‘Nameyê bîn ê asîmîlasyonî kerdî perwerde’
- 12:33 23 Hezîrane 2023
- NAROJANE
Rozerîn Gultekîn
STENBOL – Endama Komîsyonê Bawerî û Şaran a HDKyî Nergîs Guzele derheqê projeyê ÇEDESî de ercnayîş kerd û vat ke nameyêk bîn ê asîmîlasyonî êdî perwerde yo û wiha dewam kerd: “DAIŞ hewl da adetê îslamî bîyaro Rojhelatê Mîyanen. AKP zî dewamkerdişî ci kerd. Ganî komel wirzo payan ser. Eke ma ciwananê xo vînî bikerî ma do heqîqetê xo zî vînî bikerê.”
AKP 20 serrê îqtîdarîya xo de Tirkîya de sîstemê perwerdeyî xeylê reyan bedilna û sîstemê perwerdeyî bi temamî raşteyê laîkî ra dûrî fîna û xeylê mekteban açarna Lîseya Îmam Hatîpî. Bi nê mudaxaleyan zî sîstemê perwerdeyî têmîyan kerd. AKP na reye Îzmîr de ‘Projeyê Ez hemverê dormeyê xo hîssin a, wayîrê ercanê xo vejîyena (ÇEDES)’ bi nameyêk bîn ‘Şêwirmenda Manewî’ mektebêk da dest pêkerdiş.
Endama Komîsyonê Bawerî û Şaran Kongreya Demokratîke ya Şaran (HDK) Nergîz Guzele derheqê projeyê ÇEDESî de ercnayîş kerd.
Qey vera derse ferzkerde yê dînî de têkoşîn?
Nergîze bale ant serê têkoşînê elewîyan ê vera perwerdeyê ferzkerde yê dînî û vat ke semedo ke îmkanê ciwîyayîşê bawerîya elewîyan nêvînena perwerdeyê dînî yê ferzkerde nêwazenê. Nergîze wina dewam kerd: “Bi awanbîyayîşê komare reyde bi yew ziman, yew dîn, yew netewî heme şaran bi caardişanê nêseyyewbînanîye reyde ameyî rî bi rî. Elewî sere de Koçgirî dima ra zî Dêrsim, Çorum, Mereş û Sêwasî de ameyî qetilkerdiş. La şar êdî asîmîlekerdişî red keno. Wazenê bi bawerîya xo biciwîyî. Wazenê perwerdeyê bi ziwanê xo bivînî. La pêroyê komare de no waştişê şaran pê nêame.”
‘Nameyê asîmîlasyonî yê bîn kerdî perwerde’
Nergîze dewamê qiseykerdişê xo de ard ziwan ke îqtîdar bi serran o hewl dano binê nameyê amîle û kîsveya dînî de neslêk goreyê xo awan bikero û vat: “Îqtîdar dînperestîye pêşkêşê şaran keno. Bi weqfê Ensarî reyde protokol kerd. Protokole Kursê Quranî pê ard. Domanan keyeyê înan ra gêno û xo gore resneno. Nameyê asîmîlasyonî yê bîn kerdî perwerde. Perwerde heqê qanûnî yo la wexto ke bawerî tede bibo goreyê desturê bingeyîn qedexeyo. Ma hetê îqtîdaro ke huqûqî nêzano ra yenê rayraberdiş. Waştişê înan cuyêk perspektîfê îslamî de yo. DAIŞ waşt ke adetê îslamî bîya Rojhelata Mîyanên, AKP zî dewamkerdişê ci kerd.”
‘Perwerdeyê zanistî birîyayo’
Nergîze wina dewam kerd: “Bi neslê kîndar û oldarî wazenê Tirkîya de sîyasetê şerî xorî bikerî. Hîna zêde şer, feqîrî û çinîkerdişî awan kenî. Riha de domanêk seba ke hetê keyeyê xo ra bi zorî şirawîya cemaetî dinyaya xo bedilna. Domanê na seserre hende xirabî û nêbaşîye nêhewênenê û çîyo ke hewl danî pê bîyarî, nêbeno. Nika projeyê bi nameyê ‘Ez hemverê dormeyê xo hîssin a, wayîrê ercanê xo vejîyena (ÇEDES)’ yewna nameyêk ci ‘Şêwirmenda Manewî’ kenî cuye. Badê weçînayîşî îcratê înan nê bî. Meleyan şirawenê mekteban. Mamosteyê rehberî çinî yenê hesibnayîş. Sey şêwirmendê manewî meleyan bi ca kenî. No zî mojneno ke perwerdeyê zanistî bi temamî qut bîyo.”
‘Ganî komel vera nê riznayaîşî de werizo payan ser’
Nergîze qiseykerdişê xo yê peyênan de vat ke ganî komel vera riznayîşî de werizo payan ser û qedêna: “Babete tena babeta cinîyan nîya, babaeta heme kesan a. Cinîyî raşteyan de xover danî. Seba ke camrêd raşteyan de çinî yo, îqtîdar zî nê çîyî ra cesaret gêno. Ganî komel bi temamî wirzo payan û vera nê riznayîşî de têkoşîn bikero, sere wedarno. Ma ciwananê xo vînî bikerî ma do heqîqetê komelê xo zî vînî bikerî.”