 

“Mi va Xelfeti text û paye yo

 

Kurdêk hêca ci de ciwîyeno

 

Nameyê ey Evdilla yo

 

O serekê Kurda yo

 

Şêx Saidî derse daya ey

 

Seid Riza morê xo da piro

 

O tarîxê Kurda yo.”