Mizgîna ke tehlîye bî: Zîndanan de îşkence û tecrîd zêde beno

  • 13:18 26 Hezîrane 2022
  • NAROJANE
Melîke Aydin 
 
ÎZMÎR  - Mizgîn Çîçek da zanayene ke bi qerarê Heyetê Teqîbkerdişê Îdareyê îşkenceyê psîkolojîkî û tecrîdî yê zîndanan de giran beno, polîtîkayê pelçiqnayîşî û tersnayîşî dewre de yê, şert û mercî her ke şinê giran benê û venga hêsgirîyî kerd. 
 
Mizgîn Çîçek ke Qismê Mamosteyê Îlmê Komelî yê Unîversîteya Dokûz Eylulî ya Îzmîrî wenda, vera parekerdişê serê medyaya dîjîtalî ra amî destbendkerdiş û derheqê aye de bi îdîayê 'Endamîya rêxistine' 5 serrî û 3 mengî ceza amî birnayîş. Mizgîne di Zîndanê Cinîyan ê Şakranî de tepişte mende, 4 serrî û 8 mengî pey ra ganî bi şertê kontrolê edlî biameyêne veradayîş, la di 21ê Teşrîna Peyîne ya 2021î de Heyetê Teqîbkerdişê Îdareyî 10 mengî tehlîyekerdişê Mizgîne taloq kerd. 
 
Mizgîne ke rojê vîtarteyî de amî veradayîş, ajansê ma rê qisey kerd. 
 
Mizgîne vat ke yew metodê cezakerdişî ra 'Taloqkerdişê tehlîyeyan o' û wina derg kerd: "Qawuşa ma ci de bî, kerdê problem. Vatê sîyasî ra şêrê ya xosere. Seba ma bêrê tehlîyekerdiş ganî ma bişîyêne qawuşa xosere. La madeyêke wina çin o. Nê bi vatişî vanê. Fermîyî de çîyêke wina çin o. Cezayê disîplînî û grevê vêşanîyî zî kenê behane. Di qanûnan de cezaya verî nêbena bîyarê vernîyê merdiman. Merdimê ke 30 serrî yo tepişteyê estê. Ê zî vanê 'Ma do 30 serrî yê şima bîyarê vernîye şima'. 
 
'Çîyê heyetî de yenê persnayîş belgeyî de çinî yê' 
 
Mizgîne eşkera kerd ke heyet hinî persan persenê la nê persî dosya û belgeyê ameyê hadrekerdişî de ca nêgînê û wina vat: "Cewabê ke yenê dayîş, kenê qeydan. Serê nê ra zî cezaya disîplînî danê tepişteyan.  Nê polîtîkayê pelçiqnayîşî yê û tahdayî yê. Mi mektûbêke seba venga hêsgirîyî Mûrathan Mûnganî rê nuşt. Vera nê de cipersayîş ame akerdiş. Dosyaya mi de, ê estê. Ê sey 'Sîyakerdişê sazgehî' ameyî hemverê mi û tehlîyekerdişê mi taloq kerdî. Hurrîyet Dogan 10 mengî, yê Berrîn Aydin zî 9 mengî tehlîyeyê înan ame taloqkerdiş. Tepişteyê ke pabeyê tehlîyeyî yê zî, di binê nê rîskî de yê." 
 
'Muxatab nînê vînayîş' 
 
Mizgîne dîyar kerd ke rêxistinê komelî rê mektûbe nuştê, waştê mudurê zîndanî dir qisey bikerê û wina qal kerd: "La no waştişê ma nêame cewabkerdiş. Bi xusûsî ma nêeşkayî mudura yewine, Meltem Babaoglû dir qisey bikerê. Bi mengan o ma muxatab nêvînenê. Îdarekarê Komîsyonê Cigêrayîşê Heqê Merdiman ê Meclîsî û Heyetê Heqê Merdiman ê Walîyî yê Îzmîrî ameyî serdayîşê zîndanî û mi dir pêvînayîş kerdî. Mi vat waştişnameyê mi yê seba veradayîşê bi kontrolî nêkerdê vîyartbarîyî. No heqê sereyîn ê tepişteyî yo. Qebûl nêkenê zî ganî bikerê vîyartbarî. Behaneyê nê zî vera ez nêşîya qawuşa xosere. No zî bi nuştekî yeno vatiş." 
 
'Qawuşêke de 38 merdimî estê' 
 
Mizgîne beyanat kerd ke, nika qawuşêke de 38 merdimî manenê, hinî tepişteyî herd de rakewenê û qiseyê xo wina dewam kerd: "Ma waşt ma hinî derbasê qawuşa kinarî/leweyî bibê la red kerdî. Werdişan goreyê kapasîteyê qawuşî nêdanê. Bi terzê tehdîdwarîyî qisey kenê. Vanê 'Dewlete şima weyî kena'. Tepişteyê nêweşî bi mengan sewq nêkenê. Nê prosesî de nêweşîyî giran benê. Wexto lezkî de mudaxale nîno kerdiş, nêweşîyî kronîk benê. Nêweşê qansêrî Fatma Ozbay, Gulser Ozbay, Guler Bîlen û Hayrîye Yagbasan nêweşîyê înan kronîkê. Nê embazê ma 30 serrî zêde yo tepişte yê. Dadîyê 60 serrî zêde emrê înan estê. Hasne Bûlût her tim nêweş a, ganî çimanê xo ra emelîyat bibo. Nêweşa şekirî ya, ganî werdê tîyabetê boro. Wexto peyîn de ê ke ameyî heme dadî bî. Embaza ma Esmer Ayaz seba didanan şî nêweşxane. Hekîm derzenî dano piro û vano hinî xo derg bikere. La cendirmeyî kelepçe kenê, Esmere qebûl nêkena û serê nê de bi zor kelepçe kenê. Destê aye birindar beno. Hekîmê revîrî rapor dayo. Pêwa nê cipersayîşêk nêame destpêkerdiş." 
 
'Polîtîkayê pelçiqnayîşî û tersnayîşî' 
 
Mizgîne da zanayene ke sîstemê telefonî yê newe de problemî yenê ciwîyayîş, sewbîna telafîyê wexto ke vindî beno zî nêkenê û dewamîyî de binpaykerdişî wina rêz kerdî: "Ma demê pêvînayîşan de qaxûyan ciwîyenê. Eke roja pêvînayîşî bi telefon problemê înternetî çareser nêbo, o heqê ma vêşeno. Seba tepişteyê sîyasî heqê telefonî yê bi dîyayîşkî çinî yo. Qawuşan de ankesorî estê. Verî ma şîne korîdoran, la nika tam îzolasyonêk esto. Pêvînayîşan de gardîyanî heqaretwarî qisey kenê. Dadîyê ma bêerj kenê. Qert û mektûbê ke yenê şawitiş nêdanê ma." 
 
'Venga hêsgirî' 
 
Mizgîne eşkera kerd ke tembûr û gîtar bi behaneyê asayîşî arê dayê, hîrê hewteyî ra reyêk danê, qelemê renginî kantînan de nînê rotiş û wina peynî ro qiseyê xo ard: "Wazenê tepişteyan komelî ra bibirnê. Seba ke aktîvîteyan werte ra wedarê îşkenceyo psîkolojîk kenê. Dêsan de fotograf aleqnayîş sûc o, beno sebebê cipersayîşî. Seba kitabê Kurdkî ma xeylêk hewl danê. Ez venga heme merdiman kena ke duştê şertê zametî yê zîndanan de bi hêsgir bê. Şertê zîndanan her ke şinê giran benê."