Melîke Aydin

 

ÎZMÎR - Cinîyan dîyar kerdî ke problemê tewr muhîmî yê welatî perwerde, vînîkerdişê ehlaqî û şexsbîyayîşî û problemî girêdayeyê yewbînan ê. Sewbîna dîyar kerdî ke seba problemî çareserîyêke mende lazim o.

 

Tirkîya ke bi her hetî ra krîz serdest bîyo, seba her kesî problemê esasî yan zî muhîmî estê. Ma zî cinîyan ra tewr muhîm ê welatî pers kerd. Cinîyan cewabê ewil ke ame hişê înan qal kerd û cewabê sey ‘perwerde û ekonomî’ vejîyayî vernî. Sewbîna dîyar kerdî ke problemî pêro girêdayeyê yewbînan ê.

 

‘Çareserîyêke mende lazim a’

 

Kaybaze Ozge Gunay Goze vat, eke sewîyeya perwerdeyî berz bibîne do problemî hende giran nêbîne û vat: “Ganî problemê perwerdeyî bêro çareserkerdiş. Seba kesê başî kar ra fêm nêkenê,  pozîsyonê îdarekarî de yê, her tim sîstem vuryeno. Bêliyakatî zî bêperwerdebîyayîşî bi ca yeno. Çareserîya her çî şarî ra derbaz bena. Sîstemêkê hende şaş est o ke sîstemo ke ma derbaz benê, demokrasî şaş dewam keno ke vurnayîşê îdarekarîyê bîyaye zî no problemî çareser nêkeno. Yanî ganî çareserîyêke mende bi ca bêro.”

 

‘Problem ekonomîye yo’

 

Karkera keyeyî Fîgen Kanit zî na babete de wina vana: “Krîzê ekonomî, problemo esas o. Ez pereyê ke gêna nêeşkena debara xo bikerî. Bi 3-4 mengî peynî yo ke ma nêeşkenê çîyêkê bigîrê. Mêrdeyê mi nêweşê diyalizî yo. Ma nêeşkenê çîyêkê ra feyde bigîrê. Welatê xerîbî de şer vejêno, tesîr serê ma de zî keno. Şar aciz bîyo.”

 

‘Çareserî bi komelî mumkin a’

 

Dîlek Aykanat ke karê muhasebeyî kena wina qal kerd: “Kes êdî nêeşkeno xo biresno xidayan zî. Tutî weş wey nêbenê. No proses esas de yewbînan wey keno. Eke welat baş nêro îdarekerdiş, ekonomî xira bena û heq û huqûq zî nêmaneno. Ganî vernîya her çî bîyayîşê problemî bêro qebulkerdiş. Her tim şer est o û merg est o. Ma eşkenê bi hezaran problemî rêz bikerê. Tena çîyêkê nêyo. Kiştişê cinîyan zêde bîyê. Çareserî tena sîyasetmedarî nêyê. Ganî bi komele, bi psîkiyatrîstan dir bi pêro komelî dir komxebat bêro kerdiş. Heqê cuya merdiman senîn eşkeno bêro  qestkerdiş. Problem esas de perwerde yo. Ganî çareserîyêke pêro komelî hewênena bi ca bêro.”

 

‘Problemî nênê çareserkerdiş’

 

Muazzez Dîle ke unîversîta qedênaya zî dîyar kerd ke  problemê tewr pîlî yê Tirkîya o yo ke problemî qet nênê çareserkerdiş. Muazzeze wina qal kerd: “Ez tena çimeyêke nêmojnena. Çimeyê problemê komelî yo. Problemê betalî, qesawetê ekonomî, perwerde û edeletî estê. Cinî nêeşkenê bi rehetî kuçeyan de bigêrê. Ganî komel bivuryo. Ganî sewîyeya perwerdeyî bêro zêdekerdiş.”

 

‘Vînîkerdişê ehlaqî’

 

Wendekera unîversîta Pelîn Beyazadam zî vat: “Girêdayê etîkî problemo tewr muhîm perwerde yo. Vînîkerdişê ekonomî, tesîr serê erjê ehlaqî û etîkî kerdo. Vînîbîyayîşê erjê ehlaqî problemêkê mujîm o. Komel ameyo sewîyeya vînîkerdişê ehlaqî. Problemî girêdayeyê yewbînan ê. Seba nê ganî her kes perwerdîyêkê merdimayî bigîro. Ganî sîstem bivuryo,  polîka bivuryo û perwerde ehlaqî bo.”