Elfazî Toral 

 

STENBOL - Roniştoxê Stenbolî ke hemverê feqîrî têkoşînê cuye danê, dîyar kerdî ke yewin sebebê krîzî AKP-MHP yo û vatî, îqtîdar butçe seba şerî xerc keno û vatî: "Ma nêeşkenê debare bikerê. Butçeyê şerî rê yena visnayîş ma ardê na rewşe. Min nan derbaz kerd, keyeyî do çinbê ma ci de star bibê. Eke no hukmat şêro do ekonomî baş bibo."

 

Îqtîdarê AKP-MHPyî seba rantî xêrcê feqîrî çîyêk bîn şarî rê nêdano ciwîyayîş, netîceyê polîtîkayê şerî yê AKP-MHPyî de krîzê ekonomî her ke şino giran beno, merdimî êdî nêeşkenê nan bigîrê. Bêşik yê ke tewr zêde na rewşe ra tesîr benê cinî yê. Yê ke tewr zêde feqîrî û binpaykerdiş hîs kenê cinî yê. Netîceyê nê probleman de cinî şîdet vînenê.

 

Bajaro feqîr Stenbol

 

Yew bajaro ke tewr zêde krîzê ekonomî ra tesîr beno bêşik Stenbol o. Hem nifûsê bajarî, hem koçberî, hem vayî û betalî sewîyeya tewr berzî de yo û polîtîkaya feqîrî roj bi roje hîn zêde yena hîskerdiş. Welatijê Stenbolî dîyar kenê ke îqtîdarê 21 serrî yê AKPyî de tu çîyêk nêdayo şaran û vatî, êdî bes o.

 

Roniştoxê ke Stenbolî derheqê krîzê ekonomî yê her ke şino giran beno ser o qisey kerdî.

 

‘Mi nan derbaz kerd, keyeyêk ke ez ci de star bibî çin o'

 

Fatma Aymaze tezgahê sîmîtan de awe û dendikan roşena û pê debara xo kena. Fatma yew cinîyêke Stenbol de têkoşînê cuye dana ya. Fatma dîyar kena ke siba rew wurzena tezgahê xo akena û vat: "Ma nêeşkenê debare bikerê. Kîra zaf vaye bîyê. Keyeyê ke ma ci de ronişenê êdî çin o. Her çî vay o. Wayîrê keyeyî mi vejeno. Ez nêzana se bikerî. Wayîrê keyeyan zaf zêde pere wazenê. Ez çara bivînî. Ez serê sibayî rew yena tîya. Çîyêk zî nîno rotiş. Mi êdî nan derbaz kerdo. Keye çin o ma ci de star bibê."

 

‘Tutê mi nêweş o ez nêeşkena derman bikerî'

 

Fatma vat ê hîrê nifûs ê û wina dewam kerd: "Tutê mi nêweş o. Rewşa ekonomî baş nîya ke ma berê derman bikerê. Dewlete butçe şerî rê visnena. Rewşe werte de ya. Sebebê krîzî no yo. AKP-MHP şer de israr kenê. Butçe şerî rê xerc kenê û ma kerdê na rewşe. Vatişî qedîyayê. Ma bi 15 kuruşê tîya pîzeyê xo mird kenê. Kulubeyêk mi esto û ez esta."

 

Çareserî şîyayîşê îqtîdarî yo

 

Fatma Bayer zî dîyar kerd ke yewin hêvîya aye aya ke krîz û feqîrî peynî bibo û wina vat: "Demo ke yê serê ma de yê şêrê, do na ekonomî rast biba. Hêvîya mo esto ke ma biresê sîstemê xo yê verî. Yê pereyan xo rê gênê, cit wesayîtan gênê, keyeyan gênê estê. Şar zî vêşan o. Yewin sebebê krîzî kesê serê ma de yê."

 

‘Sebebê krîzî îqtîdar o'

 

Bîrgul  Derînsu zî wina vat: "No welat bi demêk xirab reyde rî bi rî yo. Xeylêk kesî ferqê nê de yê.  Rewşe qet baş nîya. Demêk nêzdî de ma do hewcedarê Fonê Pere yê Mîyanneteweyî (IMF) bibê. Sebebê krîzê polîtîkayê îqtîdarî yo. WElatijî derdê xilaskerdişê roje yê."

 

Bi meaşê asgarî debare yena kerdiş?

 

Saîme Dogan zî hêrs û reaksîyonê xo ardî ziwan û vatî: "Krîz tenê bi kartol û pîyaz mumkin nîyo. Rawuştê vanê, kartol û pîyaz. Na vayî êdî kartol û pîyazî ra vejîyayo. Tenê vatişê înan, ‘Welat dest ra şino'. Welat şino ça? Kam welatê xo dano? Ma êdî bêzar bîyê. Ma nêeşkenê tutanê xo bizewicnê, ma nêeşkenê tutanê xo rê keye bigîrê. Keyeyê 300-400 TL bîyê 4-5 trîlyon. Ez çara bîyarî? Bi meaşê asgarî debare yena kerdiş. Ez çara bîyarî? Keyeyêk qij kîrayê ci bîyo 10 hezar. Bacî şarî ra yenê girewtiş ça de yê? Ma çira hende hewl danê. Seba keyeyê mi cuyêke û solêk ma bibo. Qey ma robot ê?"

 

'Demê AKPyî de feqîrî zêde bî'

 

Aysel Arsoy zî ke seba dayîş-girewtişî şina manaw dîyar kerd ke qevdêke bexdenus û qevdeêke roka girewta û seba nê 50 TL daya û wina reaksîyon mojna: “Krîzê ekonomî serê pêro cuye kerd. Hêvîya ma aya ke sererast biba. Ez ekonomîst nîya. La ez zana ke ez çi ciwîyena. Ma tu dewrî de çîyêk wina nêciwîyayî. Ma wextê AKPyî de feqîrî û hende zam ciwîyayî."