‘Gelo asayîş bi birnayîşê daran yeno girewtiş?’
- 13:00 2 Tebaxe 2022
- NAROJANE
STENBOL - Aktîvîstê Ekolojîyî ke reaksîyon vera talanê bi destê leşker û qoricîyan Şirnex de yeno kerdiş, dayî û dîyar kerdî ke ganî hemverê nîjadperestîyê ke heta ekolojî şîyo destûr nêro dayîş û hemverê qirkerdişî heme hetî reaksîyon ramojnê, vengê xo berz bikerê.
Şirnex, Cudî, Gabar û mintiqaya Besta de bi destê qoricîyan û binê kontrolê leşkeran de bi di serrî yo qirkerdişê daran yeno kerdiş. Besta de bi des hezaran darê mazî hetê qoricîyan ra yenê birnayîş û çinkerdiş. Besta de dewê Keniyamîr, Birateto, Birapeşo, Deyndarok, Cinîwer, Belûzer, Rîsor, Serêrû, Tîkera, Qûrteka Pêşya, Girêdeyincê, Şerevan, Xirtkbestê û Navyane de birnayîşê daran dewam keno. Her roj 20-25 kamyon û tirî yenê pirrkerdiş û vejenê teberê bajarî. Goreyê Baroyê Şirnexî, 7 mengan de se ra 8 daristanî çinî bîyê.
Hêrişêkê topyekun
Aktîvîsta Ekolojî û Pawitoxa Valîdebag Aysel Okan Hoşgît derheqê qirkerdişê xozaya mintiqa de yeno ciwîyayîş, reaksîyon mojna ra û dîyar kerd ke mintiqa de hêrişêk topyekun babeta vatişî ya û vat: “Xora hêrişê merdiman kenê û kamufle kenê. Bêguman talanê xoza newe dest pênêkerdo. Hema ma dest bi pawitişê daristanan nêkerdibi, înan ameyîne birnayîne û berdêne rotêne. Seba nê zî vatêne terorîstî yenê xo niminenê û bahaneyê tewir bi tewir vetêne werte. Bi no hawa zî daristanî seba dewlete sey tehlukeyêkê pîl mojnayîne û dest bi qirkerdişan kerdî. Şarê Kurdî seba têkoşînê heqê xo dayê, têkoşînê ekolojîkî rê dem dayê û na rewşe serranê 90î de vuryayo û hetê ekolojîk de têkoşîn rî dayo.”
Polîtîkayê şerê xususî
Aysele dîyar kerd ke beşêkê kesê ke bajaranê Rojawanî de yê bi propangandaya dewlete ra bawer kenê û wina vat: “Dewlete her serebûtî bi terorî dir girê dana û hukmêkê wina bi komelî dir peyda beno. Her çar hetê welatî de seba rantî qirkerdişî yenê ciwîyayîş. Bi hawayêke çimsûrî hêrişê wareyê cuye û ganeyan kenê. Mintiqa de dewlete polîtîkayê şerê xususî kena. Herra înan lêşin kena. Xora mintiqa wina mintiqayêke zêde darî ci de bê nîya la yê ke estê zî qetil kenê. Bi armancê mintiqa veng bikerê, wina kenê.”
‘Qirkerdiş binê nameyê asayîşî de kenê’
Aysele qiseykerdişê xo wina qedêna: “Qirkerdişî binê nameyê asayîşî de kenê. Xêrcê talankerdişî çîyêk bîn çin o. Eke şima asayîşê înan gênê, o wext ê merdiman azad bikerê. Wa mintiqa bikerê zergûn. Saba asayîşî darî yenê birnayîş? Bêguman zûrê înan vejênê werte. Nîjadperestî heta ekolojî zî şîyo. Reaksîyonê seba bajarê rojawayê Tirkîya yenê dayîş, seba mintiqa nînê dayîş. Zîhnîyetêkê ‘Rojhelat se beno wa bibo’ est o. Pêro xoza pawitoxî ganî seba qirkerdişê daran veng vejê. Her çî bi yewîye mumkin o. Ez her kesî dawetê têkoşînî kenê.”
‘Dewletêke pê bawerî biba çin a’
Ekolojîste Aktîvîste Nesrîn Aslan zî wina vat: “Darî her ca de dar ê, ganê înan zî est o. Her tim rewşa talanî est a. Daranê uca gênê û benê. Binê nameyê asayîşî de kenê. Seba ê mintiqayan bêmerdim verdê nê kenê. No mantikê îşxalkerdişî yo. Heq û huqûqêkê xozaye est o. Nê çîyê ke yenê kerdiş cînayet ê. Seba pereyî hende rant ganî nêro kerdiş. Ganî tu kes hemverê nê de bêveng nêmano. Ez venga heme kesî kena ke hemverê nê talanê Şirnexî de bêveng nêmanê. Ewro uca do siba zî cayêk bîn de bo. Ganî bi xususî mintiqa de bêro taqîbkerdiş.”