Oznur Deger 

 

MÊRDÎN - Mujde Çoku ya ke zîndanê Cinîyan ê Amedî ra ameye tahliyekerdiş, dîyar kerd ke tecrîdê zîndanan vila bîyo, tepişteyê nêweşî nînê dermankerdiş û bi kamerayan yenê taqîbkerdiş. Mujde da zanayîş ke tecrîd şîdetî zêde keno, tesîr serê ekonomî keno û vînîkerdişê ehlaq û komelî zî xo reyde ano û vat, ganî lezabez tecrîd peynî bibo.

 

Tecrîdê Îmraliyî tesîr serê pêro zîndanan û pêro hetê komelî kerdo. Zîndanan de binpaykerdişê heqan her ke şino zêde beno. Tepişteyê nêweşî nînê dermankerdiş. Mujde Çoku ke ganî 1ê Çeleyî 2023ine de biameyîne tahliyekerdiş hetê Heyetê Taqîbkerdiş û Îdarî ra tahliyeyê aye 6 mengan ame taloqkerdiş û 27ê Hezîrane de zîndanê Cinîyan ê Amedî de ameye tahlîyekerdiş. 

 

‘Merdim vatêne qey pandemî seba girankerdişê tecrîdî vejîyayê’

 

Mujde da zanayîş ke tecrîd wextê pandemî de tewr zêde bîyo û wina vat: “Merdim vatêne qey pandemî seba girankerdişê tecrîdî vejîyayo. Pêro heqê ma destê ma ra ameyî girewtiş. Raşteyê hempar ameyî wedaritiş. Aktîvîteyê komelî ameyî wedaritiş. Pêvînayîşê telefonan estbî ey zî wedaritî û kabîn kerdî koxuş. Nêverdayî ma vejîyê korîdoran.”

 

‘Heyet wazeno ma reyna ceza bikero’

 

Mujde bale ant serê rapor û helwesta Heyetê Taqîbkerdişî û Îdarî û wina vat: "Pêro însiyatîf bi dozgerê zîndanî yê heyetî de ca gêno de yo. Xora ma dadgehan de ameyê muhakemekerdiş, ceza ma rê ameya birnayîş. La no heyet wazena ma newe ra hukm bikera. Poşmanî ferz kenê. Eke ma poşman bîne ma do dadgehan de bivatêne ma poşman ê. Ewil psîkolog yê heyetî venga ma danê. Têkiliyê keyeyî persenê. Persê sey ‘mabêne şima û keyeyê şima senîn a? Sûcê şima çî yo? Şima çi ra ameyê muhakemekerdiş? Şima vejîyê şima do se bikerê? Şima do eynî karî bikerê?’ Persenê. Ma sûcdar nîyê, çira nê persan pers kenê. Ma seba aştîya şarî xebityenê. Ma seba aştîya şarî xebityenê. La ê nê sûc hesibnenê.”

 

‘Kesêke cuya xo daya serê têkoşînî çira poşman biba’

 

Mujde sewbîna dîyar kerd ke heyet, bi polîtîkaya nêtahliyekerdişî wazeno tepişteyan esîr bigîro û vat: “Seba ma koxuşê sîyasî ra nêvejîyê, ma poşmanîye qebûl nêkenê û ma nînê veradayîş. Wazenê îradeyê ma bişikinê. La nêeşkenê îradeyê ma bişikinê. Merdimî her ke şinê xurt benê. Merdimêk ke cuya xo bido serê têkoşînî çira vajo ez poşman a? Zîndanan de xeylêk binpaykerdişî yenê ciwîyayîş. Tepişteyî hetê ekonomî de zehmetî ancenê. Vayîya kantînan zaf zêde ya. Seba vayîye kes nêeşkeno vîtamînan zî bigîro.”

 

‘Zîndan nêweşîyan virazneno’

 

Mujde, dîyar kerd ke zîndanan de nêweşî peyda benê, embazî nêwazenê şêrê nêweşxaneyan û wina vat: “Caardişê hîrê kelepçe pê ardêne. Di heb dayîne ma ro û yê bînî zî dayîne xo ro û ma pey xo de kaş kerdêne. Seba nê embazan nêwaştêne şêrê nêweşxaneyan. Yê saxlem şîne nêweşxane, nêweş vejîyayîne. Hîn berardişê ke tepişteyî ganî kantîn ra bigîrê estê. La vayî zaf zêde ya. Zîndanê ke ma mendêne, xeylêk embazê nêweşî estbî. Hema vajê kesêke nêweş nêbîne çinbî. Semîre Dîrekçî 27 serrî yo tepişte ya û 9 amelîyat derbaz kerda. Rewşa aye zaf cidî ya. Xeylêk embazê bi nê rengî estê. La pêwa pêro muracatan, seba waştişê xo ma tu netîce nêgînê.”

 

‘Vînîkerdiş bixo reyde ano’

 

Mujdeye bale ant serê tecrîdê zaf hetî yê zîndanan û vat: “Tecrîd tesîr serê ekonomî de keno, şîdet zêde keno û vinîkerdişê ehlaqî û komelî bixo reyde ano. Tesîr serê psîkolojiya komel û merdiman keno. Ganî tecrîd lezabez peynî bibo. Vanê ke Tirkîya de demokrasî esta. Goreyê kamî û goreyê çi? Çira ma nê nêvînenê. Ganî no tecrîd lezabez peynî bibo, şer û şîdet peynî bibo. Mifteyê aştî Îmrali de yo. No mifte paweyê abîyayîşî yo. Ma aştî û aramî wazenê. Polîtîkayê bêtêduşt bi Tirkîya reyde danê vînîkerdiş. Tecrîd û şer tesîrêk pîl serê zîndanan de keno.”

 

Mujde Çoku kam a?

 

2011ine de bi îdiaya endamîya rêxistine ameye tepiştiş. 6 aşmî tepişte mende û ameye veradayîş. Temmuza 2018ine de eynî dosya ra 5 serrî ceza ameye tesdîqkerdiş û ameye tepiştiş, berdîya zîndanê Tîpê Eyê Mêrdînî. 3 aşmî dima surgunê zîndanê Cinîyan ê Amedî kerdî. 1ê Çeleyî 2023ine de ganî biameyîne tahliyekerdiş la poşmanî ci rê ferz kerdî, seba nê nêameye veradayîş. Mujde 27ê hezîrane de ameye veradayîş.