Zelal Tunç

 

WAN - Parlamentera Wanî Gulcan Kaçmaz Sagyîgîte da zanayîş ke çekdarîya şexsî Kurdistan û Tirkîya de zaf zêde bîya û kiştişê cinîyan zî girêdayeyê na rewşe zêde beno. Gulcane her raşteyî de venga têkoşîn kerd û venga hîsgirîye da rayaumûmî ya pêroyî.

 

Sucê hemverê cinîyan de seba ke îqtîdar û dewlete cigêrayîşê bi tesîrin rayra nêbenî roj bi roje sucê hemverê cinîyan zêde benê. Vatişê îqtîdarî zî şîdet gur keno.

 

‘Welat de 65 kesî ra yew çekin o’

 

Bi destê dewlete û îqtîdarî çekdarîya şexsî yeno teşwîqkerdiş û no zî beno sebebê mergê cinîyan. Tirkîya de heta nika goreyê dayeyanê fermîyan dormeyê 596 hezar û 495 kesî wayîrê çekanî û 475 hezar û 542 kesî zî bêruhsat çekan xo ser de çarnenê. 

 

Goreyê dayeyanê Platformê Ma Do Kiştişê Cinîyan Vindarnê (KCDP) yê serra 2022yî; 182 cinî pê çeke ameyî qetilkerdiş û kiştoxê qetilkerdişê cinîyan se ra 14 sîcîlê înan yê qeydê edlî esto.

 

Sîstemê bi mezgê camêrdî ameyo dîzaynkerdiş

 

Parlamentera Partîya Çep a Keske Gulcan Kaçmaz Sagyîgîte derheqê babete de ajansê ma rê ercnayîş kerd û da zanayîş ke polîtîkayê şîdetî yê hemverê cinîye tena bi ewro sînor nîyo û bi seyan serrî yo ke rolê zîhnîyetê serdest esto. Gulcane dîyar kerd ke polîtîkayê bêcezaverdayîşî vera her roje cinî yenê qetilkerdiş û vat ke no sîstem bi mezgê camêrdî ameyo dîzaynkerdiş.

 

Hêrişê hemverê destkewtişê cinîyan dewam kenê

 

Gulcane vat, hemverê zîhniyetê serdestî yê camêrdan de bi serran o têkoşîn kenê û netîceyê  têkoşînî de destkewtişê cidî ameyê bidestkerdiş û wina vat: “Hemverê destkewtişê cinîyan de zî hêrişêk babeta vatişî esto. Pratîkê derheqê Peymana Stenbolî de werte de yê. Pratîkê derheqê qanûnê 6284 zî werte de yê. Hewl danê cinîyan hepsê keyeyî bikerê û cinîya makul awan bikerê. Hemverê destkewtişê cinîyan hêrişêk pîl esto. 5 aşmê ewilî yê 2023 zî ci de goreyê dayeyê 10 serrî vîyarte de netîceyê şîdetê camêrdî de 4 hezar û 237 cinî ameyê qetilkerdiş. Qanûnî çi heyf vernîya çekdarîya şexsî akenê û qirkerdişê cinî zî her ke şino zêde beno." 

 

'Do têkoşîn pîl bibo’

 

Gulcane tewr peyîn qiseykerdişê xo de wina vat:  “Ma do hemverê zêdebîyayîşê qetilkerdişê cinîyan ê  netîceyê çekdarîya şexsî de zêdeyêr benê, tenê meclîs de nê ma do her raşte de têkoşîn bikerê. Heta nika ma senîn têkoşîn kerd ma do tîya ra tepîya zî têkoşîn bikerê.”