Nazlican Yildiz

 

ÎZMÎR - Cinîyan diyar kerd  ke sebebê zêdebîyayîşê qetilkerdişê cinîyan polîtîkaya bêcezaverdayîşî ya û vatî ke do bi têkoşînê raşteyan bibê cewab û rêxistinbîyayîşî gird bikerê. 

 

Şîdet, destdergî û qetilkerdişê cinîyan roj bi roje zêde beno. Qerarê ke hetê mehkema ra yenê dayîş zî kerdoxan nê, cinîyan sey sucdar mojnenê û cinî hedef yena girewtiş. Bado ke Yenîden Refah û HUDA PAR zî kewtî meclîs dişmenîya hemverê cinîye hîna zêde ameye meşrukerdiş. Cinîyan dîyar kerd ke çareserî têkoşîn û rêxistinbîyayîş o. 

 

Cinî çinî yena hesibnayîş 

 

Partîya Çep a Keske ra Nevîn Aytekîne da zanayîş ke sebebê zêdebîyayîşê kiştişê cinîyan polîtîkaya  bêcazaverdayîşî ya û bi hedefgirewtişê cinîyan yê hetê HUDA Par û Yenîden Refahî do hêrişê hemverê cinîyan hîna zêde bibo. Nevîne wina dewam kerd: “Bi taybetî hemverê cinîyan û LGBTÎyan de hêrişî dayî destpêkerdiş. Kişta înan de fetwayê tutanê kênayî yê 12-13 serrî eşkenê bizewecî dayî. Hewl danê ke cinîyan çinî bikerê. Wexto ke cinî yena qetilkerdiş rêxistinê cinîyan, partî û femînîstî wayîrê ci vejîyenê. La no mird nêkeno. Ganî ma vera şîdetî de bi hawayêkê topyekun têkoşîn bikerê.” 

 

‘Hewl danî cinîyan bipelçiqnê’ 

 

Nevîne wina dewam kerd: “Vernîya têkoşînê cinîyan de astengî esta. Zanê ke vengê cinîyan bivejîyo do vernîya tay çîyan bêra girewtiş. Cinî vejîyena raşteyan, dima ra furya tepiştişî dîyena destpêkerdiş. Seba ke vernîya cinîyan bigêrî her tewirê tedaye pê anê. Demê peyênan de bi hêrişan wazenê ke cinîyan bêveng bikerê, bipelçiqnê. Têkoşîn xeylê muhîm o. Ganî rêxistinê cinîyan pîya têkoşîn bikerê. Ganî ma nê çîyî munaqaşa bikerê. Ma destkewtişanê xo bi têkoşînê raşteyan dest fîna. Ganî ma biherikîyê raşteyan û têkoşîn bikerê.” 

 

‘Hewl danê heqê ma destê ma ra bigîrê’ 

 

Palatformê Cinî Pîya Xurtê Mehtap Alîşane zî dîyar kerd ke qetilkerdişê cinîyan polîtîk o û vat ke no sîstem zaf zêde hêrişê cinîyan keno. Mehtape wina dewam kerd: “Cinîye qels yena dîyîş. La ganî nêro vîrîkerdiş ke cinîyan bi têkoşînê xo, xo rê raşte awan kerd. Ma pê têkoşînî destkewtişanê xo dest fîna.  Nika zî seba ke heqê ma destê ma ra bêro girewtiş her çîyî kenê. Dimayê weçînayîşî zext zêde bî. La têkoşînê cinîyan do bîyayîşê xo bihuno û rêxistinbîyayîşê xo pê bîyaro.” 

 

‘Cinî bi seserran o raşteyan de ya’ 

 

Mehtape hedîseyê Kadîr Şekerî zî ard vîr û wina vat: “Ganî merdim hemverê qetilkerdişê cinîye de bêveng nêmano. Wexto ke şîdet bi cinîyêke yeno kerdiş, yan zî yena qetilkerdiş vanê meşêrê mudaxale mekerê. Vanê ke şima şêrê do no çî bêro sereyê şima zî. La yewîye xeylê muhîm a. ganî têkoşînê rêxistinkerde bêro rayraberdiş. Ma estbî, ma estê û ma do bibê.” 

 

‘Sîstemê muhakemekerdişî şikinan paweno’ 

 

Pîrebokê Kampusî ra Zîlan Kubate zî dîyar kerd ke zêdebîyayîşê kiştişê cinîyan sîstemê muhakemekerdişî vera pê yeno û wina dewam kerd: “Roja ke muhakeme xoserîya xo vînî kerd, kewt binê kontrolê yew camêrdî qerarê ke cinîyan sucdar kenê yenê dayîş. Nimune ceza nêdanî kerdoxê  destdergîye. Nê kerdoxan ra yew zî Musa Orhan o. Hetê Suleyman Soyluyî ra ame pawitiş. Lê cinîyê ke nê çîyî qebul nêkerdî yê sey Ezgî Mola û Farah Zeynepe ameyî cezakerdiş. AKP hewl dano cinîya makul awan bikero. La nêeşkeno vajo. Cinîyî têkoşîn kenê û  sere wedarnenê. Îtîraz kenê. Ez venga heme cinîyan kena. Ma eşkenê cuya bi rêxistinbîyaye bipawê.”