Melîke Aydin

 

MERKEZÊ XEBERAN – Cinîya bi nameyê A. ya Îranije da zanayîş ke dimayê Jîna Mahsa Amînî ya Îran de bi îşkence ameye qetilkerdiş dima protestoyî welat de ameyê destpêkerdiş û welatê bînî yê dinya de vila bîyê qels ê û reyna zî çalakîya cinîyan cesaret da camêrdan. A. Venga paştdayîşî heme şarê Tirkîya û dinya kerd.

 

Îran de Jîna Mahsa Amînî hetê polîsê ehlaqî yê girêdayeyê rejîmî ra bi îşkence ame qetilkerdiş û çalakîyê dimayê nê welat de destpê kerdî, dewam kenê. Hûmara kesê ke dinyaya xo bedelnenê, yenê remayîş, yenê destbendkerdiş yan zî agahî nêna girewtiş, zêde benê. Seba rejîmê Mollayî ke welatî rê 43 serrî yo yeno ferzkerdiş, 4 mîlyon kesî welat ra koç kerd û beşêkê pîlî nê diyar kenê ke no koçberîyê mezgî yo.

 

Cinîya bi nameyê A. Ke Îran ra koçê Tirkîya kerda û seba asayîşê xo nameyê xo nêda, hem çîyê cuyaya û hem zî prosesê peyîn ajansê ma rê neql kerd.

 

A. dîyar kerd ke feqîrî bi giranî cuyaya, asayîşê aye çinbîyo û  dîyar kerd ke têkoşînê cinîyan ê Îranî dewam keno, cesaret dano camêrdan. A. derheqê destbendkerdiş û hûmara merdişan de qisey kerd û vat, şarê Îranî hem şarê dinya zî hem Tirkîya ra paştdayîş paweno.

 

‘Şar feqîr o, asayîşê înan çin o’

 

A. qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke serrêke yo Tirkîya de û wina vat: “Tehran de hîrê rey, pêser dizdî kewtî keyeyê mi. Seba ke feqîrî esta, dizdî zêde ya. Emniyet înan pîl keno. Polîsan tu wext hetkarî nêda mi. Ez 5 aşmî depresyon de menda. Mecbûr menda ke bêrî Tirkîya. Ez tîya ra zî êdî nêvejêna. Tehran de tena ciwîyayîne. La ez keyeyêkê de zî biciwîyayîne, kuçe de bi waye û birayê xo reyde zî bicîwîyayîne, do nê çî bi ameyîne sereyê mi. Ez şîya verê polîsan la kesî hetkarî nêda mi. Tenê dizdan wey kenê.”

 

Çalakîya cinîyan cesaret da cinîyan

 

A. qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Bi 20 serrî yo Îran de hemverê rejîmî de şer yeno kerdiş û cinî şertê giranan de ciwîyenê. Bi zor hîcap danê cinîyan ra. Ez seba çalakiyê welatî bi qesawet a. Camêrdî verê tersayîne. Nika ê zî paştdayîş danê cinîyan. Vanê ke beno rojêke kênaya mi, cinîya mi sey Mahsa Amînî bo.”

 

Binê nameyê dînî de teda

 

A. vat binê nameyê dînî de hem tedayan şarî kenê, hem zî feqîrî ferz kenê û vat: “Teber de verê çimanê merdiman de tutan kişenê. La ozrêk zî nêwazenê. Serra vîyarte dayî teyareyê raywanan ro. 178 kesî dinyaya xo bedelnayî. Cinî û tutî merdî. Îran heqerat şarê xo rê keno.”

 

‘Nêeşkenê rastîyan biniminê’

 

A.  tewr peyîn wina vat: “Ma serra 2022ine de yê. La înternet qedexe kenê. Seba ke însanan kişenê. Ceyran birnenê. Polîsan vat, Mahsa krîz derbaz kerdo la eynî wextî de ame vatiş ke sereyê aye de di şikinayîşî bîyê. Rojnamegero ke nê da eşnawitiş, ame tepiştiş. Kes nêzano berdo ça. Yeno vatiş ke, tewr tay 60 cinî û 16 polîsî merdê. Nêzdîyê 500 kesî destbendkerde yê. Do hîna zêde bibo. Polîsî vanê ma kişenê û ma hesab nêdanê kesî.  Ez wazena namdarê Îranî qisey bikerê. Wa nêtersê. Bi 43 serrî yo ma tersenê. 4 mîlyon kesî koç kerdo. Xeylê xo yê wendeyê. Ma nêtersenê, dinya paşta ma de ya. Ma cinîyan ra paştdayîş wazenê. Ewro ma yê, siba do dore bêro şima. Wa namdarê Tirkîya paştdayîş bidê ma. Wa hunermend û roşnvîrî bêveng nêmanê. Keremê xo ra paştdayîş bidê ma.”