Kênaya xo Leyla bi deyîra 'Min xatir ji te nexwest’ bi vîr ana

  • 13:07 18 Hezîrane 2022
  • NAROJANE
 
ŞIRNEX - Makbûle Paksoy ke kênaya xo Leyla Paksoy,  di lejkerdişî de dinyaya xo bedilnaya, bi deyîra ' Min xatir ji te nexwest/ Mi xatir to ra nêwaşt' ana vîr û vat: "Zilmê dewlete serê ma de peynî nêbîyo, la ez kênaya xo vîrî ra nêkena, serê rêça aye de ya û nêtersena." 
 
Vakurê Kurdistanî ke zilmê dewlete qet peynî nêbeno, bi xusûsî zî di mabêne serranê 80yî  û  90yî de seba tehda û zilmê dewlete xeylêk dewî ameyî talkerdiş û veşnayîş û welatijî bêçareyî ra  ameyî koçkerdiş. Welatijê ke bêçareyî ra ameyî koçkerdiş verê xo dayî şaristananê Tirkîya. Nê keyeyanê ke ameyî koçkerdiş û verê xo dayî metropolê Tirkîya zî yew ê keyeyî ra şervane ya YJA-STARî Leyla Paksoy (Zîlan Zozan Goyî) bî. Keyeyê Zîlan Zozan, di serra 1988î de ke Qilebanê Şirnexî ra yenê koçkerdiş, bêçare manenê ke verê xo danê qezaya Îskenderûnî ya Xetayî. 
 
Keye tîya de zî vera nasnameyê xo yê Kurdî hem hetê dewlete ra û hem zî hetê niştecayê ê weyrayî ra tehda ro înan yeno kerdiş. Zîlan Zozan Goyî ke yewin tuta keyeyî ya, 17ê Êlûle ya 1990yî de koçberî de yena dinya. Zîlan Zozan zî di emro qij de tehda û zilmê dewlete nas kena û binê nê hêrişan de pîl bena. Zîlan Zozan û keyeyê aye vera zilmî di serra 1998î de reyêk bîn agêrenê serê herdê xo Qilebanî. Zîlan Zozan ke di 23yê Adare ya 2015î de tewirê PKKyî bena, 21ê Teşrîna Peyîne ya 2016î de Şehba de, lejkerdişêke de dinyaya xo bedilnena. 
 
Dadîya Leyla Paksoy (Zîlan Zozan Goyî) Makbûle Paksoy(60) ajansê ma rê derheqê ciwîya xo û kênaya xo de qisey kerd. 
 
'Zilmê dewlete dewam keno'  
 
Makbûle ard ziwan ke cuya înan tim di binê zilmê dewlete de derbas bîya û wina vat: "Tutîyîya xo ra ez zilmê dewlete dir rî bi rî menda, ez û keyeyê xo zî vera tehdayê dewlete şîyî Îskenderûn de ca bîyî, la vera tehdayî ma reyêk bîn verê xo da Qilebanî. Tutê mi zî di emro qij de no zilm nas kerd. Her tim serê keyeyê ma de girewtêne. Seba ke ma no qebûl nêkerd, ma qerar da ke ma agêrê serê herdê xo. Zilmê dewlete hema zî dewam keno." 
 
Makbûle dîyar kerd ke wayêk û birayêke aye zî tewrê PKKyî bîyê û nê çîyî vatî: "Birayê mi Abdullah Yaman 1995î de beşdar beno. Dima ke 4 serrî mîyanê hereketî de têkoşîn da lejkerdişêke de dinyaya xo bedilna. Dima ra waya mi Fehîme Yaman serra 1999î de beşdar bena. A zî 17 serrî weyra de mende û di serra 2016î de Kobanî de dinyaya xo bedilna. Birayê mi Alî Yaman zî seba ke ceza ro ci ame birnayîş bêçare mend verê xo da teverê welatî û no 25 serrî yo sirgun de yo. Wexto ma ameyî Qileban de ca bî zî polîsan xeylêk reyan seba birayê mi Abdullahî veyndayê mi û ey mi ra persayêne." 
 
'Vatişo peyîn: 'Dayê ez to ra hes kena' 
 
Makbûle eşkera kerd ke dimayê kênaya aye Leyla (Zîlan Zozan Goyî) serra 2015î de beşdar bena û nê çîyî vatî: "Kênaya mi Leyla roja ke beşdar bîne, ez verarde kerda û mi ra vat 'Dayê tu reyî vîrî ra mekere ez xeylêk to ra hes kena'. Vatişê peynî yê kênaya mi, mi rê kerd no bî. Dimayê waya mi Fehîme û dimayê 3 mengî pey ra zî kênaya mi Leyla dinyaya xo bedilna." 
 
'Wayîrê qerarî bî' 
 
Makbûle qal kerd ke kênaya aye tutîyîya xo ra heta beşdar bîya tu reyî ci ra lome nêkerdo û wina qalê kênaya xo kerd: "Her tim rîyê aye bi huwayîş bî. Xeylêk jîyatî bî û karê xo pirr û pak kerdê. Her şanî wexto ameyêne keye estûna mi verarde kerdêne. Lajê mi Ahmet Leyla ra xeylêk hes kerdêne. Tutê mi heminan Leyla ra xeylêk hes kerdêne. Vera ke têkilîyê Leyla bi wayan û biranê aye rê xeylêk cîya bî. Tu reyî zerra înan nêşiknayêne. Karê xo tu reyî rojêke bîn rê nêverdayêne. Tutêke xeylêk keyfweşe bî. Wayîrê qerarî bî. Merdimêke bi rêxistine bî." 
 
'Kênaya xo bi deyîra 'Mi xatir to ra nêwaşt' ana vîr' 
 
Makbûle da zanayene ke, a kênaya xo her tim bi deyîra 'Mi xatir to ra nêwaşt' ana vîr û dergî dana qiseyê xo: "Kênaya mi her tim deyîra 'Mi xatir to ra nêwaşt' goştarî kerdê. Wexto na deyîre akerdênê goştarî kerdêne. Mi ci ra vatê,  ti çirê na goştarî kena? Heta şî zî na deyîre goşdarî kerdêne. Na deyîra aye hema zî telefonê mi de esta û ez aye goşdarî kena. Wexto ke ez goşdarî kena kênaya mi yena vîrê mi. Wexto ma şîyêne festîvalê berxbirnayîşan zî mi ê merdimê ke ê cayî rê vatêne, nameyê mi Zîlane ya, Makbûle nîya. Mi vatêne ez nameyê Makbûle ra hes nêkena, nameyê Zîlane ra hes kena. Kênaya mi dimayê ke beşdar bî zî nameyê Zîlane ro xo rona. Seba mi nameyê xo Zîlan rona. Wexto ke mi eşnawit nameyê aye Zîlan a xeylêk keyfê mi ame. La zerrîya mi zî xeylêk vêşayêne. Heta ke ez saxebî ez o kênaya xo vîrî ra nêkerê. Ma xeylêk girêdayeyê yewbînan bî. Mi ci ra çi bivatêne, nêvatê ney, o kar ardêne ca. Her tim rîyê mi dayêne huwîyayîş. Tutêke xeylêk bi quwete bî. Rey-rey tewirê xebetê partî bîyêne. Heta ke ez bimrî tu reyî embazîya aye vîrî ra nêkena. Mi nêvatêne a kênaya min a. Mi vatêne a embaza min a. Ma têreyde şîyêne heme cayî û kar têreyde kerdêne." 
 
'Seba tehdayî fotografê aye nêviraşto' 
 
Makbûle peynîyê qiseyanê xo de wina vat: "Dimayê ke kênaya mi dinyaya xo bedilna, pey ra mi vat ez o fotografê aye cayê fotografkêşî de vejî. Seba gerîla bî û cilê serê aye de tu fotografkêşî, vera tersî fotografê kênaya mi nêvet. Ma ra vatêne, 'Ma nêeşkenê vejê'. La ez o heta peynî serê rêça kênaya xo de bî û ez nêtersena."