Nazlican Yildiz

 

ÎZMÎR - Cinîyê karkerî yê ke karê çinitişî kenê dîyar kerdî ke krîzê ekonomîye her ke şêro giran bibo zî kare înan yê rojane nêbedelîyeno û keda cinîyan nîna dîyîş. Cinîyan da zanayîş ke yê ke kede danê ê yê, yê ke qezenc kenê zî patron ê.

 

Krîzê ekonomîye her ke şino giran beno û karkerî pê pereyê ke qezenc kenê nêeşkenê çîyêk biherînê û enerjîya xo veng xerc kenê. Bi taybetî zî cinîyê ke kedêk zêde danî heqdestê xo yê vera keda xo nêgînê. Hemwelatijê Kurdistanî ke sey karkerê çinitişî yenê metropolanê Tirkîya de xebetîyenê bi heqdestêk kêm xebetîyenê. Cinîyê ke rojane 165 lîre gênê dîyar kerdî ke ê vera heqdestê xo nêgînê û sermayedarî qezenc kenê.

 

‘Îmkan nêdanê şarê kurdî’ 

 

Cinîya bi nameyê Hayriye Tufane ya ke karkeran vînena û kontrol kena dîyar kerd ke serê sibayî 05.00î de wirzenê yenê serê erd û rojaneya heqdestê înan xeylê kêm a la mecburî xebetîyenê. Hayrîyeye wina vat: “Ma nêxebetîyê ma nêeşkenê îdareyê xo bikerê. Kurdistan de kar çin o. Hemwelatijî mecbur manenê ke sey karkerê demserrî yenê metropolan. Eke îmkan bibayêne do kurdî nêameyêne nê cayan.” 

 

‘Cinîyî têkoşîn bikerê do kes nêeşko vernîya înan bigîro’

 

Hayrîyeye da zanayîş ke karê înan çend zehmet bibo zî herre ra hes kenê û wina dewam kerd: “Here cinîyan reyde bena yew. Cinîyê kurdî bi xeylê zor û zehmetîyan têkoşîn danê. La cinîyê kurdî bêrî têkişt xo rêxistin bikerê eşkenê her çîyî bikerê. Eşkenê koletîye bixerepnê. Heqê cinîyan nêdanê. Keda cinîyan nîna dîyîş. Cinî têkoşîn bikerê kes nêeşkeno vernîya înan bigîro. Badê weçînayîşî kêmanîyê ma vejîya raşte. Cinî raşteyan de bî. Xebetîyayî la mird nêkerd. Hema zî kêmanîyê ma estê. 20 serrî yo Erdogan heqê merdiman weno. Meaşê asgarî nika kerdî 11 hezar. La ma ewnîyenê kira tena 10 hezar o. Hema zî kurdî raye danê Erdogan. Ma zanê ke Erdogan nêtêduştîyêk gird keno. Wazenê kurdî çinî bibê.”

 

‘Keda ma nîna dîyîş’ 

 

Turkan Tane zî ard ziwan ke meaşo ke herînenê zaf kêm o û nê çîyan vat: “No zalimîyêk gird o. Ma serê sibayî ra heta şewe xebetîyenê. No heqaretêk o. Cinî kedkar ê. Ma hem serê erdan hem zî keye de xebetîyenê. Keda ma nîna dîyîş. Ma ewnîyenê tutan ra, ma karê keyeyî kenê. Kes heqê cinîyan nêperseno. Kîra zaf vaye yo. Kurdî yene tîya kîra de manenê. Dimayê weçînayîşî çîyêk nêbedilîya. Erdogan reyna ser kewt. Meaşê asgarî zêde kerd la her çî zem bî.”

 

‘Ma mecbûr ê bixebitîyê’

 

Wendekare Şerîfe Yildiz zî dîyar kerd ke seba debara keyeyî mecbûr manena bixebitîyo û nê ercnayîşî kerd: “Ez seba unîversîte xo amade kena. Ez mecbûr a şêrî serê erdî bixebitîyî. Hamnanî xebitîyena. Kitabî zaf vaye yê. Îmtîhanî zehmet ê. Meaşê asgarî qîm nêkeno. Yê ke rewşa înan baş a, eşkenê şêrê dersxaneyan. La ma mecbûr ê bixebitîyê.”

 

Gulten Bîçen zî dîyar kerd ke 20 serrî verê Êlih ra ameyê Îzmîr û vat, seba xebate seba nanê xo ameyê tîya û vat, ê wazenê newe ra agêrê serê herra xo. Gultene sewbîna wina vat, 10 serrî yo serê erdan de xebityenê û beramberê keda xo nêgînê, patronî heqê xo gênê.

 

Sînem Bîçene zî dîyar kerd ke ê serê erdî de xebitîyenê û seba problemê debara krîzê ekonomî ra mecbûr ê bixebitîyê û kurdî seba kar bivînê, warê xo ra yenê bajarê metropolî de xebityenê.