Rabîa Onver

 

WAN - H.D. ya ke camêrdo bi nameyê A.D. dir ameye zewicnayîş, rastê şîdetê fizîkî û psîkolojîkî ameya. H.D. bi di tutanê xo dir camêrdo ke ci rê şîdet kerdêne terk kerd, vana; "Nêwazena bimirî" û venga paştdayîşê cinîyan kerd.

 

Goreyê dayeyê serra 2021î yê Fonê Nifûsî yê Neteweyê Yewbîyaye (UNFPA) Tirkîya de 25 serrê peyînî de her 5 cinîyê ke mabêne 18-45 serrî de 1 tutîya xo de ameya zewicnayîş. Her 3 cinîyê ke emrê qij de zewicyayê 1 tutîya xo de bîya dayîke, nîmeyê nê zewecan de zî cinîyan rê şîdet ameyo kerdiş. Yew a kesan ke tutîya xo de ameya zewicnayîş û dimayê ke zewicyaya wextêko qilm de şîdet ci rê ameyo kerdiş H.D. ya. H.D. bi nameyê A.D.yî dir ameya zewicnayîş û 3 serrî yo hetê eynî kesî û keyeyê ey ra rastê şîdetê fîzîkî û psîkolojîkî ameya. H.D.ya ke waşt A.D.yî vera bido, seba nê waştişî, îşkence ci rê ameyo kerdiş.  H.D.ya ke bi di tutanê xo dir seba şîdetê sîstematîk ke ci rê ame kerdiş keye ra vejîya, têkoşînê cuye dana. H.D.ye qalê şîdetê ke ci rê ameyo kerdiş û têkoşînê xo yê cuye kerde.

 

'Wextê di ganeyî de ez tim rastê şîdetî ameya'

 

H.D.ya ke bi nêzdî yê 3 serrî yo  hem rastê şîdetê psîklojî û hem zî fizîkî yena, dîyar kerd ke wexto şîya sûke û lazimîyê xo girewta, rastê şîdetê ewilî ameya. H.D.ye wina qalê şîdeto ke ci rê ameyo kerdiş kerd: "Pawitişî de engişta min a mêyanên peyser berd û engişta mi şikite. Ey mi nêberd nêweşxane zî. Ez 2 rojan wina menda. Wexto ke engişta mi mor û sîya bî, o tersa û mi berd nêweşxane. 2 serrî ceza mi rê ameye birnayîş, ez bi kênaya xo ya 4 serrî dir zîndan de menda. Wexto ke ez zîndan de bîya, dayîka ey seb ake ez zîndan de bîya, telefonê pîyê mi kerdêne û seba mi vatişanê xiraban vatêne. Wexto ke cezaya mi qedîya û şîya keye zî keyeyê mêrdeyê mi her tim ey vera mi kerdêne sûr. Sebeb zî o bi ke seba ez kewta zîndan şerm kerdêne. Ez o wext digane bîya û pêwa nê her roje şîdet mi rê ameyîne kerdiş. Pêwa ke keyeyê mêrdeyê mi rewşa mi dî zî vengê xo nêvet."

 

'Ez nêwazena bimirî'

 

H.D.ye dîyar kerd ke seba şîdet dîya waşta ke fek A.D.yî ra vera bido û vat: "Reya peyîn mi vat, ez wazena to vera bidî, la ey qebul nêkerd û sereyê mi şikêna. Sereyê mi rê 6 kêlî eştî. Seba ke ez her tim rastê şîdetî ameyîne, êdî mi nêeşkayîne xo bigîrî. Mi îmkan dî û pêwa tutanê xo keye ra remaya. Ez veradayîş wazena û ez o no bikerî. Nê prosesî de ez seba asayîşê xo bi qesawet a. Ez nêwazena bimirî."

 

H.D.ye venga hîsgêrîye sazgeh û dezgehê cinîyan rê kerd û vat: "Nika ez wazena nê şîdetî werte ra wedarnî. Sereyê mi ewro şiknaye yo, siba beno ke tewr xirab bibo. Beno ke o mi bikişo zî. Ez nêwazena bimirî û venga hetkarî kena."