ANQARA - Hemverfeka Komîsyonê Tutan ê HDPyî Nuray Turkmen dîyar kerd ke qezaya sey yê Erdem Aşkanî de ameya ciwîyayîş game bi game planê ci yeno amadekerdiş û vat: “Bajarê rojawanê Tirkîya de polîs, çawîşê pisporî yan zî xebatkarê asayîşî tutan rê nêqelibyenê. Ma bajarê kurdan de ma nê vînenê. Nê hedîseyê wina yê herême ganî polîtîk bêrê vînayîş.”

 

Vizêr qezaya Geverî ya Colemêrgî de çawişê pisporî yê Fermandarê Cendirmeyan a Geverî A.K.P. pê wesayîtê zirxinî Erdem Aşkano 5 serre qetil kerdbi. Wextê serebûtî de hemwelatîyan vera çawişê pisporî nêrazîbîyayîşê xo mojna. Naye ser o çawişo pispor destê xo eşt çek û cayê serebûtî ra rema. Çawişo pispor A.K.P.yî îfade ra dima mudirîya polîsan de sewqê dozgerîye ame kerdiş. Dozgerî tut Erdemî de qusir dî û çawişo pispor bi şertê kontrolê edlîyî vera da. La cayo ke Erdem Aşkan ame qetilkerdiş de ne rayîrê derbazbîyayîşî cêr ne zî rayîrê cor ke merdim derbez bibo çin o û vera nê yî de qusir tutî de ame dîyîş, kesê ke tutî qetil kenî zî bê suc yenê dîyîş. Goreyê raporê Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) ke weşana, bi qetilkerdişê Erdem Aşkanî reyde heta 7ê hezîrana 2023yî bajarê Kurdistanî de 15 serran de netîceyê pirodayîşê wesayîtê zirxî de 82 hedîseyî qewimîyayî û nê qewimîyayîşan de 21 tutî 44 hemwelatijî dinyaya xo bedilnayî, 23ê ci tutî û 94 hemwelatijî zî birîndar bîyî.

 

Hemverfeka Komîsyonê Tutan ê Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) Nuray Turkmene derheqê qetilkerdişê tutan ê herêma Kurdistanî ercnaye.

Nuraye dîyar kerd ke bîyayîşê tutan raşteyan de çinî yeno hesibnayîş û girêdayeyê polîtîkaya çinîhesibnayîşê tutan ê dewlete ya û wina vat: “No girêdayeyê rewşêk îdeolojîk o. Ma vînenê ke raşteyê cuye û raşteyê ke merdim û tutî bi asanî bieşkî tede biciwîyî çin o. Bajarê Kurdistanî de hetê îdeolojîk ê dewlete esto û no zî çinîkerdişê Kurdan o. Ma şexsê tutan de fikirîyenê ke no girêdayeyê çinîkerdişê tutan ê Kurdistanî yo. Seba ke tutî bîyayîşê xo dewam bikerê yan zî heta ke ê biciwîyî ganî bibê hemwelatîyê kurd ê makulî.”

 

‘Nê qezayî gam bi game yenê plankerdiş’

 

Nuraye dîyar kerd ke Kurdistan de beyraqî zêde yê, bajarê rojawanî de wesayîtê polîsan estê la Kurdistan de wesayîtî açarîyayê wesayîtê zirxîyan. Nuraye wina dewam kerd: “Erdê ke mendî estê. No her yew îmajê dewlete yo. No îmajê dewlete yê tersnayîşî û xo mojnayîşî yo. Gever de hedîseyê peynî de çawişêk pispor bi wesayîtê xo tutêk qetil keno û no sey qezayê trafîkî yeno mojnayîş û suc erzenê tutî ser. Ma nê sey qezayê trafîkî qebul nêkenê. Çike kesê leşkerî her tim raşteyê cuye de yê. Bajarê rojawanê Tirkîya de hedîseyê winasî çinî yê. Nê çî bajaranê Kurdistanî de estê. Na zî rewşêke polîtîk a. Ganî ma nê çîyî wina bivînê. Ma nêzanê ke badê hedîseyî vendayî ambulans yan nê. Avûkatî seba qeydê kameraye şinê la vanê ke dîmenê esasî yê hedîseyî çinî yê û dîmenê bînan danê.”

 

‘Tutî 5 serre sucdar ameyî dîyîş’ 

 

Nuraye dewamê qiseykerdişê xo de bale ant polîtîkaya bêcazaverdayîşî ser û wina dewam kerd: “Tutêk kurd yê 5 serre yeno dîyîş. No hetê dewlete ra hetê huqûqî ra ame etîketkerdiş. Heta kodê Tirkbîyayîşî do dewam bikero û do kesê teberê Tirkan rê ca çinî bo. Şarê kurdî her tim têkoşînê bîyayîşî dano. Ma ewnîyenê hêrişê pelçiqnayîşî, qetilkerdişî de bêvengîyêk tewr zêde serê kurdan de yeno rayraberdiş. No hedîseyêk munferit o. Ma qala parçekerdişê sîstematêk kenê.”

 

Ganî têkoşînêk komelkî bêro kerdiş

 

Nuraye qiseykerdişê xo yê peyênan de vat: “Seba tutê ke dinyaya xo bedilnayî û seqet ameyî verdayîş ganî têkoşînê huqûqî yê xurt bêro dayîş. Keyeyî xo nê têkoşînî ra danê hetêk. Tehdîdan vera tepişenê û bêveng manenê. La ganî vera nê polîtîkayan de têkoşînêk komelkî yê tesirin bêro dayîş.”