Marta Somek

 

STENBOL - Parlamentera HDPyî ya Stenbolî Zuleyha Gulum da zanayîş ke îqtîdar seba ke têkoşînê cinîyan ra bêzar beno û  hewl dano ke parlamenterîya sîyasetmedarê cinîyan ê kurdan peynî bikero û Zuleyhaye hemverê nê polîtîkayan de venga têkoşîn û paştdayîşî kerd.

 

12ê Hezîrane de bi waştişê azadîya fîzîkî ya Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî Çalakîya Gemlîkî ameye kerdiş û rayîr ra şîyayîşî de pêwa parlamenteran hêrişê xeylêk kesan ame kerdiş. Hemsereka pêroyî ya DBPyî Salîha Aydenîze hemverê  şîdetê polîsan de pawitişê cewherî kerd û bi nê bahaneyî dir Wezîrê Karê Zereyî Suleyman Soylu, Salîha hedef girewt û derheqê aye de 5 fezlekeyî ameyî amadekerdiş. Komîsyonê amadekarîyî 5 temmuze de kombîyayî kerd û pawitişê Salîhaye, Serekwekîla Koma HDPyî Meral Daniş Beştaşe kerd.

 

Rapor do pêşkêşê Komîsyonê Têmîyan bêro kerdiş

 

Komîsyonê Amadekarî 6ê Temmuze de kombîyayîş kerd û kombîyayîş de derheqê peynîkerdişê parlamenterîya Salîha de qerarê amadekerdişê raporî de girewt. Komîsyonê Amadekarî pêwa şerhê muxalefetî, raporê ke do seba peynîkerdişê parlamenterîya Salîha amade bikero do pêşkêşê Komîsyonê Têmîyanî bikero. Parlamentera HDPyî ya Stenbolî Zuleyha Gulum derheqê babete de qisey kerd.

 

Têkoşînê cinîyan ke sere nîno tewênayîş  

 

Zuleyha dîyar kerd ke no demêk derg o, cinî bi pêlê hêrişî dir rî bi rî yê û îqtîdar têkoşînê cinîyan ê kurdan, femînîst û LGBTyijan ra bêzar o. Zuleyha wina vat: "Hereketê cinîyan tu wext fek têkoşîn ra vera nêdayo. Demê OHALî de yê ke ewil vejîyayî kuçeyan cinî bî. Seba nê zî hereketê cinîyan tedayêk pîl serê îqtîdarî de kerd. La îqtîdar eksê ci wazeno ke serdestîyê tewr zêde girs bikero. Wazeno ke cinîyan hepsê keyeyî bikero, modelê cinîya makul awan bikero. Şima nêeşkenê welatêkê de cinîyan bêveng bikerê."

 

Wazenê îrade û têkoşînî muhakeme bikerê

 

Zuleyha sewbîna bale ant serê dewaya kumpasî ya Kobanî û vat: "Çalakî û têkoşînê cinîyan ke sîstemê hemserekîye, 8ê Adare, 25ê Teşrîna Peyêne ser o yenê muhakemekerdiş. Îradeyê cinîyan û têkoşînê cinîyan yeno muhakemekerdiş. Îqtîdar nêwazeno ke cinî mekanîzmayê qerarî de ca bigîrê."

 

'Tewr zêde cinî hedef de yê'

 

Zuleyha qiseykerdişê xo wina dewam kerd: "Her ca de tewr zêde cinî hedef yenê girewtiş. No demêk derg o hemverê partîya ma de hêrişî yenê kerdiş. Bi qeyûman dir mudaxaleyê ewilî hemverê sîstemê hemserekîye bi. Vernê de sazgehê cinîyan padayî. Mekanîzmayê ke cinîyan xurt kerdêne, werte ra wedarnayî. Ewro zî hêrişê parlamenteran kenê. Verê zî parlamenterîya Leyla Guvene peynî kerdî û nika zîndan de ya."

 

Qerarî bi talîmat yenê dayîş

 

Zuleyha bale nat serê wedaritişê destnêdayîşê Semra Guzele û vat: "Parlamenterîya aye peynî nêbîya la seba destnêdayîş ameyo wedaritiş, nêeşkena wezîfeyê xo bikera. Nika zî derheqê parlamentere Salîha de cipersayîş dayî destpêkerdiş û nê zî Komîsyonê Binî ra qerar vetî. Do nika netîceyê cipersayîşî berê komîsyona binî. Cayo ke tewr peyîn qerar bêro dayîş, Meclîs o. Ma nika ra zanê ke do qerar senîn bo. Seba ke têkoşînê cinîyan ra bêzar ê. Seba ke hukm destê înan de yo, qerarê winasî danê û seba ke têkoşînê cinîyan ra bêzar ê, hewl danê ke parlamenterîya înan peynî bikerê."

 

Rolê têkoşînê cinîyan ê kurdan

 

Zuleyha tewr peyîn wina vat: "Cinî, xêrê têkoşînê cinîyan ê kurdan de cayêko muhîm de yê. Feshkerdişê Peymana Stenbolî çi bo, peynîkerdişê parlamenterîya Salîha zî o yo. Canêardişê qanûnê 6284,  qedexekerdişê kurtajî, peynîkerdişê parlamenteran, tepiştişê parlamenteran eynî çî yo. Hêrişo ke ameyo kerdiş, hemverê ma pêrunan o. Hemverê nê de zî cinî bi paştdayîş û hemkarî têkoşîn xurt bikerê. Seba ke hêriş ma pêrune rê ameyo kerdiş."