Rojnamegerê cinî vera hêrişan de venga têkoşînî kenê
- 10:40 26 Tebaxe 2023
- NAROJANE
AMED - Rojnamegera Ajansê Mezopotamya Arjîn Dîlek Oncel û rojnamegere Nurcan Yalçine hêrişê dewleta tirke yê vera xebatkarê JIN TVyî şermizar kerdî û dîyar kerdî ke ganî dewlete û dezgehê mîyanneteweyî bêveng nêmanê û mudaxale bikerê.
23yê Tebaxe de teyareyêk bêmerdim û şenik ê aîdê dewleta tirke serê rayîrê Qamişlo-Amûdê de wesayîtê JIN TVyî hedef girewt. Netîceyê hêrişî de karmendê JIN TVyî Necmeddîn Feyselî dinyaya xo bedilnaye, rojnamegera kanalî Delîla Egîde zî bi giranî birîndar bîye. Rojnamegera Ajansê Mezopotamyaye (MA) û rojnameger Nurcan Yalçine hêrişî şermizar kerd û seba vengvetişî, venga dezgeh û rêxistinê çapemenîye û dewletê mîyanneteveyî kerdî.
‘Seba sucê îqtîdarî bêrê nimitiş rojnamegerî yenê hedefgirewtiş’
Rojnamegera Ajansê Mezopotamyaye Arjîn Dîlek Oncele destpêkê qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke îqtîdarê dinya, rojnamaegerê ke polîtîkayê şer, binpaykerdişê heqan yan zî sucê şerî bi rayaumûmîye pê danê hesnayîş, hedef gênê. Arjîne ard ziwan ke Tirkîya mîyanê yew serrî de 30 ra zêdêr rojnameger destbend kerd, tepişt û hema zî zîndan de estê. Arjîne qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Rojhelat de zî eynî rewşe raşte de ya. Tewr peynî rojnamegerê ke xoverdayîşê ‘Jin jiyan azadî’ ke badê qetilkerdişê Jîna Mahsa Emînîye dest pêkerd, kerd roportaj bîyî hedef. Rojnamegerê uca yenê hedefgirewtiş. Cinîyê Afganîstanî vera zîhnîyetê tarî yê Talîbanî de vejîyayî kuçeyan û rojnamegerê ke çalakîyan rayaumûmîye pê dayî hesnayîş, ameyî hedefgirewtiş. Her cayê dinyaye de eynî rewşe esta. Îqtîdar seba ke sucê xo binimnî, rojnamegeran hedef gênê.”
‘Îqtîdarîya AKP-MHPyî şer gur keno’
Arjîne dewamê qiseykerdişê xo de da zanayîş ke, hêrişê ke bi destê dewleta tirke serê xebatkarê JIN TVyî de ameyî kerdiş bajarê Qamişlo yê Rojawanî ameyî kerdiş. Arjîne ard ziwan ke 10 aşmî ra verê cû Başûrê Kurdistanî de edîtora Jineolojiye Nagihan Akarsele ameybî qetilkeriş û wina domna: “Hema hêrsê nê qewimîyayîşî teze yo. Tirkîya de îqtîdarîya AKP-MHPyî herinda çareserîya problemê kurdî de şer gur kena. Tena Tirkîya de nê, her çar hetê ra hêriş esto. Demêk dergo ke Bakur û Rojhelatê Sûrîye de hêriş esto û bi nê hêrişan reyde hem cografyaya tîya, hem zî nasname û kulturê tîya yenê hedefgirewtiş. Bi taybetî zî bîyayîşê kurdan yeno hedefgirewtiş.”
‘Ganî vera hêrişan de vindertişêk bi zext bêro mojnayîş'
Arjine bale ant vindertişê hemverê hêrişan û ard vîr ke aye sey rojnamegera aştîye hemverê hedefgirewtişê kurdê Rojawan, Rojhelat û Başûrî her tim reaksîyonê xo mojnena. Arjîne dîyar kerd ke ganî heme rojnamegerê aştîye û rêxistinê çapemenîye nê hêrişî şermizar bikerê û wina vat: “Ma sey cinîyê rojnameger nê hêrişî şermizar kenê. Ma vînenê ke vera binpaykerdişê heqanê ke cografyayê cîyayan de yenê rayraberdiş de ge-ge bêvengî virazîyena. Tîya de şer yeno rayraberdiş. Efrîn de her roje cinî yenê tecawuzkerdiş, doman û cinî yenê remnayîş. La dezgehê mîyanneteweyî bêveng manenê. No hêriş zî sey hêrişê bînan o. Wesayîtê JIN TVyî ame bombardumankerdiş û embazêk ma birîndar bî, embazêk ma yê kedkarê JIN TVyî zî dinyaya xo bedilna. Wexto ke ma vanê ma rojnamegerîye pawenê ganî ma reaksîyonê hîna zêde bimojnî.”
‘Ganî dezgehê mîyanneteweyî reaksîyon bimojnî’
Arjîne qiseykerdişê xo yê peyênan de bale ant serê raştîya şer û vat ke cinî Kurdistan de bi polîtîkayê şerê taybet reyde şîdet vînenê û yenê qetilkerdiş. Arjîne wina peynî ard: “La cinî zana ke polîtîkayê şerî feqîrîya cinîye vejeno raşte. Şero ke serê kurdan de yeno rayraberdiş, tena kurdan eleqedar nêkeno, heme şarê Rojhelatê Mîyanênî eleqedar keno. Ganî ma bale biancî serê bêvengîye. Ganî dezgehê mîyanneteweyî seba azadîya çapemenîye xebate rayra bibî, vera hêrişan de reaksîyon bimojnî.”
‘Çapemenîya azade vengê şarê kurdî ya’
Rojnamegere Nûrcan Yalçin zî qalê hêrişê ke serê rojnamegeranê cinîyan de pê yenê kerd û dîyar kerd ke çapemenîya azade bi Gurbetelliyan reyde dest pêkerda û heta nika dewam kena. Nûrcane dîyar kerd; Rojhelat de Şîlan Aras, Mexmûr de Deniz Firat, Rojawan de Nûjiyan Erhan, Başûr de Nagihan Akarsel û xeylêk rojnamegerê cinî yê bînî ameyî qetilkerdiş. Nûrcane wina dewam kerd: “Dîyar beno ke dewleta tirke û rejîmê Îranî bi serran o hêrişê xo serê cinîyê ke mîyanê çapemenîya azad de ca gênê de kêm nêkenê. Çapemenîya azade bi serran o bena vengê şarê kurdî û cinî û tutê ke benê hedefê dewleta tirke.”
'Dewleta tirke bi amancêke heyfgirewte têgêrena’
Nûrcane bale ant serê cinîyê ke serkeşîya şorişê Rojawanî kenê û vat, cinîyê rojnamegerî benê vengê cinîyanê Rojawanî. Nûrcane dîyar kerd ke cinîyê dinya feyz cinîyanê Rojawanî ra gênê û wina dewam kerd: "Seba nê zî Şorişê Rojawanî hedefê dewleta tirke de yo. Ganî şer de zî goreyê exlaq û huqûqê şerî bêro têgêrayîş. Dewleta tirke şerêk bêexlaqî rayra bena. Zap de gerîlayê PKKyî bi çekê kimyewî, bi hawayêkê faşîzane ameyî qetilkerdiş. Ma uca de heta nê hêrişî bigîrê, no goreyê huqûqê şerî nîyo."
‘Wa bêexlaqîya şerî werte ra wedarîyo’
Nûrcane peynîya qiseykerdişê xo de ard vîr ke teyareyê dewleta tirke bi serran o Kurdistan de gêrenê û ganî dewleta tirke dewletanê mîyanneteweyîyan ra bêra îqazkerdiş. Nûrcane sersaxî keyeyê Necmettîn Feysel ke dinyaya xo bedelnabi rê waşt û seba Delîla Egîd ke hêriş de birîndar bîbî derbasî waşt. Nûrcane wina vat: “Vengdayîşê ma oyo ke hêriş û hedîseyê ke pê yenê, bêrê vindarnayîş. No bêexlaqîyê şerî zî werte ra wedarîyo. Wa welatê mîyanneteweyî mudaxaleyê hêrişê dewleta tirke bikerê.”