Derya Ren

 

MÊRDÎN - Parlamentera HDPyî ya Mêrdînî Pero Dundare da zanayîş ke komployê mîyanneteweyî yê 9ê teşrîna verêne de hemverê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî de bi ca ameyo, destpêkê 3in şerê dinya yo û wina vat: “Bi komployî dir waştî têkoşînê şarê Kurdî çin bihesibnê û serê têkoşînî biniminê. Waştî çîyê ke Zîlan, Dêrsimî de kerdê, reyna bikerê. La ser nêkewtî."

 

Gama yewin ê komployê hemverê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî çalakîya suîkastî yê 6ê Gulana 1996ine de ame eştiş. Hewldayîşê suîkastî zî prosesê adirbestê ke PKKyî îlan kerdibi de bi ca ame. No suîkat hetê şarê Kurdî ra sey çinkerdişê destkewtişan ame şîrovekerdiş. Hemverê polîtîkayê tasfiye û hewldayîşê suîkastî hemverê Rayberê PKKyî, Zeynep Kinaci (Zîlan) 30ê Hezîrana 1996ine de çalakîya fedayî kerd û peynîya cuya xo ard.

 

Komployê mîyanneteweyî yê hemverê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî 9ê teşrîna verêne 1998ine de Sûrîye ra vejîya, dest pêkerd û 15ê Sibata 1999ine de ardî Tirkîya. Komplo kewt serra 24ine. Komployê mîyanneteweyî yê binê kontrolê Dewletê Yewbîyayeyî yê Amerîka (DYA)  û 40 hêzê mîyanneteweyî yê cide ca girewtêne, bi ca ame. 1999ine de bi hemkarîya Swîsre û Kenyayî komplo dewam kerd û heta 15ê Sibata 1999ine bi ardişê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî yê Tirkîya dewam kerd.

 

24 serrî yo Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan binê tecrîdî de yeno tepiştiş û 25ê Adara 2021î ra heta nika agahî Ocalan û tepişteyê verê ey de Veysî Aktaş, Omer Hayrî Konar û Hamîlî Yildirimî ra nêna girewtiş.

 

Parlamentera Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) ê Mêrdînî Pero Dundare derheqê babete de ercnayîş kerd.

 

‘Komplo destpêkê hîrên ê şerê dinya bi'

 

Peroye da zanayîş ke bi komployî çi ame hedefkerdiş, vejîya werte û 6ê Gulana 1996in de nimûneyê somut dîyê û vat: "Şexsê Abdullah Ocalanî de Rojhelatê Mîyanên de prosesê şerî dayî destpêkerdiş. 1993ine de dimayê adirbestî, komplo dest pêkerd û heta 1999ine bi hawayê cîya bi operasyonan ame kerdiş. Birêz Ocalan vano, bi komployê 9ê teşrîna verêne de 3in şerê dinya ameyo destpêkerdiş. Nika esasê krîz û kaosê Rojhelatê Mîyanên destpêkê komployî ra yeno. Bi komplo waştî ke şarî kurdî û têkoşînê înan çin bikerê. Çîyê ke Zîlan û Dêrsim de kerdî, waştî tîya zî bikerê."

 

Vatişê ‘embazî û embazîya qelse’

 

Peroye dîyar kerd ke sîstem têkoşînê têkoşînê azadîya şarê Kurdî sey, ‘serewedaritişê 23ine gêno dest û wina vat: “Bi nê dir waştî ke îradeyê şarê Kurdî werte ra wedarnê. Tirkîya nê bi tena sereyê xo nêkerd. Nêeşkayîne bikero, semedo ke Tirkîya tu wext nêeşka hemverê xoverdayîşê şarê Kurdî de vindero. Semedê hêzê mîyanneteweyî her tim ant verê xo.  Ma tu wext rolê DYA, Rûsya, YE û welatê Ereban komployî de peygoş nêkerd. Ma zanê ke nê komployî de engişta hêzê tasfiyekar zî esto. Nimûne PDK û hîn tevgerê Kurdî ke waştî Kurdan parçe bikerê zî nê komployî de xeylêk bi tesîr bî. Birêz Ocalan demo ke esîr ame girewtiş,vatişê ‘embazîya qels û embazîye’ semedê nê kerdêne."

 

  'Şarê dinya felsefeya Birêz Ocalanî nimûne gêno' 

 

Peroye daye zanayene ke wexto ke prosesê komployî destpêkerd şar çalakîyanê girdan pê ard û wina dewam kerde: “Wexto ke komplo kewt dewre ez zindan de bî ya. La zerre de zî û teber de zî çalakîyê girdi pê ameyî. Îradeyê zaf girdi vejîyayî raşte. Komplo kayêko vera şarê kurdî bî ke kurdan reyde ame kaykerdiş. Hem zerre de û hem zî teber de waştî ke vernîya têkoşînê şarê kurdî bêro padayîş. Birêz Ocalan mektubanê xo de vat ‘No kay veng ame vetiş’. Şarî ser de polîtîkaya qirkerdişî yena rayîrberdiş. Lîderê şarê kurdî ganî yeno tepiştiş. Şarê kurd vera nê caardişan de timî xo ver da. Şarê dinya fikr û felsefeya Birêz Ocalanî timî xo rê nimûne gêno.” 

 

‘Birêz Ocalan pêro çîyan rijna’ 

 

Peroye bale ante hêzê eşkera û nimite ke komplo ke rolê xo kaykerdî ser û wina qisey kerde: “Nê hêzan ra tayî zî nêameyî roşnkerdiş. Têkoşînê şarê kurdî ra ver, zaf mana nêdîyayêne serewedarnayîşê kurdan. La destpêkerdişê têkoşînê kurd û Rayberîya Ocalanî ra dima no fikr rijîyayî. Birêz Ocalan tarîxê dinya de îmze eşt prosesêko muhîm û artêşbîyayîşê cinîyan awan kerd. Paradigmaya azadîya cinîyan ya Birêz Ocalanî nimûne yeno nîşandayîş. Nimûneya tewr somut ya Birêz Ocalanî şorişê Rojawanî ya.” 

 

‘Ganî her kes wezîfeyê xo bîyaro ca’ 

 

Peroye peynîya qiseykerdişê xo de daye zanayene ke seba azadîya Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî xeylê çalakîyî yenê viraştiş û wina vat: “Ma na nuqta de kêmanîyan vînenê. Seba înan ma xorexnekerdişê xo danî. Raşt o, gam bi gam seba şikitişê tecrîdî têkoşîn ameyî dayîş. La nê mird nêkerdî. Ganî zemîno ke Birêz Ocalan şaranê bînan reyde bêro têhet, bêro awankerdiş. Tena Birêz Ocalan nê pêro şar bine tecrîdî de yo. Ganî ma komplo veng bivejnî. Ganî her kes berpirsîyarîya xo bîyaro ca."