Qanûnê vatişê nefretî çin o, ganî persî bêrê cewabkerdiş

  • 10:56 22 Temmuze 2023
  • NAROJANE
 
Melîke Aydin
 
ÎZMÎR - Avûkatê Baroya Îzmîrî ra Ayşegul Karpuze da zanayîş ke vera vatişê nefret û nîjadperestîye yê serê çapemenîya komelkî, qanûnê bîyayeyî de sucê nefretî nînê raştkerdiş û qanûnê bîyaye bi kêfî pê yenê. Ayşegule dîyar kerd ke ganî cewabê persê polîtîk û fikrî senî mumkun bibo bêrê dayîş. 
 
Serê çapemenîya komelkî de vatişê nefretî, nêtêduştî û cînsîyetperestî her ke şino zêde beno. Hedefê nê vatişan de yê ke Tirkîya de tewr zêde para xo ci ra gênê cinî, koçber û kurd ê. Komîsyonê Îltîca û Koçberîye yê Baroyê Îzmîrî Ayşegul Kapuze da zanayîş ke nuqtaya TCKyî ya 2016î ya ‘sucê tehrîk kîn û dişmenîya merdiman kena’ de tu raştkerdişêk çin o û tena hetê ercê dînî de pê yenê û derheqê sucê nefretî de çîyêk nîno kerdiş. Ayşegule dîyar kerd ke ganî cewabê persê polîtîka û fikrî senî bêro waştiş, bêro cewabkerdiş. 
 
‘Raştkerdişêk çin o’ 
 
Ayşegule ard ziwan ke qanûnê bîyaye yê Tirkîya de derheqê vatişê nefretî de tu raştkerdişêk çin o û wina dewam kerd: “Nuqtaya TCKyî ya 2016î ya ‘sucê tehrîk kîn û dişmenîya merdiman kena’ de tu raştkerdişêk çin o û tena hetê ercê dînî de pê yenê û derheqê sucê nefretî de çîyêk nîno kerdiş. Ayşegule dîyar kerd ke ganî cewabê persê polîtîka û fikrî senî bêro waştiş, bêro cewabkerdiş. Na nuqta de vatişê nefretî nînê naskerdiş. Bi bedilnayîşê qanûnê peynî reyde cezayê derheqê taqîpkerdişê bi israrî yê derheqê cinîyan de ceza esta û ma do caardişê înan newe ra bivînê. Çi heyfo ke nika derheqê koçberan de raştkerdişêk çin o û yê ke eşkenê pê bêrî zî nînê qebulkerdiş.” 
 
‘Vatişê nefretî beno sebebê pêrodayîşî’
 
Ayşegule dîyar kerd ke fenomenê çapemenîya komelî, rayberê partîyê sîyasî û hunermendî vatişê populîst û nîjadperestî vila kenê û vat: “Nê kesê ke qaşo perwerdekerde belkî tu wext hemverê multecîyan hêrişê fîzîkî nêkenê la demo ke merdimî kewenê taxan her çî vuryeno. Vatişê ke yenê vatiş çi heyf şîdeto ke ma ci ra vanê mobîng, awan keno. Nimûneyê pratîkî yê sererastkerdişê neweyî yê derûdorê dîjîtalî de yê zî negatîf ê.”
 
Ayşegule da zanayîş ke persê ‘ganî qanûnê senîn bibê wetayêr’ persê ‘fehm û polîtîkayêke senîne’ muhîm o û vat, dewlete bi rastî biwaza eşkena welatijanê xo bipawa.