Derya Ceylan 

 

MERKEZÊ XEBERAN - Çapemenîya serdest a camêrdanê terefgirî, cinî goreyê mîqyasê bedenî vejena vernî û xorîkerdişê bêtêduştîya cinsîyetê komelî zî xo rê kerdo wezîfe. Weşano ke camêrdan rê xizmet keno do key peynî bibo, nîno zanayîş.

 

Çapemenî de cinî senî yenê vînayîş? Hemverê bêtêduştîya cinsî bi serran o  têkoşîn yeno dayîş û çira çapemenî de hende kêm yena vînayîş, yan zî qet nîna vînayîş? Çapemenîya ke cinî sey kerdox nîna vînayîş de, şîdet, desteştiş, qetilkerdişê bi destê camêrdî yeno kerdiş yena vînayîş û seba vernîgirewtişê sûcî yenê kerdiş, ganî çîyê ke bêrê kerdiş, nînê munaqeşekerdiş. Eksê ci bedenê cinî bi ewnîyayîşê camêrdî yena dest girewtiş û no zî babeta ke tewr zêde yena munaqeşekerdiş a.

 

Fehmê xeberan ke camêrdan rê xizmet keno

 

Yew babeta ke ma qalê înan kenê demêk verê ameyîne ciwîyayîş. Çapemenîya terefgir û muxalîf nê hedîseyî pare kerdî. Hedîse Brezîlya de ameye ciwîyayîş û metodê merdişê cinîyêke bî. Hedîseya ke xeylêk cayan de şikî hewênena 31ê Gulane de ameye ciwîyayîş. Brezîlya de cinîya bi nameyê lygîa Fazîo, klînîkêke xususî de emelîyat bî û ame îdiakerdiş ke dimayê komplîkasyonê cuyaya dinyaya xo bedelnaye. Serê merdişê bişikdar ê Lygîa nêame vindarnayîş û eksê ci çapemenî serê sebebê çira emelîyat bîya vindertî û çapemenî xebere wina dî: Rojnameyê Posta, ‘Seba ke embazê aye waşt, estetîkê qorrikî bî, dinyaya xo bedelnaye', Tele1, ‘Modelê Brezîlyayî seba weşikbîyayîşî can da, slîkonê qorrikî ra enfeksîyon girewtw’, TV100 ‘Waşt emelîyat biba û tesîr serê heskerdoxê xo bikera, peynîya aye felaket bî' ame dayîş. Nê xeberan fotogrfaê tewir tewir yê Lygîa ameyî dayîş û serê bedenê Lygîa xeberî ameyî serwîskerdiş. Bi nê fehmî ziwanê cinsperest ame meşrûkerdiş.

 

Serê merdişê Salîha de nêvindertî, serê bedenê aye de vindertî

 

Yew weşanê çapemenîya serdest ya camêrdan ke merdişê bi şik ê cinîyan nêdano, bedenê cinî bi fotografan serwîs keno rojnameyê Hurriyetî yo. 24ê gulane de Aksaray de cinîya bi nameyê Salîha Tuncel katê 7ine yê rezidansê embazê xo doktoro bi nameyê Halîl Îbrahîm A de kewte balkona katê hîrêne û bi şikdarî dinyaya xo bedelnaye. Rojnameyî fotografê ke bedenê Salîha vetêne vernî serwîs kerd û bi ewnîyayîşê cinsperestî merdişê Salîha wetayêr bedenê aye mojna ra.

 

Mîqyasê bedenê cinîyan vejenê vernî

 

Çapemenîya ke cinîyan zêde xeberanê werd, keye, magazîn, dayîşgirewtiş, weşîye de sey obje xebitnena, munaqeşeyê sîyasî de xeylê cinîyan sey moderator anê serê ekranan. Reyna cinîyê ke sey moderator tercîh kenê zî mîqyasê bedenê înan esas yenê girewtiş. Eke şima zî bala xo bidê, xeylêk kanalê çapemenîye de cinîyê ke bejna înan kilm a û bedenê înan teberê standardî de yo sey pêşkêşwan yan zî moderator serê ekranan de nînê vînayîş.

 

Çapemenî fek ziwanê serdest vera nêdana

 

Xeylêk weşanê çapemenîye ke cinîyan bi ewnîyayîşê cinsî gênê dest, zîhnîyet û ziwanê serdestî ra vera nêdanê û seba berzkerdişê dayeyî, cinîyan sey dîmen pare kenê. Çapemenîya ke cinîyê wareyê sîyaset, ekonomî û xeylêk raşteyê bînî de hemverê zîhnîyetê serdestî de têkoşîn kenê û xebatan kenê, nêvînena, cinîyan sey mexdur mojnenê ra û kena magazîn û xizmetê zîhnîyetê serdet kena.

 

Camêrdan nê cinîyan îfşa kenê

 

Muxalîf bo zî hewze bo zî xeberê cinîyan de ziwanê ke şibyenê yewbînan yeno tercîhkerdiş, vera camêrdî bêrê îfşa kerdiş û nînê zanayîş ke gelo do key serê ‘têduştîya cinsîyetê komelî' de xo rincan bikero!