'Qirkerdişê xoza yeno meşrûkerdiş'

  • 11:38 25 Temmuze 2022
  • NAROJANE
 
Sema Çaglak
 
ŞIRNEX - Hemsereka HDPyî ya Cizîrî Zîlan Ecevît, dîyar kerd ke hemverê xoza û cografyaya kurdan dirîyêkê verê çiman de est o û vat: "Binê nameyê mintiqaya meşrû de, qirkerdişê daran yeno meşrûkerdiş."
 
Birnayîşê daran ke mintiqaya Besta, Koyê Cûdî û Gabarî yê Şirnexî dabî destpêkerdiş, bêmabên dewam keno. Pêwa nê qirkerdişî selahîyetdarî bêvengîya xo pawenê. Heta nika bi hezaran darî ameyê birnayîş. Hemverê nê qirkerdişî de bi rayberîya Baroya Şirnexî, Komeleya Heqê Merdiman (ÎHD), Huqûqnasê seba Azadîye (OHD), Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) Odaya Doktoran ê Tirkan (TTB), KESK, TMMOB û Komeleya Xozayî ya Cizîrî komîsyonêkê ame awankerdiş.
 
Derheqê qirkerdişê daran û komîsyonê Hemseraka HDPyî ya Cizîrî Zîlan Ecevît qisey kerd.
 
‘Qirkerdişêk verê çiman de est o'
 
Zîlane, dîyar kerd ke no demêk derg o xozaya mintiqa yena qirkerdiş û vat: "Tena nê prosesî de ney, bi desan serran o xoza û welatê ma yeno rijnayîş û veşnayîş. Verê bi hawayêke nimite ameyîne kerdiş, la êdî bi hawayêke eşkera û seba rant bi dest bikerê xozaya ma qir kenê. Bi hawayêke sîstematîk darê m ayenê birnayîş û bi desan kamyon û TIRan bajaranê metrepolan rê yenê şawitiş. Heta nika nê darî şinê ça de, ça rê yenê şawitiş û bi çi amancê nê kenê dîyar nîyo. Îqtîdar zî heta nika derheqê qirkerdişê de tu zanayîşêkê fermî nêda yo."
 
‘Demografyayê mintiqanê kurdan de kay kenê'
 
Zîlane bale ant serê qirkerdişê daran û vat: "Pêwa qirkerdişê “ xozaya mintiqa, wazenê ke demografîyê mintiqa zî bivurnê. Welatijê tîya debara xo bi rez, baxçe û pesdewarî kenê. Bi çinkerdişê xoza dir no zî werte ra yeno wedaritiş. Welatijan bi nê şiklî bi vêşanî û feqîrî dir rî bi rî verdenê û amanc kenê ke şarê na mintiqa koçê bajaranê metropolan bikerê û girêdayê sîstemê xo bikerê."
 
‘Qirkerdişê xoza yeno meşrûkerdiş'
 
Zîlane, dewam de wina vat: "Xozaya kurdan seke wareyêko terorî ramojnenê. Bi nê talankerdiş û rijnayîşê xozaya mintiqa yena meşrûkerdiş. Gama ke hetê Tirkîya de qirkerdişêkê xoza yeno kerdiş, her het ra reaksîyon û nêrazîbîyayîşê pîlî yenê ramojnayîş. La qirkerdişê xozaya kurdan de eynî reaksîyon û nêrazîbîyayîş bi ca nînê. Bi vengîya xo ya hemverê nê qirkerdişî tesdîq kenê. No qirkerdiş hemverê mintiqaya kurdan de tena bi birnayîşê daran dir sînordar nîyo. Sewbîna bi projeyê HES, viraştişê awbendan, ocaxê komîr û bi projeyê termînalan xoza yena çinkerdiş. Her bajarê kurdan de qirkerdişêk est o û no qirkerdiş binê mintiqayê asayîşî de yeno meşrûkerdiş. Yê ke nê qirkerdişî rê bêveng manenê zî benê şîrîkê nê qirkerdişî.”
 
‘Hemverê nê qirkerdişî de komîsyon ame awankerdiş'
 
Zîlane tewr peyîn bale ant serê awankerdişê komisyonê hemverê birnayîşê daran û vat: "Hemverê nê qirkerdişî, bi sazgeh û rêxistinê mintiqaya Botanî de ma komîsyonêkê awan kerd. No komîsyon pêwa heme pêameyîşê  xo, do demo bêro de hemverê nê qirkerdişî de tewir bi tewir bername û çalakîyan bikero. Goreyê nê bernameyî zî ma do hemverê qirkerdişê xozaya xo vengê xo tewr berz bikerê. Yê ke vanê ma xoza pawenê, ma înan dawetê bernameyanê xo yê hemverê qirkerdişê xoza kenê."