MERKEZÊ XEBERAN - Avûkata Heqê Cinîyan Şoxan Salih Mîrza, dîyar kerd ke vera hêrişê hemverê Mintiqaya Federalî ya Vaşurê Kurdistanî û averşîyayîşê sîyasî de cinî zî heqê xo yê bîyayîşî ra bêpar manenê û vat: "Mintiqa de qatil û hêrişkerdoxê cinîyan nînê muhakemekerdiş. Çîyêke cinîyî ciwîyenê nêvejîyenê werte. Ganî derheqê pawitişê cinîyan de xebatê cidî bêrê kerdiş." 

 

Hêrişê Dewleta Tirkî ke bi hetkarîya Partîya Demokrate ya Kurdistanî (PDK), hemverê Mintiqaya Federalî ya Kurdistanî de yenê ca domnenê. Seba averşîyayîşê sîyasî û hêrişan problemê cinîyan ke tu reyî nêameyo vînayîş, rewşa ewro de kewto talûke. Bi xusûsî şer û hêrişan de zafêr cinî û tutî mexdûr benê. Mintiqa de hûmara tehda û xo kiştişê cinîyan her ke şino zêdeyêr beno, derheqê averşîyayîşê sîyasî û rewşa cinîyan de Avûkatanê Heqê Cinîyan ra Şoxan Salih Mîrza qisey kerd. 

 

'Duştê neteweyê Kurdî de hêriş kenê' 

 

Şoxan destpêkerdişê qiseyanê xo de bale ante serê hêrişê Dewleta Tirkî û vat: "Hêrişê Dewleta Tirkîya serê her wareyê Kurdistanî de bi tewirêke wehşîyî dewam de yê. Bi behaneyê pawitişî hêrişê sînoran kenê. Nê hêrişî cuya Kurdan fînena mîyanê talûke. Sewbîna bi her tewirî hewl danê ke nasnameyê neteweyî yê Kurdî werte ra wedarê." 

 

'Ganî her çar perçeyan ra zafêrî veng bêro vejîyayîş' 

 

Şoxane, dîyar kerd ke tewr zêde hêrişan de cinî û tutî tesîr benê û wina fikrê xo ard ziwan: "Bêşik cinîyê Kurdî komela Kurdistanî de her tim serekê şorişî û xoverdayîşî yê. Seba nê yewî zî Dewleta  Tirkî tewr zêde hêrişê cinîyan ê azadîwazan kena. Vaşurê Kurdistanî de xeylêk sazgehî û rêxistinê sivîlî yê cinîyan duştê hêrişan de vejîyayî û çalakîyê cîyayî organîze kerdî. Bêşik hema zî hewldayîş û çalakîyê cinîyan ê duştê hêrişê hemverê Vaşurî de dewam kenê. Sewbîna tena Vaşur de ney, her hîrê perçeyanê bînanê Kurdistanî de zî çalakîyê şermezarkerdişî yê hemverê Tirkîyayî de yenê organîzekerdiş. Labelê çîyo ke lazim o, no yo ke ma her çar hetê welatî de veng zafêr berz bikerê." 

 

'Mintiqa de hûmara kiştişê cinîyan zêde bena' 

 

Şoxane pêwa hêrişê hemverê mintiqa de qiseyê  xo de bale ante serê hêrişê hemverê cinîyan de û wina qisey kerd: "Vaşur de dayeyê tehda û kiştişê cinîyan her ke şinê zêdeyêr benê. Ma nêeşkenê vajê ke tena mintiqayêke de cinî yenê kiştiş yan zî tehdayî dir rî bi rî manenê. Her wareyê dinya de cinî rastê şerî, tehdayî, kiştiş û bêaramîyî yenê. Cinîyî her tim di binê nameyê cîyayî de seke; dîn, sîyaset, sebebê keyeyî û bawerîyê kanî yê eşîrî, rastê tehdîd û çinîkerdişî ameyê. Çi heyf ke  Vaşurê Kurdistanî de cayê hîkayeyê xembarîyê kiştiş û îşkencekerdişê cinîyan o. Seba rewşa komelî, sîyasî û ekonomî, dayeyê tehda û kiştişê cinîyan her ke şino zêdeyêr beno. Vêşêrê nê heme serebûtan hetê qanûnî û heqê merdiman de tu ferzkerdişêke çinî yo. Yan zî Vaşur de ferzkerdişêk seke cinî bi tena sereyê xo wayîrê qerarî nîyê. Muhîm o ke duştê tehda û kiştişê cinîyan de Vaşur de qanûn bêro vejîyayîş. Labelê çi heyf bi nê hereket û lebatan hewl yeno dayîş ke cinîyî di mîyanê komelî de her wareyî ra bêrê dûrvistiş. Sewbîna nê het ra zî hinî qanûnî ameyê viraştiş." 

 

'Sûcdarî her tim heqdar vejîyenê' 

 

Şoxane ard ziwan ke kaosê Mintiqaya Vaşurî û Iraqî de beno sebebê zêdebîyayîşê tehdayî û kiştişê cinîyan û wina qal kerd: "Di mîyanê nê kaosan de cinîyî heqê xo yê asayîşî ra bêpar ê. Hetê muhakemekerdişê kerdoxan de problemê zaf cidî estê. Qatilê cinîyan vera hişmendîyê pederşahî û kanwazî ra heqdar yenê vînayîş. Bi nê tewirî kiştiş û îşkenceyê serê cinîyan de yenê meşrûkerdiş. Muhakemekerdişê kerdoxî û qatilan nêameyo ca coka cinî hîs nêkenê ke heqê înan yeno pawitiş û umîd nêkenê ke mîyanê keyeyî û komelê xo de bi tewirêke aştîyane biciwîyê." 

 

'Weşanayîşê xeberê kiştişê cinîyan qedexe yo' 

 

Şoxane, bale ante serê qedexekerdişê weşanayîşê xeberê kiştişî û xokiştişî û dîyar kerd ke bi nê şiklî yeno waştiş ke serê heme problemê cinîyan û kaosê mintiqa bêro padayîş û wina dewam kerd: "Bi na game hukmat hedef keno ke vernîyê neqlkerdişê serebûtê tehda û kiştişî pado. Nê tehdayî pirr ê, tena serê cinî de nîyê. Serê peroyê komelî de tehdapirrêyêk pîl esto. Gama cinîyî rastê tehda û îşkenceyî ameyî wazenê vengê xo berz bikerê, labelê ê bi nê qedexeyî yeno waştiş ke bêrê birnayîş. Yan zî no qerar birnayîşê vengê komelî û cinîyan o. Hukmat herinda ke xo problemê cinîyan ra verpersîyar bivîno hewl dano ke vernîyê berzkerdişê vengê cinîyan pado." 

 

'Duştê kiştişê cinîyan de ganî xebatê cidî bêrê kerdiş' 

 

Avûkata Heqê Cinîyan Şoxan Salih Mîrza, dîyar kerd ganî sîstemê îqtîdarî seke wezîfeyê xo yo exlaqî problemê hemverê cinîyan de bierjno û cezakerdişê sûcdarî û qatilê cinîyan de xebatêke cidî bikero û wina peynî ro qiseyê xo ard: "Seba ke ma bi sîstemî û rêxistinêke kar bikerê lazimî bi vilakerdişê hişmendîyê komela seyyewbînî û demokratîke esta. Lazim o ke ma bi nê tewirî bikewê her keyeyî seba vernîgirewtişê tehda û kiştişê cinîyan bêro padayîş xebatan bikerê. Ganî seba vernîgirewtena tehda û kiştişê cinîyan qanûnî bêrê vejîyayîş ke bi behaneyê tewir bitewirî destûr nêro dayîş ke cinîyî bêrê kiştiş. Peynîyî de heme talûkeyê ke ewilî serê cinîyan de estê, seba însanî talûkeyêke yo. Tehdîd tena serê cinîyan de nîyo, eynî wextî de serê cuye û komelîyê însanîyî de  tehdîdê pîlî estê."